وزیر دفاع ترکیه از نتایج سفر خود به عراق و اقلیم کردستان برای همراه کردن مقامات بغداد و اربیل با خود در جنگ علیه PKK اظهار رضایت کرد. اما آیا این سفر نتایج ملموسی داشته است؟

پس از آن که خلوصی آکار وزیر دفاع ترکیه به بغداد و اربیل سفر کرد، در یک مصاحبۀ مطبوعاتی اعلام کرد کشورش آماده است در جنگ علیه حزب کارگران کردستان (PKK) با حکومت عراق و حکومت اقلیم کردستان همکاری کند.

این اظهارات به گمانه زنی دربارۀ آمادگی احتمالی بغداد و اربیل برای عملیات مشترک با ترکیه علیه PKK دامن زد و احتمال حملۀ نظامی ترکیه به شنگال برای بیرون راندن PKK از این منطقه قوت گرفت.

با وجود این، در چند روزی که از پایان سفر آکار به عراق و اقلیم کردستان می گذرد، مشخص شده است که برخلاف ادعای آکار، این سفر نتایج ملموسی نداشته است.

آکار در سفر خود چهار پیشنهاد برای جنگ با PKK به بغداد و اربیل ارائه کرده است که عبارتند از: عملیات مشترک ترکیه و عراق، عملیات عراق با حمایت هوایی ترکیه، عملیات مشترک عراق و اقلیم کردستان، و عملیات ترکیه به تنهایی.

علاوه بر این، آکار درخواست کرده است ارتش ترکیه پست های نظامی در غرب موصل ایجاد کند تا بدین وسیله PKK را به خروج از شنگال وادار کند. اما تجربۀ پایگاه نظامی بعشیقه و مقاومت ترکیه در برابر خروج از این منطقه علی رغم درخواست های مکرر عراق، بغداد را نسبت به این گزینه بدبین کرده است.

ترکیه از حکومت اقلیم کردستان نیز برای تأسیس پست های نظامی در مناطق نزدیک به شنگال درخواست کرده است، اما نزدیکی این مناطق به دروازۀ مرزی سملکا – فیشخابور، که تنها راه ارتباط مناطق تحت کنترل کردهای سوریه به بازارهای تجارت خارجی است، یک مانع بزرگ در راه این طرح است. ایالات متحده نسبت به بسته شدن این تنها مسیر حیاتی کردهای سوریه حساس است و اربیل هم، علی رغم اما و اگرهای بسیار، به دلایل مشابه چنین حساسیتی دارد.

علاوه بر این، علی رغم اشتیاق خانوادۀ بارزانی برای همکاری تجاری با ترکیه و مشکلات و تنش های میان PKK و حزب دموکرات کردستان عراق (پارتی)، به نظر نمی رسد بارزانی ها مایل باشند در جنگ میان ترکیه و PKK دخالت کنند.

درگیری های میان نیروهای پیشمرگ و نیروهای PKK در دسامبر گذشته هشداری بود نسبت به احتمال بروز جنگ داخلی میان کردها، که برای بارزانی ها یادآور دوران تلخ جنگ برادرکشی سال های دهۀ 90 میلادی است. مسعود بارزانی رهبر پارتی اعلام کرد حزب وی برادرکشی را حرام می داند و از آن پرهیز می کند. جنگ پارتی با PKK می تواند به افزایش تنش میان پارتی و حزب اتحادیۀ میهنی کردستان (PKK)، رقیب و شریک پارتی در اقلیم کردستان، منجر شود. یکیتی روابط خوبی با PKK دارد و افزایش تنش می تواند به تقسیم اقلیم کردستان منتهی شود.

علاوه بر همۀ آنچه گفته شد، هم بغداد و هم اربیل مایلند پیش از آن که به خواسته ها و فشارهای ترکیه تن دهند، منتظر باشند و ببینند دولت جو بایدن رئیس جمهور جدید ایالات متحده چه تغییراتی برای منطقه به ارمغان خواهد آورد.