اصغر فرهادی، کارگردان سرشناس ایرانی برنده جایزه اسکار، در مصاحبه تازهای که با روزنامه بریتانیایی گاردین انجام داده از فشار «تندروها» بر او و فعالیتهای هنریاش انتقاد کرد.
در این مصاحبه که در پاریس انجام شده و روز دوشنبه ۲۰ دی در گاردین به چاپ رسیده، این کارگردان ایرانی در مورد این فشارها میگوید: «این همیشه از جانب تندروها و رسانههای آنهاست. من به خاطر ارائه ‘تصویر غیر واقعی’ از کشور مورد انتقاد قرار گرفتهام، و من واقعا موافق نیستم.»
او توضیح میدهد که «بهرغم موقعیتهای پیچیدهای که در فیلمهایم توصیف میکنم، همیشه تصویری بسیار نجیب از مردم، شخصیتها، و روابط در آنها وجود دارد. من نمیدانم آنها دربارهٔ کدام ’تصویر غیر واقعی’ صحبت میکنند.»
اصغر فرهادی در این مصاحبه در مورد مشکلاتی که حکومت جمهوری اسلامی برای فیلمسازان بهوجود میآورد توضیح میدهد که «در ایران بستگی دارد چه فیلمی بسازی. اگر موضوع شما یا شیوه داستانگویی شما کمتر به طور مستقیم اجتماعی یا سیاسی باشد، میتواند مشکل کمتری بهبار بیاورد. سعی این است که در قالب محدودیتها کارهایی انجام داد.»
روزنامه گاردین در گزارش خود از این مصاحبه مینویسد که «فرهادی اذعان میکند که فیلمهای او کمتر از کارهای برخی از همتایانش سیاسی هستند.»
آقای فرهادی در ادامه گفتوگویش با این روزنامه میگوید: «اما به این هم بستگی دارد که بخواهید فیلمهایتان در ایران اکران شود یا خیر. این همیشه اولویت من بوده است.»
این کارگردان ایرانی همچنین تاکید کرده است که میخواهد صرفا یک کارگردان سینمایی باشد و «نه هیچ چیز دیگر».
گاردین مینویسد که دیگر فیلمسازان ایرانی، مانند جعفر پناهی و محمد رسولاف، بهای سنگینی را برای انتقاد از جنبههای جامعه ایران، از زندان و حبس خانگی گرفته تا ممنوعالخروجی پرداختهاند، «اما به نظر میرسد فرهادی از برخورد مشابه در امان مانده است و از این رو اتهاماتی مبنی بر ‘حامی دولت بودن’ علیه او مطرح میشود.»
این روزنامه تأکید میکند که «در زندگی عمومی، فرهادی در انتقاد خود علیه عناصر تندرو ایران صریح بوده و او یکی از چندین فیلمساز بود که رسولاف را برای تجدید نظر در دادرسی به دادگاه همراهی کرد.»
پیش از این داوود مرادیان، مدیر گروه مستند بنیاد «روایت فتح»، در گفتوگو با خبرگزاری مهر ضمن ستایش این کارگردان سینما ادعا کرده بود که او «فیلمساز تیزهوشی است که هم حکومت را دارد و هم بیرون حکومت را.»
پیش از این همچنین خبرگزاریهای تسنیم و فارس نیز که نزدیک به سپاه هستند، از فیلم «قهرمان» اصغر فرهادی که بهتازگی به عنوان نماینده ایران به آکادمی اسکار معرفی شده، حمایت کرده بودند.
سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، نیز ۲۳ آبان معرفی فیلم «قهرمان» اصغر فرهادی بهعنوان نماینده ایران به آکادمی اسکار را «انتخاب خوب» و «تصمیم درست» توصیف کرده بود.
اصغر فرهادی در واکنش به این روند، روز سهشنبه ۲۵ آبان با انتشار بیانیهای در اینستاگرام خود اعلام کرد: «خیلی صریح و روشن بگویم: من از شما بیزارم!»
او در این بیانیه با اشاره به اینکه در سالهای گذشته «رسانههای تندرو» وابسته به جمهوری اسلامی «از هیچ تلاشی برای تخریب و حاشیهسازی و انگ زدن» خودداری نکردهاند، افزود که این طیف اکنون با معرفی فیلم او به اسکار نتیجه گرفتهاند که «زیر سایهی پرچم» حکومت قرار دارد.
او این برداشت را «فریبکارانه» خوانده و تأکید کرد: «هیچگاه کوچکترین قرابتی با منش و تفکر واپسگرای» این طیف نداشته است.
آقای فرهادی همچنین با اشاره به «مصائبی که حکومت همه این سالها موجبش شده» و رویدادهایی چون سرکوب اعتراضهای دی ۹۶ و آبان ۹۸ و همچنین سرنگونی هواپیمای اوکراینی با موشکهای سپاه، سیاستهای جمهوری اسلامی در حوزه زنان را نیز «تبعیض ظالمانه» خوانده و گفت که حکومت در دوران کرونا نیز کشور را به «مسلخ» برده است.
اصغر فرهادی پیش از این در برابر جناحهایی در غرب نیز موضع گرفته است و ازجمله در اعتراض به ممنوعیت سفر دولت ترامپ علیه هفت کشور مسلمان از جمله ایران از شرکت در مراسم اسکار ۲۰۱۷ خودداری کرد.
او پیش از این تأکید کرده است که «تقسیم جهان به دو دسته ‘ما’ و ‘دشمنان ما’ ترس ایجاد میکند» و در این رابطه به گاردین میگوید که به باور او «فرهنگ میتواند سلاحی در مقابل تندرویها باشد.»
این کارگردان ایرانی در پاسخ به این پرسش که «آیا احساس میکند که فرهنگ در این نبرد پیروز شدهاست؟» میگوید: « نمیدانم، اما فکر میکنم یک عنصر زمان وجود دارد. من فکر میکنم تأثیر هنر و ادبیات و سینما تأثیری بلندمدت است.»