وزیر خارجه روسیه در یک پیام تبریک کتبی به امیرعبداللهیان به سوابق او در تحکیم همکاری “چندبعدی” مسکو و تهران اشاره کرده است. ظریف در فایل صوتی جنجالی از دخالت‌های روسیه در تصمیم‌گیری‌های وزارت خارجه گلایه کرده بود.
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه اولین مقام خارجی بود که انتصاب حسین امیر عبداللهیان به مقام وزیر خارجه جمهوری اسلامی را تبریک گفت.
او در پیامی کتبی و تمجیدآمیز نوشته است: «می‌دانم که شما طرفدار پیگیر تحکیم همکاری چند بعدی روسیه و ایران هستید. طی حضور جنابعالی هم در مقام معاون وزیر خارجه و هم در سمت دستیار ویژه رئیس مجلس و مدیرکل امور بین‌الملل مجلس شورای اسلامی به این امر همه گونه مساعدت می‌نمودید.»
لاورف افزوده که روی همکاری مشترک و تنگاتنگ دو کشور در راستای تقویت صلح و امنیت بین‌المللی حساب می‌کند.
پس از انتخابات ۱۴۰۰ و در حالی که نتایج رسمی شمار آرا هنوز اعلام نشده بود، ولادیمیر پوتین نیز اولین رهبر سیاسی دنیا بود که به رئیسی تبریک گفت.
تهنیت ستایش‌آمیز لاوروف از امیر عبداللهیان، خشنودی تلویحی دستگاه دیپلماسی روسیه از کنار رفتن ظریف را بیان می‌کند. در فایل صوتی سه ساعته‌‌ای که افشای آن در ماه اردییهشت جنجال برانگیخت، ظریف صراحتا گفته بود که سفر قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین سپاه قدس به روسیه بدون هماهنگی وزارت خارجه ایران و با اراده روسیه صورت گرفت و “اراده روسیه نابودی دستاوردهای وزارت خارجه ایران بود”.
در بخش دیگری از این فایل، ظریف به نقش بازدارنده روس‌ها در مذاکرات برجام اشاره کرده و گفته بود: «هدف روس‌ها این بود که توافق هسته‌ای انجام نگیرد.»
گلایه‌های ظریف با موضع‌گیری سرد مسکو همراه شد. چهار روز بعد از انتشار فایل جنجالی، سخنگوی وزارت خارجه روسیه تاکید کرد که مبنای مناسبات دو کشور بر اساس مواضع رسمی است و مسکو بر اساس “برخی اظهارات نسنجیده یا غیرقابل قبول” عمل نمی‌کند.
امیر عبداللهیان در نخستین پست اینستاگرامی خود در مقام وزیر خارجه ایران، با بهترین آرزوها و تقدیر از تلاش‌های جواد ظریف، نوشته است: «… با برنامه‌ای عملیاتی ، روابط خارجی متوازن، فعال، پویا و هوشمند، مبتنی بر احترام متقابل ، اولویت‌بخشی به روابط با همسایگان و آسیا، توسعه روابط متوازن با همه بخش‌های جهان و تقویت جایگاه دیپلماسی اقتصادی و تجارت بین‌الملل پیگیری خواهد شد.»
او سپس در توییتی نوشت: «مصمم بر پیگیری سیاست خارجی متوازن، پویا و هوشمند مبتنی بر اصول عزت، حکمت و مصلحت. همسایگان و آسیا اولویت اول.»
ظریف در پیام تبریک به امیرعبداللهیان، با توصیف او به “دیپلمات خوشنام” و “شخصیت متین و محبوب”، ابراز امیدواری کرده که او در انجام وظایف خود از پشتیبانی مردم و همه گروه‌ها بهره‌مند باشد.
امیر عبداللهیان در سال ۱۳۹۵ در حالی که معاون عربی – آفریقایی وزارت خارجه بود، از سوی جواد ظریف عزل شد. علت امر هیچگاه رسما اعلام نشد اما رسانه‌ها و تحلیلگران، مواضع تندروانه و ناهماهنگ با وزارت خارجه را دلیل مسئله دانستند. امیر عبداللهیان پس از آن به سفارت ایران در عمان گمارده شد اما از پذیرش این سمت سر باز زد.
رسانه‌های نزدیک به سپاه آن زمان، امیرعبداللهیان را “مرد شماره یک حمایت از محور مقاومت” نامیده و علت برکناری او را ناشی از مواضع او نسبت به ملاقات ظریف و جان کری دانستند.
امیرعبداللهیان با ۲۷۰ رای موافق، سومین وزیر کابینه رئیسی از نظر تعدد آرای نمایندگان است. در جریان بحث‌های مجلس برای رای اعتماد به وزیران پیشنهادی، پاره‌ای نمایندگان او را “حاج قاسم دیپلماسی” نامیدند.