ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه غرب را متهم کرد که با استفاده از توافق به دست آمده میان این کشور با اوکراین و با میانجیگری ترکیه، گندم را به جای کشورهای فقیر به اروپا می‌فرستد.

اوکراین یکی از بزرگترین صادرکنندگان غلات در جهان است و به طور معمول به همراه روسیه یک سوم گندم جهان را تأمین می‌کند. اما این وضعیت از آغاز جنگ دو کشور تغییر کرده به طوری که کشورهای مختلف، به ویژه برخی از فقیرترین کشورهای جهان را در خطر کمبود و قحطی قرار داده است.

ولادیمیر پوتین روز چهارشنبه ۷ سپتامبر (۱۶ شهریور) در یک همایش اقتصادی که در شهر ولادیووستوک روسیه برگزار شد با یادآوری این که توافق کشورش با اوکراین «به هدف تضمین منافع فقیرترین کشورها و به هدف جلوگیری از بروز قحطی در آنجا انجام شده» گفت که از زمان امضای این توافق «در مجموع ۸۰ کشتی» حامل غلات صادراتی، اوکراین را ترک کرده‌اند، اما تنها «دو تا از آنها به کشورهای فقیر و باقی به کشورهای اروپایی رفته‌اند».

این دو کشتی که حامل ۶۰ هزار تن از مجموع ۲ میلیون تن گندم صادراتی بوده‌اند، تحت نظارت برنامه جهانی غذای سازمان ملل به کشورهای فقیر فرستاده شدند.

از آن دو کشتی نیز تاکنون تنها یک کشتی به جنوب صحرای آفریقا رسیده است. به گفته برنامه جهانی غذای سازمان ملل، این کشتی هفته گذشته در بندر جیبوتی پهلو گرفت تا محموله گندم آن تخلیه و به مقصد سومالی و اتیوپی، دو کشور زیان دیده از خشکسالی، بارگیری شود.

این کشتی حامل ۲۳ هزار تن غلات بوده که به گفته سازمان ملل برای تغذیه ۱.۵ میلیون نفر در مدت یک ماه کفایت می‌کند.

کشتی حامل بار گندم اوکراین در جیبوتی واقع در شاخ آفریقا © AP – Hugh Rutherford

پوتین با یادآوری این موضوع گفت: «معلوم شد که ما تقریباً فریب خورده‌ایم.»

وی همچنین با متهم کردن غرب به «استعمارگری» اخطار داد که روسیه ممکن است با ترکیه درباره تجدید نظر در توافق با اوکراین گفتگو کند.

رئیس جمهوری روسیه در این زمینه گفت:

بدیهی است که با چنین رویکردی، مشکل غذا در جهان همچنان رو به گسترش باشد و این می‌تواند به یک فاجعه انسانی بی‌پیشینه منجر شود. شاید ارزشش را داشته باشد که به محدود کردن صادرات گندم و سایر محصولات در آن مسیر فکر کنیم. من مطمئناً این موضوع را با رئیس جمهور ترکیه در میان خواهم گذاشت.

بر پایه توافق امضا شده میان مسکو و کیف، روسیه متعهد شده است که محاصره بنادر اوکراین را برداشته و به کشتی‌های حامل غلات صادراتی، اجازه عبور ایمن بدهد.

پوتین گفت:

با کنار گذاشتن ترکیه به عنوان میانجی، عملا تمام گندم صادر شده از اوکراین به جای فقیرترین کشورها به کشورهای اروپایی فرستاده شد.

روسیه قبلاً این ادعا را مطرح کرده بود، اما این اولین بار است که پوتین آن را تکرار می‌کند.

در تلاش آمریکا و دیگر متحدان غربی‌اش برای بازگشایی بنادر اوکراین، کشورهای آفریقایی در کانون توجه بوده‌اند. غربی‌ها روسیه را متهم می‌کردند که با ممانعت از صادرات گندم اوکراین، جهان را به کام گرسنگی می‌کشاند. پیش از این، رهبران آفریقا نیز برای دیدار با پوتین در مورد این موضوع به روسیه سفر کردند.

اما اکنون، روسیه در تلاش است تا در موضوع تأمین غذایی جهان، انگشت اتهام را به سمت غرب بگرداند. پوتین روز چهارشنبه با متهم ساختن غربی‌ها گفت:

آنها مردم و شرکای خود را در آفریقا و دیگر مناطقی که به شدت به غذا نیاز دارند، فریب دادند. آنها ادعا می‌کردند که به نفع کشورهای در حال توسعه عمل می‌کنند، در حالی که کاملاً در راستای منافع خود حرکت کرده‌اند.

اوکراین: گندم به سومالی فرستاده شده است

پیش از این اوکراین گفته بود که محموله غلات صادراتی این کشور به سومالی فرستاده شده است.

ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌ جمهوری اوکراین روز سه‌شنبه در توییتر با اعلام این که ۲۸ هزار و ۶۰۰ تن گندم صادراتی کشورش «در هفته‌های آینده» به سومالی می‌رسد، قحطی احتمالی پیش رو در این کشور را ناشی از اقدامات روسیه در سال جاری دانست.

زلنسکی تاکید کرد:

اوکراین به نجات جهان با غلات خود ادامه می‌دهد.

مرکز هماهنگی مشترک که وظیفه هماهنگی اجرای توافق برای صادرات گندم را بر عهده دارد و توسط سازمان ملل، ترکیه، روسیه و اوکراین اداره می‌شود، در آخرین به روز رسانی خود روز سه شنبه شب اعلام کرد که تاکنون ۹۶ کشتی با بیش از ۲.۲ میلیون تن بار گندم، عملیاتی شده‌اند.

کارشناسان امنیت غذایی گفته‌اند که حمل بسیاری از محموله‌ها بر اساس قراردادهای موجود است که قبل از اقدامات روسیه منعقد شده‌اند.

این مرکز اعلام کرد: «یکی از پنج کشتی تجاری مجاز به ترک اوکراین در روز چهارشنبه با ۵۱ هزار  و ۴۰۰ تن گندم عازم کنیا است.» و افزود که مقاصد نهایی این محموله‌ها ممکن است بر اساس فعالیت‌های تجاری تغییر کند. مقصد چهار کشتی دیگر اسپانیا و ترکیه بوده است.