سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی روز دوشنبه ۲۱ شهریور گفت تهران آماده ادامه «همکاری سازنده» با آژانس بینالمللی هستهای و ادامه مذاکره برای رفع تحریمهاست و در عین حال از طرفهای مذاکره خواست «تسلیم فشار اسرائیل» نشوند.
ناصر کنعانی در نشست هفتگی مطبوعاتی خود همچنین درباره روند مذاکرات گفت جمهوری اسلامی هنوز «منتظر دریافت پاسخ رسمی از سوی طرف مقابل» است.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در واکنش به ادعای اخیر اسرائیل که اعلام کرده «اسناد جدیدی را در مورد فعالیتهای هستهای ایران به کشورهای اروپایی و آژانس ارائه داده است» از طرفهای مذاکره خواست «تحتتاثیر رفتارهای غیرسازنده» اسرائیل قرار نگیرند.
آقای کنعانی دو روز پیش نیز بیانیه مشترک بریتانیا و فرانسه و آلمان درباره برنامههای هستهای جمهوری اسلامی را تحت تأثیر دولت اسرائیل با هدف «شکست مذاکرات» توصیف کرده و گفته بود در صورت «تداوم چنین رویکردی، باید مسئولیت نتایج آن را بپذیرند».
در پی اصرار حکومت ایران بر بسته شدن پرونده افشای ذرات اورانیوم در سایتهای اعلامنشدهٔ خود، سه عضو اروپایی برجام روز شنبه خواستار همکاری بدون تأخیر و توأم با حسن نیت جمهوری اسلامی با آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره این موضوع شدند.
سخنگوی وزارت خارجه در نشست امروز خود بار دیگر این بیانیه را «نادرست و نسنجیده» خواند و آن را «ناشی از محاسبات نادرست طرف اروپایی» توصیف کرد و از آنها خواست «تلاش کنند تا مسیر برای توافق باز شود».
این در حالی است که بریتانیا، فرانسه و آلمان در بیانیه خود با اشاره به ناکامی ایران در دستیابی به توافق برای احیای برجام هشدار دادهاند که برجام به هیچ وجه نمیتواند بهانهای باشد تا ایران از تعهدات الزامآور قانونی خود در مورد منع اشاعه تسلیحات هستهای شانه خالی کند.
این سه کشور همچنین تأکید کردهاند که جمهوری اسلامی باید درباره منشأ اورانیوم پیداشده در سایتهای خود به آژانس توضیح فنی معتبر بدهد.
مدیرکل آژانس در ماههای اخیر و آخرین بار در گزارش فصلی خود به شورای حکام آژانس در ۱۶ شهریور هشدار داد که تهران درباره منشأ اورانیوم کشفشده در سایتهای اعلامنشده خود همکاری نمیکند.
در این گزارش، آژانس همچنین درباره نزدیک شدن حجم ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی ایران به میزان مورد نیاز برای ساخت بمب هستهای هشدار داد.
گره خوردن مذاکرات احیای برجام به این موضوع پس از آن رخ داده است که در پی بینتیجه ماندن ۱۶ ماه گفتوگوهای چندجانبه جمهوری اسلامی با کشورهای عضو برجام و مذاکرات غيرمستقيم با آمريکا برای احیای برجام، ماه گذشته اتحاديه اروپا يک پيشنهاد نهايی برای برونرفت از بنبست در این مذاکرات ارائه کرد.
ایران و آمریکا پاسخهای خود را به این پیشنهاد «نهایی» اتحادیه اروپا ارائه کردند، اما ایران در آخرین پاسخ خود خواستار دریافت تضمینها از آمریکا برای بسته شدن پرونده پادمانی در آژانس بینالمللی انرژی اتمی شد؛ درخواستی که امید اعضای اروپایی برجام و آمریکا را برای احیای این توافق کاهش داد.
سخنگوی وزارت خارجه در نشست مطبوعاتی خود همچنین درباره احتمال موکول شدن ادامه مذاکرات برای رفع تحریمها به بعد از برگزاری انتخابات میاندورهای کنگره آمریکا گفت: «ما چنین درخواستی را تا این لحظه دریافت نکردهایم.»
پیش از این، ۱۷ شهریور، جروزالمپست بهنقل از یک منبع دیپلماتیک اروپایی گزارش داده بود که احتمال بازگشت ایران و ایالات متحده به توافق هستهای قبل از انتخابات ماه نوامبر کنگره آمریکا چندان نیست.
این خبر هنوز تأیید نشده اما سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید روز ۱۷ شهریور گفت که جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا، میخواهد مطمئن شود که «گزینههای در دسترس دیگری» برای اطمینان از عدم دسترسی ایران به بمب هستهای در صورت شکست مذاکرات برجام وجود دارد.
جان کربی همچنین بار دیگر تأکید کرد که واشینگتن برای احیای توافق هستهای فعال باقی خواهد ماند، اما صبرش ابدی نیست.