رسانههای اسرائیل گزارش دادهاند که در زمینه تنش جاری میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان، باکو خرید سامانههای پدافند موشکی «اَرو-۳» از اسرائیل را بررسی میکند.
«یک مقام» اسرائیلی شامگاه دوشنبه، ۱۳ مهر، در گفتوگو با روزنامه اسرائیل هیوم در تلآویو تأیید کرد که مقامات جمهوری آذربایجان در حال بررسی این امر هستند.
به نوشته این روزنامه، در صورت انجام این معامله، سامانههای «اَرو-۳» تازهترین نوع جنگافزار دفاعی است که از سوی اسرائیل به ارتش تحت فرمان باکو تحویل میشود.
فعال کردن سامانههای موشک ضد موشک «اَرو-۳» هزینه سنگینی میطلبد؛ بهای هر موشکی که از این سامانه برای شکار موشک «دشمن» شلیک شود، ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار دلار است.
اسرائیل هیوم نوشت، این واقعیت که مقامهای آذری در حال بررسی خرید این سامانهها هستند، نشاندهنده تغییر منطقهای در دیدگاه دفاعی است؛ به گونهای که مستلزم گذار از حمله به قابلیتهای ارتقاءیافته دفاعی است.
وبسایت آمریکایی المانیتور نیز نوشته است که برای تأیید این خبر خواهان جویای موضع صنایع هوایی اسرائیل شد اما پاسخی دریافت نکرد؛ نه تکذیب و نه تأیید شد. مقامات آذربایجان نیز هنوز در این باره سخنی علنی بیان نکردهاند.
بر اساس سوابق، در صورت قطعی شدن تصمیم آذربایجان برای انجام این معامله، اسرائیل از آن استقبال خواهد کرد زیرا نه تنها یک جهش بزرگ در سود معاملات فروش جنگافزار این کشور خواهد بود، بلکه جمهوری آذربایجان را بیش از پیش، به خریدهای تسلیحاتی از اسرائیل وابسته خواهد کرد و از نظر اسرائیل، این وابستگی، یک امتیاز برای تقویت نفوذ خود در منطقه در برابر ایران است.
از گزارش اسرائیل هیوم و المانیتور معلوم نیست که عنوان شدن معامله احتمالی فروش «اَرو-۳» به آذربایجان، پیشنهاد خود مقامات باکو بوده یا اینکه اسرائیل آن را برای حمایت از دولت دوست خود در برابر جمهوری اسلامی ایران، به مقامات باکو توصیه کردهاست.
سامانههای «ارو-۳» طراحی و تولید مشترک آمریکا و اسرائیل است. دولتهای دو کشور حامی مالی این تولید هستند
به نوشته المانیتور، در زمینه پیشرفت توانمندیهای ایران در سالهای اخیر در عرصههای پهپاد، موشکهای هدایت شونده و موشکهای بالیستیک، پروژههای مشترک آمریکایی- اسرائیلی نیز تسریع شدهاست.
ایران در مظان اتهام حمایت از شلیک راکت و موشک به خاک برخی کشورهای منطقه، مانند عربستان سعودی و عراق برای هدف قرار دادن منافع آمریکایی و سعودی و سایر همپیمانان آنها است اما تا حال رویدادی از این دست در جمهوری آذربایجان رخ ندادهاست.
ایران در دوره اخیر جمهوری آذربایجان را متهم میکند که با طراحان نظامی اسرائیلی در مورد حمله احتمالی اسرائیل به ایران «همکاری» کردهاست. ایران همچنین میگوید که نیروهای اسرائیلی در نزدیکی مرز ایران حضور داشتهاند.
الهام علیاف، رئیسجمهور آذربایجان، با رد ادعای ایران، از تهران خواسته بگوید که نیروهای اسرائیلی دقیقاً در کدام منطقه بودهاند و اگر بهراستی شواهدی دارد، ارائه کند.
جمهوری آذربایجان از سال ۱۹۹۲ با اسرائیل روابط نزدیک اقتصادی و دپیلماتیک دارد و در سالهای اخیر خریدهای تسلیحاتی ارتش آذربایجان از اسرائیل به میزان زیادی افزایش یافتهاست.
ارتش جمهوری آذربایجان در جریان جنگ ۴۴ روزه سال گذشته با ارمنستان بر سر منطقه قرهباغ علیا، غیر از آنکه از حمایت فعال ترکیه برخوردار بود، با بهکارگیری پهپادهای انتحاری تولیدی اسرائیل، شکست سختی را به ارمنستان تحمیل کرد.
مؤسسه سیپری برای صلح در سوئد، در گزارش سال ۲۰۲۰ خود در مورد فروش جنگافزار کشورها، نوشت که ۶۹ درصد از خریدهای تسلیحاتی جمهوری آذربایجان در این سال از تولیدات اسرائیل بود.
ارزیابی شده بود که آذربایجان در زمینه جنگ پارسال با ارمنستان، خریدهای تسلیحاتی از اسرائیل، و همچنین از ترکیه و آمریکا را بیشتر کرده بود.
رسانههای اسرائیل نیز همان زمان خبر دادند که از چند هفته پیش از آغاز آن جنگ، پروازهای بیشتری برای انتقال جنگافزارهای بیشتر خریداری شده از سوی جمهوری آذربایجان، به باکو انتقال یافت.