بعد از مذاکرات طولانی و اصرار زیاد، عاقبت رهبران فرانسه و آلمان نتوانستند سایر اعضای اتحادیۀ اروپا را متقاعد کنند که گفتگو با ولادیمیر پوتین یک ضرورت است. اما سردتر شدن روابط میان اروپاییان و روسیه می‌تواند در نهایت به نفع آمریکا تمام شود.
نشست سران ۲۷ کشور عضو اتحادیۀ اروپا که روز پنجشنبه ۲۴ ژوئن در بروکسل برگزار شد، نتوانست به تعریف یک “استراتژی کامل” در قبال روسیه برسد. امانوئل ماکرون رئیس جمهوری فرانسه و آنگلا مرکل صدراعظم آلمان، تلاش می‌کردند تا به اتفاق، نظر خود را به سایر اعضاء بقبولانند، اما موفق نشدند.
یک روز بعد از اجلاس، مسکو بابت موضع‌گیری منفی اتحادیۀ اروپا ابراز تأسف کرد. دیمیتری پسکوف، سخنگوی ریاست جمهوری روسیه گفت: “به طور کلی پرزیدنت پوتین مایل است که روابط کاری منظمی بین بروکسل و مسکو وجود داشته باشد”. او افزود: “ولی ما اطلاع داریم که شماری از کشورهای اروپایی با گفتگو مخالفت کرده‌اند و می‌دانیم که بخصوص جوانان در این کشورها – مثل لهستان یا کشورهای حوزۀ بالتیک – معمولاً بدون هیچ دلیل و برهانی از تهدید روسیه سخن می‌گویند”…
تقریباً یک هفته بعد از آن که جو بایدن در ژنو با ولادیمیر پوتین ملاقات کرد، امانوئل ماکرون و آنگلا مرکل نیز خواستار تدارک دیداری با رهبر روسیه شدند تا امکان طرح برخی موضوعات اساسی مربوط به اتحادیۀ اروپا فراهم آید. اما علاوه بر سه کشور حوزۀ بالتیک و لهستان، کشورهای سوئد و هلند نیز با این فکر مخالفت کردند. آنها می‌گویند که روسیه سیاستی تهاجمی و خطرناک دارد و باید به این خاطر مورد مجازات قرار گیرد. به گفتۀ نخست‌وزیر لهستان “گفتگو با پوتین وی را گستاخ‌تر خواهد کرد”.
در مقابل، مسکو می‌گوید که این کشورها فقط به دنبال آنند که “هرچه بیشتر نیروهای ناتو را در خاک خود پذیرا شوند”. مقامات روسی با ابراز تأسف از رد شدن اصل مذاکره، گفته‌اند که “اتحادیۀ اروپا به گروگان یک اقلیت کوچک پرخاشگر” تبدیل شده است.
اما رهبران فرانسه و آلمان همچنان معتقدند که باید با روسیه “گفتگوی قاطعانه و بی‌اغماض” داشت و در عین حال از منافع اتحادیۀ اروپا دفاع کرد.
دیپلماسی زیرکانۀ جو بایدن
روابط اتحادیۀ اروپا و روسیه با شروع بحران اوکراین و به ویژه تصاحب شبه‌جزیرۀ کریمه در سال ۲٠۱۴ مدام بدتر شده است. مسموم شدن آلکسئی ناوالنی، مخالف مشهور روس، این روابط را باز هم بدتر کرد. با اینحال امانوئل ماکرون و آنگلا مرکل اصرار دارند که فقدان گفتگو میان اروپاییان و روسیه در نهایت به ضرر اروپا تمام خواهد شد، زیرا در این حالت، ابتکار عمل تماماً به دست آمریکا خواهد افتاد.
بخصوص ماکرون نگران است که تصمیم‌های مهم در مورد تسلیحات استراتژیک فقط توسط مسکو و واشنگتن اتخاذ شود و اتحادیۀ اروپا از صحنه کنار بماند. دیپلمات‌های فرانسوی گوشزد می‌کنند که جو بایدن دیپلماسی سنتی اما بسیار زیرکانه‌ای را پیش گرفته است: آمریکا از یک سو اعتراض‌های شدید و نمایشی خود را علیه نقض حقوق بشر توسط روس‌ها ادامه می‌دهد، تا جایی که حتی جو بایدن پوتین را “آدمکش” خواند، اما از سوی دیگر، همین بایدن برای ملاقات با رئیس جمهوری روسیه به ژنو شتافت و کاری کرد که بعد از چند ماه تنش، سفیر آمریکا به مسکو بازگشت.
روزنامۀ فرانسوی لوموند یادآوری می‌کند که دو سال قبل، به مناسبت برگزاری اجلاس گروه هفت در فرانسه، امانوئل ماکرون از ولادیمیر پوتین دعوت کرد تا به “برگانسون” – اقامتگاه رسمی تعطیلات ریاست جمهوری فرانسه – برود. ماکرون امیدوار بود که این گفتگوی غیررسمی آغازی برای حل مشکلات میان اروپا و روسیه باشد. اما در عمل نه تنها گره‌ای گشوده نشد که حدود یک سال بعد، سوءقصد به جان ناوالنی همۀ رشته‌ها را پنبه کرد. در این وضعیت، به نظر می‌رسد که آمریکا صبورانه مشغول بهره‌گیری از اختلافات میان اتحادیۀ اروپا و روسیه است.