کرونا در آلمان بیداد میکند وهوادران اجباری شدن واکسیناسیون در حال قوتگرفتن هستند. در جامعه اتفاق نظری در این زمینه وجود ندارد و مخالف و موافق هم استدلالهای خاص خود را مطرح میکنند.
با توجه به افزایش سریع شمار مبتلایان به کرونا در آلمان به طور فزایندهای تقاضا برای الزامی شدن واکسیناسیون کرونا بیشتر شده است. مقامهای دولت فدرال اما همچنان اجباریکردن واکسیناسیون را بدون مشکل نمیدانند.
آنگلا مرکل که دستکم تا ۱۰ روز دیگر صدراعظم آلمان است کماکان امیدوار است بدون اجباریکردن واکسیناسیون تمایل مردم به زدن واکسن شدت مطلوب را پیدا کند.
ینس اشپان، وزیر بهداشت آلمان نیز در ارتباط با بحث گسترش کرونا و اجباری شدن واکسیناسیون عمومی، در اظهاراتی بحثانگیز سه سناریو را طرح میکند، سه سناریویی که تا همین چند ماه پیش از نظر او قابل تصور نبودند. او میگوید: «تقریبا همه در زمستان امسال یا واکسینه میشوند، یا مبتلا میشوند و بهبود مییابند یا میمیرند».
تشبیه واکسنها به رولز رویس و بنز
با توجه به تهاجم سویه دلتای ویروس کرونا در آلمان این توافق در میان متخصصان وجود دارد که کسانی که واکسینه نشدهاند بیشتر در معرض ابتلا هستند.
برای تامین و تسریع واکسیناسیون اما وزیر بهداشت آلمان میخواهد از واکسن مدرنا Moderna بیشتر استفاده شود تا تاریخ مصرف دوزهای این واکسن منقضی نشود. این موضوع سبب کاهش اطمینان مردم شده و به ویژه محدودسازی سفارش برای واکسن بیونتک برای مراکز واکسیناسیون با انتقادهای گستردهای روبرو شده است.
اشپان در تاکید و توجیه موضع خود در زمینه استفاده بیشتر از واکسن مدرنا، روز سهشنبه، دوم آذر (۲۲ نوامبر) در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت: «مدرنا یک واکسن خوب، ایمن و بسیار مؤثر است. واکسن بیونتک مرسدس و واکسن مدرنا رولز-رویس است.»
او در همین کنفرانس مطبوعاتی در ارتباط با بحث اجباری شدن واکسیناسیون در آلمان هم این مسئله را مطرح کرد که این فقط یک مبحث حقوقی نیست بلکه موضوعی است که به رابطه بین شهروندان و دولت، آزادی و مسئولیت افراد جامعه مربوط میشود.
اشپان تاکید کرد الزام اخلاقی برای واکسینه شدن وجود دارد اما اگر دولت دستور واکسیناسیون را برای همه صادر کند آنوقت آزادی چه مفهومی خواهد داشت.
بحثی با جنبههای مختلف
او در عین حال خاطرنشان کرد که واکسیناسیون اجباری در شکستن موج چهارم فعلی کرونا در آلمان کمکی نمیکند.
وزیر بهداشت آلمان توصیه کرد قوانین و مقررات کرونایی باید رعایت شوند و تماسها کاهش یابند. او تاکید کرد دولت باید قاطعانه عمل کند.
همزمان در محافل کارشناسی این بحث مطرح است که اگر ۹۰ درصد جامعه واکسینه نشود مهار کرونا حتی در سال آینده هم ممکن نخواهد بود.
حقوقدانان نیز اغلب اجباریشدن واکسیناسیون را ناقض قوانین اساسی کشور نمیدانند و نجات جان انسانها و ممانعت از فروپاشی نظام درمانی را دلایلی مشروع برای اعمال احتمالی چنین اجباری عنوان میکنند. دیوان عالی اروپا نیز اجباریکردن واکسیناسیون را ناقض حقوق و آزادی انسانها و ارزشهای حقوق بشری اتحادیه نمیداند به شرطی که جریمه نقدی این کار زیاد نباشد و کسی هم به اجبار به پای میز واکسیناسیون کشیده نشود.
با این همه هستند متخصصانی که اهرمهای کنترل دولت برای پیشبرد چنین اجباری را محدود میدانند به خصوص که تا کنون در آلمان هیچ نهاد مرکزی برای تهیه فهرست واکسینهشده و نشدهها موجود نبوده است. در صورت ناتوانی دولت در پیشبرد قاطعانه اجبار و الزام در واکسیناسیون وشکست این طرح خدشهواردآمدن به اعتبار دولت نیز از پیامدها خواهد بود.
نظرسنجیها نیز از شکافی بزرگ در جامعه حکایت دارند. ۵۷ درصد پرسششوندگان هوادار اجباریشدن واکسیناسیون هستند، ولی رقم مخالفان هم کم نیست. موافقان بیم دارند که اولویتدادن به آزادیهای فردی عملا دستیابی به ضریب مطلوب از واکسیناسیون در جامعه را ناممکن و تدوام و تشدید مجدد محدودیتها در عرصههای مختلف را با همه پیامدهای اقتصادی و اجتماعی و روحی به دنبال داشته باشد. مخالفان هم در وجه عمده یا تاکید بر رعایت آزادیهای فردی دارند، یا اساسا با باور به تئوریهای توطئه یا اشاره به شتابی که در تولید واکسنها صورت گرفته نسبت به واکسن بدبین هستند و یا این بحث را مطرح میکنند که واکسیناسیون تا همین حالا هم نتیجه قطعی و مطلوبی نداشته و دائم از نیاز به تزریق دوز بعدی صحبت میشود.
نرخ واکسیناسیون و نظرات مختلف
بر اساس دادههای انستیتو روبرت کخ (RKI) در مجموع ۶۸ درصد از جمعیت آلمان در حال حاضر به طور کامل علیه کووید-۱۹ واکسینه شدهاند و بیش از ۷۰ درصد نیز حداقل یک بار واکسن کرونا را تزریق کردند.
نرخ پایین واکسیناسیون یکی از دلایل گسترش موج چهارم همهگیری کرونا است و به همین خاطر درخواست برای اجیاری شدن واکسیناسیون عمومی در میان سیاستمداران آلمانی بیشتر میشود.
بخش بزرگی از سیاستمداران بایرن و نخستوزیران چندین ایالت آلمان اکنون خواستار اجباری شدن واکسیناسیون عمومی شدند.
مارکوس زودر، نخستوزیر ایالت بایرن که رهبر حزب سوسیال مسیحی (حزب متحد حزب دمکرات مسیحی خانم مرکل و وزیر بهداشت) است با بیان بر این که “شمار مبتلایان تازه سر به فلک میزند” همچنان بر تبلیغ گسترده به نفع واکسیناسیون تاکید دارد، ولی بعید میداند که نتیجه مطلوب به دست بیاید و به اجباریکردن واکسیناسیون نیازی نیافتد. با این موضع زودر نخستوزیران دستکم دو ایالت دیگر آلمان نیز همراه هستند.
به نظر میرسد که قوتگرفتن بحث اجباریشدن واکسیناسیون در آلمان به تابعی از موفقیت نسبی در مهار موج کنونی تبدیل شده است. اگر ضریب ابتلا و مرگ و میر و نیاز به بستریشدن در ابعاد کنونی ادامه یابد ادامه مقاومت در برابر اجباریکردن واکسیناسیون شاید قابل دوام نباشد و آلمان نیز مجبور شود به راه اتریش قدم بگذارد.