از زمان حمله ارتش روسیه به اوکراین حدود چهار ماه پیش، هزاران غیرنظامی کشته شده و شهرهایی با خاک یکسان شدهاند و جنگ میلیونها اوکراینی را از خانههایشان آواره کرده است.
اما روز پنجشنبه، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، مستقیما به چشمان من نگاه کرد و گفت چیزها آن طوری نیست که به چشم میآید. وزیر خارجه روسیه گفت که «ما به اوکراین حمله نکردیم.»
سرگئی لاوروف افزود: «ما اجرای یک عملیات نظامی ویژه را اعلام کردیم زیرا مطلقا هیچ راه دیگری برای تفهیم این موضوع به غرب نداشتیم که کشاندن اوکراین به ناتو یک اقدام جنایتکارانه است.»
از روز ۲۴ فوریه که روسیه به اوکراین حمله کرد، آقای لاوروف تنها چند مصاحبه با رسانههای غربی انجام داده است.
وزیر خارجه روسیه موضع رسمی دولتش را تکرار کرد که «اوکراین در دست نازیهاست».
مقامات روسیه در توجیه حمله به اوکراین ادعا کردهاند که ارتش آنان مشغول “نازیزدایی” اوکراین است. آقای لاوروف اخیرا در برابر این سئوال که چه طور رئیس جمهوری اوکراین که یک یهودی است میتواند نازیست باشد، این نظر مضحک را عنوان کرد که هیتلر هم نسب یهودی داشت که سروصدای زیادی به پا کرد.
من در مصاحبه با وزیر خارجه روسیه، گزارش رسمی سازمان ملل متحد در مورد شرایط روستای یاهیدن در منطقه چرنیهیو اوکراین را برایش بازگو کردم که میگوید ارتش روسیه ۳۶۰ نفر از ساکنان روستا از جمله ۷۴ کودک و پنج فرد معلول را مجبور کردند به مدت ۲۸ روز در زیرزمین یک مدرسه بمانند که نه سرویس بهداشتی داشت و نه آب و در نتیجه، ده تن از سالمندان محبوس در این زیرزمین جان خود را از دست دادند. از او پرسیدم: «آیا این اقدام مبارزه با نازیهاست؟»
آقای لاوروف گفت: «مایه تاسف است، اما دیپلماتهای بینالمللی، از جمله کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، دبیر کل سازمان ملل متحد و سایر کارکنان سازمان ملل تحت فشار غرب قرار میگیرند و از آنها برای ترویج اخبار جعلی منتشر شده توسط غرب استفاده میشود.”
سرگئی لاوروف گفت: “روسیه پاک و پاکیزه نیست؛ روسیه همان چیزی است که هست و ما از نشان دادن خودمان خجل هم نیستیم.”
آقای لاوروف، ۷۲ ساله، در ۱۸ سال گذشته نماینده روسیه در عرصه بینالمللی بوده، اما اکنون هم او و هم دخترش هدف تحریمهای غرب قرار گرفتهاند.
ایالات متحده او را متهم کرده است که در تصویری جعلی، اوکراین را متجاوز جلوه داده و به عنوان یکی از اعضای شورای امنیت ملی روسیه، مسئول مستقیم حمله به اوکراین است.
در این مصاحبه در مورد روابط روسیه با بریتانیا هم سئوال کردم که در فهرست رسمی دولت روسیه یکی از کشورهای غیردوست توصیف شده است. گفتم که اگر بگوییم «روابط دو کشور بد است» موضوع را دست کم گرفتهایم.
آقای لاوروف گفت: «فکر نمیکنم دیگر حتی جایی برای مانوور وجود داشته باشد، زیرا هم جانسون [نخست وزیر] و هم [لیز] تراس [وزیر خارجه] آشکارا میگویند که باید روسیه را شکست دهیم، باید روسیه را به زانو درآوریم. بروید و همین کار را بکنید!»
ماه گذشته وزیر خارجه بریتانیا صراحتا گفت که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در صحنه جهانی خود را خفیف میکند و ما هم باید اطمینان حاصل کنیم که او در اوکراین شکست خواهد خورد.
وقتی از آقای لاوروف پرسیدم که در حال حاضر، بریتانیا را چگونه میبیند، گفت: «یک بار دیگر منافع مردمش را قربانی جاهطلبیهای سیاسی میکند.»
از وزیر خارجه روسیه در مورد دو مرد بریتانیایی سئوال کردم که اخیرا جدایی طلبان وابسته به روسیه در شرق اوکراین آنان را به اعدام محکوم کردهاند.
وقتی اشاره کردم که از چشم غرب، روسیه مسئول سرنوشت آنهاست، گفت: «من اصلا به چشم غرب علاقهای ندارم، من فقط به حقوق بینالملل علاقه دارم و طبق قانون، سرباز مزدور نظامی شناخته نمیشود.”
من پاسخ دادم که این افراد در نیروهای مسلح اوکراین خدمت کردهاند و مزدور نیستند و آقای لاوروف گفت که باید دادگاه در مورد این موضوع تصمیم بگیرد.
او سپس بیبیسی را متهم کرد که در مورد آنچه که بر سر غیرنظامیان ساکن مناطق تحت کنترل جداییطلبان شرق اوکراین است حقیقت را نمیگوید و اخبار مربوط به «هشت سال بمباران غیرنظامیان این منطقه توسط نیروهای کییف را منتشر نمیکند.» پس از اینکه پارلمان اوکراین در سال ٢٠١٤ رئیس جمهوری طرفدار روسیه را در ارتباط با تیراندازی و کشته شدن گروهی از تظاهرکنندگان مخالف برکنار کرد، گروهی از جداییطلبان مناطق شرقی و عمدتا روسزبان اوکراین با حمایت روسیه اعلام استقلال کردند. از آن زمان، بین ارتش اوکراین و شورشیان در این منطقه درگیری وجود داشت.
من یادآور شدم که در طول شش سال، بیبیسی بارها در تماس با رهبران جداییطلب تماس گرفت و درخواست کرد به خبرنگار آن اجازه بدهند به مناطق شرقی برود و شرایط را مشاهده کند. در تمام موارد، آنان از صدور اجازه ورود ما به این مناطق خودداری کردند.
دولت روسیه اوکراین را به نسلکشی متهم کرده است اما به گفته جداییطلبان طرفدار روسیه، در این مدت، هشت غیرنظامی در سال ٢٠٢١ و هفت غیرنظامی دیگر هم در سال قبل از آن در اثر حملات نیروهای اوکراینی به مناطق تحت تسلط جداییطلبان کشته شدند.
به آقای لاوروف گفتم که اگرچه مرگ حتی یک نفر هم فاجعه است، اما این تعداد تلفات را نمیتوان “نسلکشی” توصیف کرد و افزودم که اگر واقعا نسلکشی روی داده بود، جداییطلبان لوهانسک و دونتسک علاقهمند بودند ما به آنجا برویم و از نزدیک ببینیم. پرسیدم چرا ما را راه ندادند؟
آقای لاوروف گفت: «نمیدانم.»