در پی انتقاد شماری از اصولگرایان از مذاکره احتمالی با آمریکا، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران گفت هرگز موافق مذاکره مستقیم با آمریکا نبوده است. اما برخی از مقامات ایران و روسیه از احتمال انجام این مذاکره خبر می‌دهند.
روزنامه کیهان، در شماره پنج‌شنبه، ۷ بهمن نوشت، علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی در تماس با این روزنامه گفته که توییت او “به معنای موافقت با مذاکره مستقیم ایران و آمریکا نیست.”
اشاره این روزنامه به توییت روز سه‌شنبه علی شمخانی است که نوشته بود: «تاکنون ارتباط با هیئت آمریکایی حاضر در وین با مبادله نوشتار غیررسمی انجام شده و نیازی به بیش از این نیز نبوده و نخواهد بود. این روش ارتباطی تنها زمانی با روش‌های دیگر جایگزین می‌شود که توافق خوب در دسترس باشد»
یک روز پیشتر نیز حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران اعلام کرده بود که “اگر در روند مذاکرات به مرحله‌ای برسیم که رسیدن به یک توافق خوب با تضمین بالا لازمه اش این باشد که سطحی از گفت‌وگوها را با آمریکایی‌ها داشته باشیم این را هم نادیده نخواهیم گرفت.”
این موضوع با واکنش تند بخشی از افراد و رسانه‌های اصولگرا همراه شد.
از جمله حسین شریعتمداری، نماینده ولی فقیه در روزنامه “کیهان” در یادداشتی، این اظهارات درباره احتمال مذاکره مستقیم با آمریکا را “نسنجیده” خواند و نوشت که “پادوهای کاسه‌لیس داخلی” در ایران از اظهارات امیرعبداللهیان و شمخانی استقبال کرده‌اند.
حال، کیهان، در جدیدترین شماره خود از تماس شمخانی با این روزنامه خبر داده است. به نوشته کیهان، شمخانی گفته که ”هرگز” موافق مذاکره مستقیم ایران و آمریکا نبوده و نیست.
دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران همچنین تصریح کرد که چنانچه نیازی به تبادل نظر با تیم آمریکا باشد، این تبادل از طریق یادداشت‌های غیررسمی صورت می‌پذیرد.
رئیس پیشین سازمان صدا و سیما، دیگر چهره‌ای است که به طور تلویحی از سخنان امیرعبداللهیان مبنی احتمال مذاکره با آمریکا با هدف رسیدن به یک ”توافق خوب” در وین انتقاد کرد.
محمد سرافراز در توییتی نوشت: «ترامپ، کمتر از چهار سال قبل، به امید یک “توافق خوب” از برجام خارج شد. حالا دولت ایران پیگیر یک توافق خوب است. احتمال “توافق جدید” کم است اما مهم اینست که دارایی‌های آزاد شده، خرج چه اموری می‌شود. گزارشی که پس از “توافق برجام” ارائه نشد!»
”اختیار” تیم مذاکره کننده ایران برای مذاکره با آمریکا
علیرغم عقب‌نشینی شمخانی از اظهاراتش، موضع‌گیری برخی از مقام‌ها حاکی از آن است که احتمال مذاکره مستقیم ایران و آمریکا، منتفی نیست.
از جمله، نماینده روسیه در مجامع بین‌المللی پیش‌بینی کرد که ایران و آمریکا، ”به زودی” با یکدیگر مذاکره می‌کنند.
میخائیل اولیانوف گفت که نمی‌دانم آمریکایی‌ها و ایرانی‌ها چه زمانی پشت میز مذاکره می‌نشینند اما گمان می‌کنم که این اتفاق به زودی بیفتد.
در همین خصوص، نائب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی نیز از قول وزیر امور خارجه گفت که تیم مذاکره کننده ایران اختیار مذاکره مستقیم با آمریکا را دارد.
ابراهیم عزیزی روز چهارشنبه ۶ بهمن در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس گفت که بر اساس عزت، حکمت و مصلحت، لغو همه تحریم‌ها، راستی‌آزمایی و کسب تضمین‌ها اگر لازم باشد که ورودی برای مذاکره با آمریکا داشته باشند، “تیم مذاکره کننده این اختیار را دارد تا اقدام لازم را انجام دهد.”
او تاکید کرد که این سخنان را ” از زبان وزیر امور خارجه” می‌گوید.
ابراهیم رئیسی نیز شامگاه سه‌شنبه پنجم بهمن در یک گفت‌وگو با تلویزیون دولتی ایران از امکان مذاکره مستقیم با آمریکا سخن گفت اما این امر را به رفع تحریم‌ها منوط کرد: «اگر آمریکا آماده رفع تحریم‌ها علیه ایران باشد، این دو کشور می‌توانند به‌صورت مستقیم مذاکره کنند».
به نظر می‌رسد که مقام‌های ارشد دولتی در ایران با چنین اظهاراتی، در حال زمینه‌چینی برای مذاکره با آمریکا و البته منتظر واکنش علی خامنه‌ای در این خصوص هستند.
این در حالی است که رهبر جمهوری اسلامی در سال‌های اخیر، بویژه در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی، مذاکره مستقیم تهران و واشنگتن را به شدت رد کرده و گفته است که ایران با آمریکا گفت‌وگوی مستقیم نخواهد داشت.
تهران و واشنگتن در مذاکرات وین به صورت غیرمستقیم و با واسطه نمایندگان سایر کشورها گفت وگو می کنند.