در پی ادامه تنش‌های مرزی میان ایران و نیروهای طالبان، ایران “نیروهایی از لشکر ۸۸ زرهی زاهدان” را به مرز ایران و افغانستان فرستاده است.
خبرآنلاین ویدئویی را منتشر کرده است که نشان می‌دهد تعدادی از تانک‌ها و سایر وسایط زرهی به سوی مرز ایران با افغانستان در حرکت هستند.
طالبان تا کنون در مورد این رویداد واکنشی نشان نداده است.
روز گذشته، سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، در نشست هفتگی‌اش با رسانه‌ها گفت: “امیدواریم خویشتنداری مرزبانان ما در مرز ایران و افغانستان باعث سوء‌برداشت طرف مقابل نشده باشد”.
او همچنین گفت: “مرزداران غیور ما در مرز افغانستان به جهت اوضاع داخلی افغانستان، تا امروز با خویشتنداری برخورد کرده‌اند اما تکرار این موضوعات جای نگرانی جدی است”.
روایت متفاوت از تنش‌ها
روایت دو طرف از علت ایجاد تنش متفاوت است.
رسانه‌های ایرانی از جمله خبرگزاری فارس از قول شاهدان عینی گزارش کرده بودند نیروهای مرزی طالبان، قصد ساخت یک جاده در منطقه مرزی دو کشور را داشتند که با مخالفت نیروهای مرزبانی جمهوری اسلامی ایران روبرو شدند.
رسانه‌های داخلی افغانستان اما گفتند که یک موتر/خودروی نظامی ایران با “پنج” سرنشین وارد خاک افغانستان شده بود.
بعد از آن رسانه‌های داخلی ایران گزارش کردند که در پی بالا گرفتن تنش میان نیروهای طالبان و مرزبانان ایرانی، نقطه مرزی دوغارون – اسلام قلعه را به طور “موقت مسدود” کرده‌اند.
در هشت ماهی که طالبان سکان قدرت افغانستان را به دست گرفته‌اند گزارش‌های متعدیدی از درگیری نیروهای مرزی دو کشور در ولایت‌های هرات و نیمروز منتشر شده است.
با وجود نارضایتی دولت پیشین افغانستان، دولت ایران با طالبان که آن زمان در جنگ با دولت منتخب افغانستان بود، روابط نزدیک برقرار کرد. محمد جواد ظریف، وزیر خارجه سابق ایران میزبان رهبران طالبان در ایران شد.
ولی با گذشت چند ماه از به قدرت رسیدن طالبان، روابط ایران و گروه طالبان دچار تنش شده است. موضوعاتی مانند حقابه، مهاجرین و تنش‌های مرزی از جمله موارد اختلاف بوده است.
پیشینه تنش‌های مرزی طالبان با مرزبانان ایرانی
حدود دو ماه قبل یک مقام عالی وزارت خارجه ایران علت درگیری‌های مرزی بین نیروهای طالبان و نیروهای مرزی ایران، پاکستان و ترکمنستان را “غیرحرفه‌ای بودن مرزبانان افغان و عدم شناخت مرز و مسایل مرزی توسط نیروهای طالبان مستقر در مرز” عنوان کرد.
در آن زمان هرچند، عبدالقهار بلخی، سخنگوی وزارت خارجه طالبان در توییتی نوشته گفت که “مشکلی میان ما و همسایگان وجود ندارد.”
منابع طالبان اما قبلا با نشر ویدیویی در مورد زد و خورد مرزی با پاسداران مرزی ایران گفته بودند که فاضل مظلوم، معاون وزیر دفاع طالبان از گذرگاه مرزی ابونصر فراهی با ایران بازدید کرده است.
یک سخنگوی طالبان ولی قبلا گفته بود که آنچه در بین نیروهای طالبان و پاسداران مرزی ایران رخ داده بود ناشی از یک سوءتفاهم بوده است.
چند ماه قبل نیز گزارش‌هایی از درگیری نیروهای طالبان و مرزبانان ایرانی در ولایت نیمروز منتشر شد که سپس مقام‌های ایرانی و طالبان گفتند “اختلافاتی به میان آمده بوده” که “با سازش دو طرف” حل شد.
ولایت نیمروز در غرب افغانستان با منطقه سیستان در استان سیستان و بلوچستان ایران هم‌مرز است.
مرز پرمنفذ ایران با افغانستان به نوعی تعریف‌کننده روابط این کشور با افغانستان بوده است که در حال حاضر طالبان بر آن مسلط است. منافذ این مرز محلی برای عبور مهاجر، مواد مخدر، گروه‌های مسلح و آب نیز است. همچنین دو رود مهم از افغانستان (هلمند/هیرمند و هریرود) وارد ایران می‌شوند.
مشکلات تعیین خطوط مرزی و مسایل مربوط به خشکسالی و کمبود آب از جمله مسایلی است که تنش را در برخی از مناطق مرزی بین ایران و افغانستان افزایش داده است.