جو بایدن رئیسجمهوری آمریکا که در کاخ سفید از امیر قطر پذیرایی کرد، با تأکید فراوان بر روابط تنگاتنگ دو کشور، اعلام کرد که قطر بزودی به جرگه کشورهایی خواهد پیوست که عضو پیمان ناتو نیستند اما “متحد اصلی” ایالات متحده محسوب میشوند. بایدن همچنین قطر را عاملی مهم در تثبیت بازار جهانی انرژی دانست.
روز دوشنبه ۳۱ ژانویه/۱۱ بهمن، شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، در کاخ سفید با جو بایدن ملاقات کرد. به این مناسبت، رئیس جمهوری آمریکا گفت قصد دارد رسماً قطر را به عنوان یکی از کشورهای “متحد اصلی خارج از ناتو” معرفی کند.
بدین ترتیب کنگرۀ آمریکا باید بزودی اعلام کند که قطر از جمله کشورهایی است که عضو پیمان نظامی ناتو نیستند اما همکاری نظامی گستردهای با آمریکا دارند. ورود قطر به باشگاه “متحدان اصلی آمریکا خارج از ناتو” به روشنی اهمیت نظامی و استراتژیک این کشور را برای واشنگتن نشان میدهد. آمریکا دارای یک پایگاه نظامی بزرگ در قطر است. “سنتکام” یا ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحد آمریکا نیز از همکاری قطر بهره میبرد.
دستیابی به عنوان یادشده به معنای آن نیست که قطر تحت پشتیبانی نظامی آمریکا قرار میگیرد اما امتیازاتی را در زمینۀ نظامی و اقتصادی همراه خواهد داشت.
بعد از قدرت گرفتن طالبان در أفغانستان، قطر نقش بسیار مهمی در خروج آمریکاییها و متحدانشان از آن کشور ایفا کرد. امروزه نیز قطر رسماً حافظ منافع آمریکا در أفغانستان است.
جو بایدن در دیدار با شیخ تمیم “نقش مرکزی” قطر را برای حفظ منافع استرتژیک آمریکا یادآوری کرد و گفت که قطر برای “جابهجایی دهها هزار أفغان، حفظ ثبات در غزه، ارائۀ کمکهای حیاتی به فلسطینیان و مقابله با داعش” همکاری ارزندهای با واشنگتن داشته است.
امیر قطر قبل از عزیمت به واشنگتن گفته بود که مذاکرات اساساً پیرامون “امنیت منطقه” صورت خواهد گرفت. بدون تردید اوضاع ایران نیز در این حوزه میگنجد. برخی رسانههای عربی مینویسند که امیر قطر مایل است در مورد مذاکرات اتمی میانجیگری کند.
گاز قطر جایگزینی برای گاز روسیه؟
یکی دیگر از موضوعات مهم مذاکرات کاخ سفید، به گفتۀ بایدن مسئلۀ “ثبات بازار جهانی انرژی” بوده است. این در حالی است که بحران اوکراین احتمال قطع شدن جریان گاز روسیه به سوی غرب را زیاد کرده است. در این صورت، اروپا و آمریکا نیاز خواهند داشت که گاز روسیه را با چیز دیگری جایگزین کنند. در این وضعیت، منابع عظیم گاز قطر میتواند مشکلات غربیها را تا اندازهای برطرف کند. اگرچه قطر نخستین صادرکنندۀ گاز مایع در جهان است، نباید تصور کرد که به تنهایی ظرفیت تأمین نیازهای غرب را دارد. در حال حاضر قطر از حداکثر ظرفیتهای خود استفاده میکند و باید به همه که قراردادهای خود با سایر کشورها پاسخگو باشد.
با اینحال، یک مسئول قطری که نام برده نشده به خبرگزاری فرانسه گفته است که “مذاکراتی در جریان است تا در صورت لزوم، بخشی از گاز صادراتی قطر که برای بازارهای آسیایی منظور شده بود، به اروپا ارسال گردد”.
فرصت خوب برای بوئینگ
دیدار بایدن با امیر قطر فرصتی بود تا “همکاریهای دو کشور در زمینۀ صنایع هوانوردی” نیز تقویت شود: شرکت هواپیمایی قطر ۳۴ فروند هواپیمای بزرگ بوئینگ ۷۷۷ – برای باربری – به این شرکت سفارش داد. بایدن با ابراز خرسندی از قرارداد امضا شده گفت که از این طریق “دهها هزار شغل با حقوق خوب” ایجاد میشود.