همزمان با انتشار خبرهایی از احضار سفیر چین به وزارت امور خارجه ایران به دلیل همراهی چین با شش امیرنشین حوزه خلیج فارس دربارهٔ جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی، چندین نماینده مجلس شورای اسلامی نیز به چین واکنش منفی نشان دادند.
ازجمله مجتبی ذوالنوری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به دولت چین «تذکر شفاهی» داد.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، مجتبی ذوالنوری در جلسه علنی روز یکشنبه بیستم آذر در مجلس گفت: «به مسئولان چینی تذکر میدهم که خود را در مسیر کجی که صهیونیستها و محور عبری – عربی طراحی کردند، قرار نداده و به مسیر درست بازگردند.»
حشمتالله فلاحتپیشه، رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، نیز روز یکشنبه در گفتوگو با «دیدهبان ایران» گفت که «رفتار ایران مقابل چین عین حقارت است» و خبر داد که مقامات جمهوری اسلامی ایران از اتفاق پیش آمده غافلگیر و ناراحت شدهاند.»
او افزود: «کشور چین که تا دیروز به عنوان یک شریک سیاسی و تجاری برای ایران محسوب میشد، به یکباره در ذیل یک بیانیه از موضوعاتی حمایت کرد که ارتباط مستقیم با تمامیت ارضی کشورمان دارد.»
در بیانیه پایانی نشست اجلاس مشترک سران چین و شش امیرنشین حوزه خلیج فارس که روز جمعه، ۱۸ آذر، در پایتخت عربستان برگزار شد، از «پرونده هستهای، موشکهای بالیستیک، پهپادهای نظامی و حمایت از گروههای تروریستی» به عنوان مشکلات حوزه خلیج فارس در روابط با ایران یاد شده است.
بیانیه مشترک چین و عربستان نیز از جمهوری اسلامی ایران خواسته بود که از «مداخله در امور داخلی کشورها» خودداری کند، به «اصول حسن همجواری» احترام بگذارد، «رژیم منع اشاعه» تسلیحات هستهای را رعایت کرده و با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری کند.
در این زمینه، روزنامه انتخاب روز یکشنبه نوشت: «درحالیکه بیانیه مشترک چین و شورای همکاری خلیج فارس اشاره آشکاری به ماجرای جزایر سهگانه در حمایت از امارات دارد، اما خبرگزاری ایرنا متعلق به دولت، این بند را در متن خبر خود پوشش نداده است.»
در حالی که برخی از رسانههای در داخل ایران از احضار سفیر چین به دلیل بیانیه مشترک چین و شش امیرنشین حوزه خلیج فارس دربارهٔ جزایر تُنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی خبر دادهاند، سخنگوی وزارت خارجه ایران میگوید، سفیر چین با دستیار وزیر خارجه «دیدار» کرده است.
رسانههایی چون ایسنا و باشگاه خبرنگاران جوان از احضار سفیر چین به وزارت امور خارجه ایران به دلیل همراهی چین با شش امیرنشین حوزه خلیج فارس دربارهٔ جزایر سهگانه تنب کوچک، تنب بزرگ و ابوموسی خبر دادند.
این در حالی است که ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه ایران از «دیدار» سفیر چین با دستیار آسیا و اقیانوسیه وزیر امور خارجه خبر داده است.
ناصر کنعانی گفته است: «در این ملاقات نسبت به ورود بیانیه مذکور به موضوع تمامیت ارضی ایران ابراز ناخرسندی شدید و تأکید شد جزایر سهگانه ایرانی خلیج فارس جزء لاینفک تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران است که مانند هر بخش دیگر از سرزمین ایران هرگز موضوع مذاکره با هیچ کشوری نبوده و نخواهد بود.»
به گفته سخنگوی وزارت خارجه ایران، سفیر چین نیز در «توضیحات اهداف سفر رئیسجمهور کشورش به ریاض، این سفر را در راستای کمک به صلح و ثبات در منطقه و بهرهگیری از گفت وگو به عنوان ابزاری برای حل مشکلات دانست.»
با این حال، سفیر چین در این «دیدار» از سفر معاون نخستوزیر چین به ایران در روزهای آینده خبر داده است.
وزیر خارجه ایران هم در واکنش به بیانیه مشترک چین و شش امیرنشین حوزه خلیج فارس دربارهٔ جزایر سهگانه تنب کوچک، تنب بزرگ و ابوموسی گفته است که «در ضرورت احترام به تمامیت ارضی ایران با هیچ طرفی تعارف نداریم.»
حسین امیرعبداللهیان روز شنبه ۱۹ آذرماه در توییتر نوشت، جزایر سهگانه ابوموسی، تنب کوچک و تنب بزرگ در خلیج فارس، «اجزای جداییناپذیر خاک پاک ایران است و به این مام میهن تعلق ابدی دارد».
امارات متحده عربی ادعای مالکیت بر این جزایر را دارد، اما تهران ضمن تأکید بر جداییناپذیر بودن این جزایر از کشور، میگوید که حاکمیت ایران بر این جزایر «بهطور دائم و قطعی اعاده شده و هیچ جایی برای بحث دربارهٔ آن نیست».
در بیانیه پایانی نشست اجلاس مشترک سران چین و شش امیرنشین حوزه خلیج فارس که روز جمعه، ۱۸ آذر، در پایتخت عربستان برگزار شد، از «پرونده هستهای، موشکهای بالستیک، پهپادهای نظامی و حمایت از گروههای تروریستی» به عنوان مشکلات حوزه خلیج فارس در روابط با ایران یاد شدهاست.
بیانیه مشترک چین و عربستان نیز از جمهوری اسلامی ایران خواسته بود که از «مداخله در امور داخلی کشورها» خودداری کند، به «اصول حسن همجواری» احترام بگذارد، «رژیم منع اشاعه» تسلیحات هستهای را رعایت کرده و با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری کند.
رویکرد چین در همراهی با این شش کشور عرب حوزه خلیج فارس در قبال جمهوری اسلامی واکنش شماری از چهرههای سیاسی در داخل ایران را به همراه داشتهاست که پیش از این نیز از توافق موسوم به «سند همکاری جامع ۲۵ ساله» میان تهران و پکن، انتقاد کرده بودند.