چهار روز پس از ادعای یکی از مسئولان سازمان نقشهبرداری ایران مبنی بر اینکه نرخ فرونشست شهر اصفهان به میزان قابلتوجهی کاهش یافته است، یک عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات راه و مسکن و شهرسازی این ادعا را «فکاهی» توصیف و تأکید کرد روند فرونشست در اصفهان به روال قبلی ادامه دارد.
رئیس اداره ترازیابی دقیق اداره کل زمینسنجی و نقشهبرداری سازمان نقشهبرداری روز جمعه ۲۴ تیر به خبرگزاری ایسنا گفته بود در سالهای ۹۵ تا ۹۷ بیشینه نرخ فرونشست زمین در اصفهان ۱۵ سانتیمتر در سال بوده و اکنون به ۱۱ سانتیمتر در سال رسیده است.
اما علی بیتالهی، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات راه و مسکن و شهرسازی، روز سهشنبه ۲۸ تیر با طرح این سؤال که «مگر در اصفهان چه کردهایم که فرونشست زمین ۷ سانتیمتر کاهش یافته باشد»، گفت برای این مقدار کاهش «حداقل باید هفت متر سطح آب زیرزمینی بالا بیاید».
این در حالی است که بهگفته آقای بیتالهی، آخرین آمارها در انتهای سال ۱۴۰۰ نشان میدهد که سطح آبخوان در اصفهان سالانه یک متر پایین میرود.
این عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات راه و مسکن و شهرسازی دلیل احتمالی ادعای «نادرست» سازمان نقشهبرداری را «اشتباه در پردازش تصاویر ماهوارهای قبلی و جدید» عنوان کرد.
آقای بیتاللهی مهر پارسال هم گفته بود که ایران رتبه چهارم فرونشست زمین در میان کشورهای جهان را دارد و برای جبران این فرونشست «کمتر از ده سال فرصت داریم.»
بحران فرونشست تنها به استان اصفهان محدود نیست و بسیاری از مناطق ایران از جمله پایتخت نیز با این معضل مواجهاند.
بر اساس آخرین آمارهای رسمی سازمان زمینشناسی کشور، نرخ فرونشست در دشتهای اطراف تهران نیز بین ۱۷ تا ۲۴ سانتیمتر در سال است.
بهگفته کارشناسان، نزدیک به ۲۰ میلیون نفر از جمعیت شهری ایران در مناطق فرونشستی زمین با نرخهای متفاوت زندگی میکنند.
فرونشست زمین میتواند به دلیل فرایندهای طبیعی، فعالیت انسانی یا هر دو این عوامل رخ دهد. این پدیده که در بسیاری مناطق ایران در حال حاضر به صورت بالقوه وجود دارد، در صورت بروز کوچکترین زمینلرزه میتواند موجب تلفات مالی و جانی گستردهای شود.
در ایران به دلیل خشکسالیهای شدید سالهای گذشته و برداشت بیرویه سفرههای آب زیرزمینی، پدیده فرونشست دامنه و سرعت قابلتوجهی یافته است.
آنچنانکه عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات راه و مسکن و شهرسازی میگوید، تا کنون اقدام مؤثری برای جلوگیری از روند فرونشست زمین در ایران انجام نشده و حتی اگر اقدام مؤثری هم صورت بگیرد، تا به نتیجه مثبت برسد به سالها وقت نیاز خواهد داشت.