با پایان مهلت تعیین شده از سوی چهار کشور کانادا، بریتانیا، سوئد و اوکراین برای پاسخگویی ایران به سوالات و ابهامات مربوط به سرنگونی هواپیمای اوکراینی، این چهار کشور در یک بیانیه مشترک اعلام کردند که به این نتیجه رسیدند که تلاش بیشتر برای مذاکره با ایران “بی فایده است” و این گروه بر اقدامات بعدی بر اساس قوانین بین‌المللی تمرکز خواهد کرد.
در بیانیه این چهار کشور که امروز، پنجشنبه ۶ ژانویه، ۱۶ دی ماه منتشر شد با اشاره به عملکرد ایران طی دو سال گذشته، آمده : “روشن است که ایران همچنان با خودداری از مذاکره بیشتر و جبران اقدامات خود، “از زیر بار مسئولیت‌های حقوقی بین المللی خود شانه خالی می‌کند.”
این چهار کشور که گروه “هماهنگی و واکنش بین‌المللی” را تشکیل دادند، این اقدام ایران را “اهانتی به یاد ۱۷۶ قربانی بیگناه” این پرواز می‌داند و اعلام کرده که این مساله را تحمل نخواهند کرد.
گروه هماهنگی و واکنش بین‌المللی می‌گوید که به رغم تلاش‌هایشان در دو سال گذشته برای حل این موضوع از طریق مذاکره، “حالا به این نتیجه رسیده اند که تلاش‌های بیشتر برای مذاکره با ایران در مورد غرامت برای سرنگون کردن پرواز پی اس ۷۵۲ بی فایده است.” و افزودند: “اکنون بر اقدامات بعدی برای حل این موضوع مطابق با قوانین بین المللی تمرکز” خواهند کرد.
این چهار کشور که تعدادی از شهروندانشان در پرواز پی اس ۷۵۲ هواپیمایی اوکراین بودند، پیشتر از ایران دعوت کرده بودند که هفته سوم ژانویه ۲۰۲۲ برای گفتگو درباره غرامت در پی سقوط هواپیمای ۷۵۲ حاضر شود و اگر تا پنجم ژانویه موافقت خود را برای شرکت در این مذاکرات اعلام نکند این کشورها تلاش بیشتر برای گفتگو با ایران را بی‌ثمر تلقی خواهند کرد و به سراغ گزینه‌های دیگر برای حل این مشکل در قالب قوانین بین‌المللی خواهند رفت.
افغانستان کشور دیگری که تبعه‌هایش در این هواپیما بوده‌اند در این بیانیه مشارکت نکرده است.
نزدیک دو سال پیش، در اثر شلیک دو موشک زمین به هوای پدافند سپاه پاسداران به این هواپیمای مسافربری خطوط هوایی اوکراین که از تهران عازم کی‌یف بود همه ۱۷۶ نفر سرنشین آن کشته شدند. بسیاری از آنها شهروندان کانادایی-ایرانی بودند که از طریق کی‌یف عازم کانادا بودند. مقام‌های ایرانی پس از سه روز انکار، مسئولیت این سرنگونی را پذیرفتند.
سازمان هواپیمایی کشور ایران در ماه مارس گذشته در آخرین گزارش خود درباره این حادثه، اپراتور پدافند موشکی سپاه را در سرنگونی هواپیمای اوکراین مقصر دانست.
اعضای خانواده‌های بسیاری از جان‌باختگان سرنگونی این هواپیما از عملکرد ایران به شدت انتقاد دارند.
کانادا و کشورهای دیگر پیشتر هم اعلام کرده بودند که به دنبال جبران خسارت مادی و معنوی برای قربانیان و خانواده‌های آنها، فارغ از ملیت‌شان هستند و این غرامت باید با تعهدات ایران براساس قوانین بین‌المللی هم‌خوانی داشته باشد.
در پی مهلت تعیین شده از سوی چهار کشور برای ایران ، پیشتر حامد اسماعیلیون، سخنگوی انجمن خانواده‌های جان‌باختگان هواپیمای اوکراین گفته بود که ایران اعلام کرد که می‌خواهد به خانواده ها غرامت بپردازد اما در آن نامه کانادا، بریتانیا و سوئد را به عنوان کشورهایی که شهروندان خود را از دست داده اند به رسمیت نشناخت.
او گفته بود: “ما پس از آن به چهار وزیر خارجه نامه نوشتیم و گفتیم این پایان مذاکرات با جمهوری اسلامی است و خبر خوبی است که حالا ضرب الاجلی برای ۱۵ دی ماه تعیین شده و اگر تا آن تاریخ جمهوری اسلامی پاسخ ندهد که در شب ۱۸ دی ماه (زمان سرنگونی) چه کرده این پرونده به سازمان جهانی هوانوردی غیرنظامی (ایکائو) خواهد رفت.”