یک مقام ارشد آمریکایی روز پنجشنبه به رویترز گفت، پس از مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و آمریکا در دوحه که بدون نتیجه به پایان رسید، شانس احیای توافق هسته‌ای موسوم به برجام کم‌تر شده است.
این مقام که خواست نامش فاش نشود، گفت، چشم انداز (احیای) توافق (برجام) پس از دوحه بدتر از قبل از آن است و روز به روز بدتر خواهد شد.
مقام ارشد آمریکایی افزود: «شما می‌توانید دوحه را در بهترین حالت به عنوان تداوم وضعیت فعلی و در بدترین حالت به عنوان حرکت به سمت عقب توصیف کنید. اما در این مرحله تداوم وضعیت فعلی با توجه به تمامی اهداف عملی، حرکت رو به عقب است.»
رویترز می‌گوید، این مقام دولت آمریکا حاضر نشد جزئیاتی در خصوص مذاکرات دوحه ارائه کند. دور جدید مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا با هدف احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ موسوم به برجام، با میانجیگری اتحادیه اروپا روز چهارشنبه هشتم تیر بدون هیچ پیشرفتی در دوحه، پایتخت قطر، پایان یافت. در این مذاکرات قرار بود که ایران در ازای رفع تحریم‌های هسته‌ای از سوی آمریکا به تعهدات خود در چارچوب برجام بازگردد.
به دنبال خروج «یک‌جانبه» آمریکا از برجام در سال ۹۷، دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری وقت ایالات متحده، تحریم‌های شدیدی علیه بخش مالی و صادرات نفت ایران وضع کرد. ایران در واکنش یک سال بعد از شماری از تعهدات هسته‌ای خود در برجام عدول کرد.
این مقام ارشد دولت آمریکا در ادامه به رویترز گفته است: «خواسته‌های مبهم آنها (ایرانی‌ها)، دوباره گشودن (پرونده) مسائل حل‌شده و درخواست‌هایی که به وضوح با برجام مرتبط نیستند، همگی به ما نشان می‌دهند که بحث واقعی که باید انجام شود، حل و فصل اختلافات باقی‌مانده بین ایران و آمریکا ( نیست).»
او در ادامه تصریح کرد: «این (بحث) بین ایران و ایران است که این سوال اساسی را حل کنند که آیا آنها علاقه‌مند به بازگشت متقابل به برجام هستند یا خیر.»
این مقام ارشد آمریکایی تاکید کرده است: «در این مرحله، من مطمئن نیستم که آنها (ایرانی‌ها) می‌دانند چه چیزی را بیشتر می‌خواهند. آنها با (خواست) مشخص به دوحه نیامدند. آنچه که آنها مطرح کردند می‌دانستند – یا باید می‌دانستند – برای ما و اروپایی‌ها کاملاً غیرقابل بود.»
او در ادامه گفته است، واشنگتن از آغاز مذاکرات در آوریل ۲۰۲۱ به صراحت اعلام کرده است که نمی‌تواند به ایران تضمین حقوقی بدهد که دولت آینده آمریکا به توافق پایبند باشد.
این مقام ارشد آمریکایی افزود: «ما گفتیم که هیچ راه قانونی وجود ندارد که بتوانیم دولت آینده را مقید کنیم و بنابراین به دنبال راه‌های دیگری بودیم تا به نوعی به ایران آرامش خاطر بدهیم و… فکر می‌کردیم این پرونده بسته شده است.»
گزارش ها حاکی است که ایران دو شرط به گفته مقام‌های آمریکایی «فرابرجامی» را مطرح کرده است که یکی حذف سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی آمریکا است و دیگری دریافت تضمین از واشینگتن مبنی‌بر عدم خروج دولت‌های بعدی ایالات متحده از توافق فعلی.
این در حالی است که مجید تخت‌روانچی سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل روز پنجشنبه گفته است: «ما در مذاکرات دوحه که جدی و مثبت بود با جدیت عمل کردیم. مانند گذشته، برای مرحله بعدی مذاکرات با هماهنگ کننده اتحادیه اروپا در تماس خواهیم بود.»
سه قدرت اروپایی عضو برجام شامل بریتانیا، فرانسه و آلمان هم روز پنجشنبه در بیانیه مشترکی از این که در نشست دوحه «ایران به یک فرصت دیگر پشت پا زد و به جای آن، درخواست‌های جدید غیربرجامی و به دور از واقعیت را پیش کشید» ابراز تاسف کردند.
ایران از زمان آغاز مذاکرات احیای برجام از سال گذشته حاضر نشده است به صورت مستقیم با آمریکا بر سر این توافق هسته‌ای مذاکره کند. هنوز تاریخی برای ادامه مذاکرات غیر مستقیم تهران و واشینگتن مشخص نشده است.