رجب طیب اردوغان و ولادیمیر پوتین بار دیگر در مورد بحران ادلب در سوچی روسیه گفت‌وگو کردند. نشست رؤسای جمهوری روسیه و ترکیه این بار نیز بدون حضور ایران صورت گرفت. پیامد این دیدار برای ایران چه می‌تواند باشد؟
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه برای انجام دیداری دوجانبه با ولادیمیر پوتین، همتای روس خود صبح روز چهارشنبه ساعت ۷ مهر (۲۹ سپتامبر) عازم سوچی روسیه شد.
در این سفر حاکان فیدان، رئیس سازمان اطلاعات، فخرالدین آلتون، رئیس مرکز ارتباطات نهاد ریاست جمهوری و ابراهیم کالین، سخنگوی نهاد ریاست جمهوری ترکیه، اردوغان را همراهی کردند.
دمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین گفته است، دو رهبر ابتدا در نشست دوجانبه روز چهارشنبه ۲۹ سپتامبر (۷ مهر) با یکدیگر دیدار و تبادل نظر کردند.
افشار سلیمانی، سفیر سابق ایران در باکو و کی‌یف دیدار اردوغان و پوتین را یکی از مهم‌ترین و موثرترین رویدادهای دیپلماتیک دو کشور می‌داند. او در گفت‌وگو با دویچه وله تاکید می‌کند، نکته برجسته این دیدار “محرمانه بودن” آن و “عدم دعوت از کشورهای منطقه از جمله ایران” است.
پوتین و اردوغان نامی از ایران نبردند
اردوغان بعد از دیدارش با پوتین گفته است قدم‌های مشترکی که ترکیه و روسیه درباره سوریه برداشتند بسیار مهم هستند. صلح در آنجا (سوریه) نیز به روابط روسیه و ترکیه بستگی دارد.
از زمان آغاز جنگ داخلی در سوریه در سال ۲۰۱۱ روسیه و جمهوری اسلامی ایران حامیان اصلی حکومت بشار اسد و شبه‌نظامیان شیعی هوادار او بوده‌اند. در مقابل، ترکیه در شمال سوریه از شورشیان مخالف بشار اسد حمایت می‌کند.
آقای سلیمانی در ارتباط با اظهارات سران روسیه و ترکیه می‌گوید قابل تامل است که به ایران هیچ اشاره‌ای نمی‌کنند. پوتین بعد از دیدارش با اردوغان در سوچی گفت، دیدارهایش با اردوغان همیشه بدون مشکل برگزار نمی‌شوند، اما سازمان‌ها و نهادهای مربوطه موفق به یافتن راه حل‌های مناسب می‌شوند.
به گفته سلیمانی، این جمله پوتین نشان می‌دهد مذاکره چالشی بوده اما دو طرف به توافق نسبی خواهند رسید.
افشار سلیمانی، سفیر سابق ایران در باکو و کی‌یف
پیامدهای دیدار پوتین و اردوغان برای ایران
توافق (احتمالی) بین پوتین و اردوغان در ادلب چه پیامدی می‌تواند برای ایران داشته باشد؟
افشار سلیمانی، سفیر سابق ایران در باکو و کی‌یف به این پرسش دویچه وله چنین پاسخ می‌دهد: «با توجه به موارد مورد اختلاف ترکیه و روسیه با ایران در موضوع سوریه و اینکه مجددا دیدار پوتین-اردوغان بدون حضور نماینده‌ای از ایران برگزار می‌شود ، احتمال اینکه نتایج این دیدار به درجاتی به زیان نقش ایران درسوریه (همچون کاهش حضور اقتصادی ایران در سوریه در مقایسه با افزایش مشارکت روسیه و ترکیه دراین کشور) تمام شود، وجود دارد.»
سلیمانی در ادامه خاطرنشان می‌کند: «به ویژه آنکه احتمال سوء استفاده هر دو رئیس جمهور از موقعیتی که ایران در رابطه با احیای برجام و ادامه مذاکرات و چالش‌ها و تنش‌هایی که با آمریکا، اسرائیل، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و مرزهای شمالی خود دارد نیز دور از ذهن نیست.»
رویارویی در ادلب سوریه
در منطقه ادلب سربازان ترکیه و نیروهای وفادار به بشار اسد و حامیان ایرانی آنها در مقابل هم قرار گفته‌اند. رسانه‌های ترکیه حتی دریاره قریب‌الوقوع بودن یک جنگ دیگر در ادلب سوریه هشدار دادند.
آقای سلیمانی می‌گوید، با توجه به نگاه نه چندان دوستانه بایدن به اردوغان و تشدید اختلاف طرفین در زمینه سامانه پدافند هوایی اس-۴۰۰ و جنگنده اف-۳۵، تهدید ترکیه به تحریم از سوی برخی نمایندگان کنگره ، حمایت نسبی آمریکا از کردهای سوری، بروز مشکلات اقتصادی و ادامه کاهش ارزش لیر به نظر می‌رسد اردوغان در دیدار با پوتین به همراهی بیشتر با روسیه در روند تحولات سوریه رضایت خواهد داد.
افزایش ۵۰ درصدی تبادلات تجاری در ۹ ماه
مهم‌ترین عاملی که روسیه و ترکیه را بیشتر به تعامل و همکاری تشویق می‌کند توسعه مناسبات اقتصادی دو کشور است.
رئیس جمهور روسیه دیدار با اردوغان را “مفید و فراگیر” توصیف کرده و گفته است، میزان سرمایه‌گذاری ترکیه در روسیه یک و نیم میلیارد و میزان سرمایه‌گذاری روسیه در ترکیه شش و نیم میلیارد دلار است و تمامی پروژه های بزرگ طبق برنامه ادامه دارند.
به گفته پوتین، حجم تجارت دوجانبه در ۹ ماه نخست سال جاری ۵۰ درصد افزایش یافته است.
رئیس جمهور روسیه در ارتباط با قره‌باغ هم گفته است همکاری روسیه در قره‌باغ هم برای ادامه آتش‌بس و هم برای ایجاد صلحی پایدار در آینده بسیار مهم است.
