در پی تحویل پاسخ ایران به متن «نهایی» اتحادیه اروپا که تلاشی برای احیای توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ است، یک مشاور دولت ایران گفته که تهران می‌خواهد سازوکاری ایجاد شود که هزینه را برای خروج احتمالی آمریکا از توافق بالا ببرد.
به گزارش رسانه های ایران، محمد مرندی، مشاور تیم مذاکره کننده ایران، گفت: «این متن خیلی متفاوت از وضعیتی است که هفت هشت ماه پیش در آن قرار داشتیم و ایران توانسته در مورد مسائل متعدد امتیازهای عمده بگیرد. با این حال هنوز دو سه مساله هست که حل نشده. ایران نظر خود را درباره این موضوع‌ها مطرح کرده تا آمریکا و اروپایی‌ها از آنها رفع ابهام کنند.»
او درباره موارد اختلاف گفت نمی‌تواند وارد جزئیات شود اما با اشاره به خروج آمریکا از توافق قبلی در سال ۲۰۱۸ مهم است به ایران اطمینان داده شود که اگر آمریکا ناگهان دوباره چنین کرد یا توافق را نقض کرد «برای این کشور هزینه داشته باشد.»
او افزود: «برای مثال اگر شرکت‌های خارجی بعد از امضای توافق توسط آمریکا وارد ایران شدند، و آمریکا ناگهان تصمیم به ترک توافق گرفت، چنانچه قبلا کرده، این شرکت‌ها باید از نوعی محافظت برخوردار باشند…. یا اگر آمریکا توافق را نقض کرد ایران باید امکان داشته باشد فورا به غنی‌سازی اورانیوم بازگردد چون این اهرم فشار ایران است.»
او گفت که در مقایسه با چند هفته قبل نسبت به حصول یک توافق خوشبین‌تر است اما هنوز نتیجه قطعی نیست.
ایران دوشنبه شب در مهلت تعیین شده به پیشنهاد اتحادیه اروپا پاسخ داد. یک سخنگوی اتحادیه اروپا روز سه‌شنبه گفت که ارزیابی پاسخ ایران با مشاوره ایالات متحده آغاز شده؛ این سخنگو پاسخ رسمی ایران را «پیشنهاد نهایی» توصیف کرده است.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم گفت: «ما نظرات ایران را در مورد متن نهایی پیشنهادی اتحادیه اروپا از طریق اتحادیه اروپا دریافت کرده‌ایم. در حال مطالعه آنها هستیم. همزمان در حال رای‌زنی با اتحادیه اروپا و متحدان اروپایی خود درباره مسیر پیش رو هستیم. از آنجایی که این توافق اساساً از ماه مارس روی میز بوده است، می‌دانیم که توافق نهایی در مورد بازگشت متقابل به پایبندی به برجام چگونه خواهد بود.»
او افزود: «ما با آقای بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا موافق ایم که هرقدر در طول این ۱۶، ۱۷ ماه گذشته می‌شد مذاکره کرد، مذاکره شده. نمی‌خواهم پیش‌داوری کنم. درک آن‌چه در اختیار اتحادیه اروپا قرار گرفته و در نتیجه در اختیار ما قرار گرفته، به زمان نیاز دارد. اما امیدوار ایم حالا که به مرحله نهایی نزدیک شده‌ایم، ایرانی‌ها نشان دهند آیا واقعا قصد توافق دارند. چیزی که تا این‌جا به طور مداوم از آنان ندیده‌ایم.»
شبکه سی‌ان‌ان به نقل از یک «دیپلمات منطقه» گزارش داد که ایران به دنبال ضمانت‌هایی است که اگر آمریکا از توافق خارج شود، مجبور به پرداخت غرامت به ایران باشد. براساس این گزارش این دیپلمات گفت که ایران محذوراتی درباره امکان خروج آمریکا از توافق و اعمال مجدد تحریم‌ها در آینده دارد. دولت ترامپ در سال ۲۰۱۸ برجام را که در دولت باراک اوباما امضا شده بود ترک کرد و ایران در مقابل شروع به گسترش برنامه اتمی ورای محدودیت‌های برجام کرد.
این دیپلمات گفت: «به نظر می‌رسد که در زمینه نزدیک کردن دیدگاه‌ها موفقیت‌هایی به دست آمده، به خصوص در مورد مساله تحریم‌ها بر شرکت‌های ایرانی که در خارج فعالند.»
او افزود: «مساله اصلی در مسیر احیای توافق درخواست ایران برای گرفتن ضمانت‌هایی است که اطمینان دهد در آینده اگر دولت آمریکا تصمیم گرفت دوباره از توافق خارج شود، ایران خسارت دریافت کند، اما در این زمینه راه حلی ارائه نشده.»
مذاکره کنندگان ایران و شش کشور دیگر (آلمان، بریتانیا، فرانسه، چین، روسیه به علاوه آمریکا که غیرمستقیما در گفتگوها شرکت دارد) طی یک سال و نیم، هشت دور مذاکرات را در وین اتریش برگزار کرده‌اند.دور تازه مذاکرات وین دوشنبه هفته گذشته به پایان رسید.
دستور مذاکرات بحث درباره طرح پیشنهادی بورل بود که گفته بود پیش نویس «بهترین توافق ممکن» را تهیه کرده است. اتحادیه اروپا بعد از ارائه پیش نویس تازه گفت که دیگر فرصتی برای مذاکره وجود ندارد و از ایران و آمریکا خواست هرچه زودتر نظر خود را اعلام کنند.