سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، صبح روز دوشنبه در نشست مطبوعاتی خود تایید کرد که همزمان با مذاکرات هسته‌ای، موضوع تبادل زندانیان “در یک مسیر موازی در وین از ماه‌ها قبل مطرح بوده” و “در دستور کار است”.
او اضافه کرد “موضوع زندانیان یکی از موضوعات جدی است که همواره در دستورکار بوده و جز اولویت‌های ایران است”. او گفته “مسیر گفت‌وگوها در خصوص این موضوع در جریان است”.
او با اشاره به گفت‌وگوهای پیشین بر سر تبادل زندانیان گفت “متاسفانه توافقی که یک بار به دست آمد طرف آمریکایی در شب اجرای توافق زیر آن زد و یک بار دیگر نشان داد که واشنگتن تا چه میزان در توافقات خود سست عمل می‌کند.”
سعید خطیب‌زاده اضافه کرد که “موضوع زندانیان موضوع انسانی است که میتواند از طریق مستقلی حل شود و زمینه خوبی باشد که نشان دهد رفتار آمریکا تغییر کرده است”.
ایران اوایل بهمن ماه امسال نیز گفته بود حاضر است برای آزادی زندانیان ایرانی-آمریکایی نرمش نشان دهد.
اما در آن زمان ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته بود مذاکره برای آزادی زندانیان ایرانی آمریکایی در مسیری جدا از گفتگوها برای احیای برجام در جریان است چرا که گفتگوهای وین در بهترین حالت یک قضیه نامشخص است و واشنگتن نمی‌خواهد سرنوشت این زندانیان را به چنین وضعیت نامعلومی پیوند بزند”.
ایران پیش از این اعلام کرده بود که در جریان شش دور اول مذاکرات وین برای احیا توافق برجام توافقات اولیه‌ای برای تبادل زندانیان ایران و آمریکا انجام شده بود اما به دلیل مخالفت ایالات متحده با آزادسازی بخشی از دارایی‌های مسدود شده همزمان با تبادل زندانیان، توافق عملی نشد.
در هفته‌های گذشته شماری از فعالان سیاسی و روزنامه‌نگاران برای آزادی زندانیان دو تابعیتی در برابر هتل محل مذاکرات اتمی دست به اعتصاب غذا زده بودند. آنها خواستار اولویت دادن به مساله آزادی همه زندانیان خارجی و دو تابعیتی زندانی در ایران در مذاکرات هسته‌ای وین بودند.
در سال‌های اخیر، مقامات ایران چندین بار شهروندان خارجی یا دو تابعیتی زندانی در ایران را با ایرانی‌هایی که در کشورهای دیگر زندانی هستند، مبادله کرده است. اتباع هر آمریکا و هر سه کشور اروپایی درگیر در مذاکرات هسته‌ای ایران از جمله بریتانیا، فرانسه و آلمان از جمله خارجی‌هایی هستند که در ایران بازداشتند.
سفر وزیر خارجه جمهوری ایرلند به تهران
همزمان سیمون کوونی، وزیر خارجه جمهوری ایرلند وارد تهران شد و با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران دیدار کرد.
جمهوری ایرلند، نهاد تسهیل کننده شورای امنیت سازمان ملل در اجرای توافق هسته‌ای (برجام) بوده است.
امروز سخنگوی وزارت خارجه ایران در پاسخ به سوال خبرنگاران در باره این سفر گفت “نقش ایرلند به عنوان تسهیل کننده قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل در مورد برجام یکی از موضوعات و دستورکارهای جاری در جریان سفر وزیر خارجه ایرلند به تهران است.”
‘مذاکرات سخت می‌شود و با کندی روبروست’
سعید خطیب‌زاده با اشاره به وضعیت مذاکرات وین ادامه داد “گفت و گوها وقتی به روزهایی می‌رسد که باید در مورد مسائل جدی صحبت شود، سخت می‌شود. البته قطعاً با یک سری کندی‌هایی روبرو است”.
اما تاکید کرد که “مذاکرات وین در بن بست نیست و توافق در وین منتظر تصمیمات سیاسی طرف مقابل است”.
او همچنین گفت جمهوری اسلامی ایران “پروپوزال ]بسته پیشنهادی] داده شده را به بررسی گذاشته است”. پیشتر وانگ کان نماینده چین در مذاکرات هسته‌ای در وین است ایران را تشویق کرد که به پیشنهاد آمریکا پاسخ دهد.
سعید خطیب زاده در نشست امروز خود با خبرنگاران گفت “زمان رسیدن به توافق در مذاکرات وین یک رابطه معکوس با اراده واقعی آمریکا و طرف های غربی دارد و اگر آنها اراده واقعی نشان دهند زمان رسیدن به توافق کم‌تر است”.
ایران و آمریکا سرنوشت توافق را بارها به تصمیمات سیاسی طرف‌های مقابل مربوط دانسته‌اند.
شمخانی: مذاکرات وین در مرحله‌ای است که می‌توان با قطعیت اعلام نظر کرد
آقای شمخانی ساعاتی پیش در توئیتی پس از گفتگوی تلفنی با علی باقری مسئول هیات ایرانی حاضر در مذاکرات وین نوشته بود سختی کار مذاکره‌کنندگان ایران “لحظه به لحظه برای پیشبرد دستورالعمل منطقی و قانونی تهران” افزایش می‌یابد.
با این حال سعید خطیب زاده امروز در نشست خبر خود درباره توئیت‌های علی شمخانی گفت که اجازه دهید خود او درباره توئیت‌هایش توضیح دهد و اضافه کرد که ایران و طرف‌های مقابلش هر کدام پیشنهادهایی مطرح کرده‌اند و این‌ها در فرآیند‌های مذاکرات طبیعی است.
دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران امروز صبح نیز در توئیتی دیگر نوشت “مذاکرات وین به مرحله‌ای رسیده که می‌توان در مورد نتیجه آن با قطعیت و بدون نیاز به گمانه‌زنی اعلام نظر کرد”.
کمی پیشتر علی شمخانی نیز در توئیتی نوشته بود “تصمیم سیاسی آمریکا برای تحقق یا استنکاف از پذیرش الزامات شکل‌گیری توافق قابل اتکاء و پایدار بر اساس اصول پذیرفته شده در برجام، میتواند جایگزین گمانه‌زنی‌ها شود”.
در روزهای اخیر با شروع دور جدید، هیات‌های شرکت کننده از به دست آمدن توافق‌هایی خبر دادند و گزارش شده سرنوشت مذاکرات تا آخر ماه جاری میلادی که حدود دو هفته از آن باقی مانده روشن می‌شود.
مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا با حضور ۱+۴، در اتریش هفته گذشته پس از وقفه ۱۰ روزه و مشورت هیات‌ها با پایتخت‌هایشان از سر گرفته شد.
در آخرین تحولات میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات وین نیز نوشته بود “پیشرفت قابل توجهی در روند مذاکرات حاصل شده است”. اما سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه روز پنجشنبه گفته بود هنوز راه زیادی تا احیای توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ میلادی باقی مانده است.
هیات‌های نمایندگی حاضر در مذاکرات وین تایید کرده‌اند که در دور جدید گفتگوها که پس از روی کار آمدن ابراهیم رئیسی آغاز شد، “پیشرفت محدودی” حاصل شده است.
هدف از احیای توافق هسته ای برجام رفع تحریم های آمریکا در ازای محدودیت مجدد بر برنامه اتمی ایران است.
چین، روسیه، بریتانیا، فرانسه و آلمان اعضای گروه ۱+۴ هستند.