✍ ترجمه و نگارش: شکوفه دزفولی
*هشدار: محتوای این مطلب می‌تواند برای برخی افراد، آزاردهنده باشد.
🔺منال حمزه، در کتاب تحقیقی خود به نام «انقلاب مصر و مقاومت زنان در برابر خشونت جنسی»، از مقاومت سه زن در مقابل خشونت جنسی حکومت مصر در زمان انقلاب ۲۰۱۱ مصر و اتفاقات پس از آن می‌نویسد و از روایتگری این زنان به عنوان ابزار قدرتمند مقاومت یاد می‌کند.
▫️هر چند که بدون شک انقلاب سال ۲۰۱۱ اولین باری نبود که حکومت مبارک برای دور کردن زنان از حیطه سیاست، خشونت به بدن زنان را استراتژی خود قرار داده بود، اما نقض حقوق و بدن زنان، هم به صورت جنسی و هم فیزیکی، در این دوره بسیار شدت گرفت. حضور قدرتمند کنش‌گران زن در اعتراضات سال ۲۰۱۱ و پس از آن بعد از برکناری مبارک، با خشونت جنسی در فضای عمومی و در بازداشتگاه‌ها به صورت کاملا سازماندهی شده و استراتژیک روبرو شد.
🔺حکومت مبارک در انقلاب ۲۰۱۱ و پس از آن حکومت‌های موقت این کشور (هم نیروهای نظامی و هم جماعت اخوان المسلمین) تا پایان سال ۲۰۱۲ به خوبی از قدرت زنان در جنبش مقاومت مردم مصر باخبر بودند و از تاکتیک‌های مختلفی برای مقابله با زنان استفاده کردند. حمزه، این تاکتیک‌ها را با ارجاع به ۴ اتفاق و روایت‌های زنان از آنها در چهار گروه اصلی دسته‌بندی می‌کند:
⛔️۱) تست باکرگی
در ۹ مارس ۲۰۱۱، دقیقا یک روز بعد از جشن روز جهانی زن در میدان تحریر، لباس شخصی‌ها و ماموران حکومتی به طرز وحشیانه‌ای به مردم حمله کردند. در این روز ۲۰ زن بازداشت شدند. بسیاری از این زنان شهادت دادند که در ۴ روزی که در بازداشت بودند، توسط ماموران زن برهنه و جستجوی بدنی شدند. آنها همچنین روایت کردند که یک پزشک نظامی مرد بر رویشان به اجبار معاینه واژن یا آن‌طور که سخنگوی ارتش اذعان داشته، تست باکرگی انجام دادند.
⛔️۲) کتک زدن، روی زمین کشیدن و لگد زدن
پس از کناره‌گیری مبارک، شورای عالی نیروهای مسلح به یک قدرت بالفعل تبدیل شد و قوه قانونگذاری و ریاست جمهوری را تثبیت کردند و همچنین سلطه خود را از طریق اقدامات سرکوبگرانه نهادهای اطلاعاتی و پلیس افزایش دادند. اما انقلابیون که خواستار یک حکومتی مدنی بودند و نه حکومتی تحت سلطه نهادهای نظامی و مذهبی، تجمعاتی را برای دو هفته برگزار کردند. در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۱، در یکی از این تظاهرات‌ها ماموران پلیس ضد شورش زنی را در نزدیکی میدان تحریر روی زمین کشیدند، با پوتین‌ها و باتون‌های خود به او لگد زدند و لباس‌ها و روسری او را پاره کردند. ویدیو و عکس این زن که در آن با سوتین آبی رنگ روی زمین کشیده می‌شود بلافاصله در فضای مجازی منتشر شد و انقلابیون او را «بهترینِ دخترها» نامیدند. یک روز بعد، از این اتفاق یعنی در ۱۷ دسامبر، پلیس و نیروهای ویژه به زدن و لخت کردن زنان در همان محل ادامه دادند. ۹ زن را به زیرزمین ساختمان سنا کشیدند و در آنجا زنان را تهدید جنسی کرده و شکنجه دادند. در این دو روز ۴ نفر کشته شدند و صدها نفر زخمی و بازداشت شدند.
⛔️۳) تجاوزهای سازماندهی شده توسط اوباش حکومتی
بعد از قدرت گرفتن محمد مرسی، اعتراضات ادامه پیدا کرد و حضور قدرتمند زنان در این اعتراضات با سرکوب جنسی حکومت روبرو شد. در اواخر نوامبر ۲۰۱۲، چندین مورد از تجاوز در خیابان‌های نزدیک میدان تحریر گزارش داده شد. بعد از آن، در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۳ یعنی دومین سالگرد انقلاب، شدت این سرکوب‌ها بالا گرفت. گروهی شامل ۵۰ تا ۶۰ مرد با ظاهر افراد عادی، زنانی که از همراهان خود جدا شده بودند را محاصره می‌کردند، آنها را کتک می‌زنند و به دفعات به آنها تجاوز می‌کردند.
⛔️۴) بازداشت، ضرب و شتم، و آزار جنسی
اخوان المسلمین و حزب النور نیز از تاکتیک آزار جنسی و فیزیکی برای سرکوب معترضان استفاده کردند. این گروه‌ها از ۵ دسامبر تا ۹ دسامبر ۲۰۱۲ معترضین را به حبس کشیده، شکنجه کرده و آزار جنسی دادند. فقط طی این چند روز ۱۰ نفر کشته و ۷۰۰ نفر مجروح شدند.
▫️نکته قابل توجه در این کتاب تحقیقی این است که روایتگری و شهادت‌های زنانی که در این پروژه با منال حمزه در تماس بودند، درک جدیدی از شیوه ایجاد همبستگی به دست می‌دهد. این روایت‌ها، گفتمان شرمی که حکومت‌ها می‌خواهند با خشونت‌های جنسی بر زنان تحمیل کنند را وارونه کرده و انگشت اتهام را به سمت سرکوبگر و متجاوز نشانه می‌گیرد. روایتگری این چند زن، بیست سال سکوت در برابر خشونت حکومت در مقابل زنان مصری را شکست و همدستی ارزش‌ها و رفتارهای جامعه با حملات سازماندهی شده حکومتی بر بدن‌های زنان را افشا کرد.
