رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، سیآیای، در مصاحبه با شبکه پی بی اس گفت، حکومت جمهوری اسلامی شاید در کوتاه مدت بتواند اعتراضات اخیر در ایران را سرکوب کند، اما در دراز مدت پاسخی برای مطالبات مردم به ویژه جوانان ندارد.
ویلیام برنز در این مصاحبه که روز جمعه ۲۵ آذرماه منتشر شده در خصوص اعتراضات در ایران گفت: طول مدت اعتراضات و دامنه اعتراضات تحلیلگران ما در سیآیای را تحت تاثیر قرار داده است. اکنون تقریباً سه ماه از (آغاز) این اعتراضات میگذرد و در این اعتراضها٬ سراسر جامعه ایران، اقوام، گروههای اجتماعی-اقتصادی حضور دارند.
پس از جانباختن مهسا (ژینا) امینی، دختر ۲۲ ساله سقزی در بازداشت «پلیس امنیت اخلاقی» نیروی انتظامی، دور تازه و بیسابقهای از اعتراضات سراسری در ایران از ۲۶ شهریور آغاز شد. این اعتراضات اکنون سومین ماه خود را پشت سر گذاشته و همچنان نیز به اشکال مختلف از جمله تحصن و تجمعات دانشجویی، شعاردهیهای شبانه و اعتصابات کسبه و بازاریان در شهرهای مختلف ایران ادامه یافته است.
رییس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا در ادامه اظهار داشت: ایرانیان به طور فزایندهای از زوال اقتصادی، فساد، و محدودیتهای گسترده اجتماعی که به ویژه زنان ایرانی را تحت تأثیر قرار میدهد به تنگ آمدهاند. آنها از ستم سیاسی به ستوه آمدهاند، از نفی کرامت اولیه انسانی به تنگ آمدهاند.
او اضافه کرد: فکر نمیکنم حکومت ایران در کوتاهمدت تهدیدی فوری برای خفه کردنش مواجه باشد و همچنان برخی از روشهایش برای سرکوب وحشیانه را در اختیار دارد که به استفاده از آنها ادامه میدهد. اما در درازمدت، پاسخ مناسبی برای مطالبات جمعیت جوان کشور ندارد، ۷۰ درصد جمعیت کشور زیر ۳۰ سال هستند.
نهادهای مدافع حقوق بشر تخمین میزنند که در جریان اعتراضات کنونی در ایران دستکم ۱۸ هزار نفر بازداشت شدهاند. پایگاه حقوق بشری هرانا که که تحولات مربوط اعتراضات در ایران را رصد میکند در آخرین آمار خود اعلام کرد که در این اعتراضات تاکنون ۴۹۵ نفر کشته شدهاند.
مشارکت دفاعی ایران و روسیه
ویلیام برنز در بخش دیگری از این مصاحبه به همکاری دفاعی ایران و روسیه در جریان جنگ اوکراین اشاره کرده است.
رئیس سیآیای با ابراز نگرانی از این رابطه دفاعی گفت:از نظر تاریخی بیاعتمادی زیادی بین روسها و ایرانیها وجود دارد، اما آنها به یکدیگر نیاز دارند.
ویلیام برنز با اشاره به این که « آنچه که در حال ظهور است ، حداقل سر آغاز یک مشارکت دفاعی تمام عیار بین روسیه و ایران» است اضافه کرد در چارچوب این مناسبات ایران پهپاد در اختیار روسیه قرار میدهد تا درجنگ اوکراین علیه غیرنظامیان استفاده کند و در مقابل روسیه دنبال راههایی برای پشتیبانی فنی از ایران است.
رئیس سیآیای تصریح کرد، این مشارکت دفاعی بین روسیه و ایران میتواند تهدید جدی برای منطقه خاورمیانه و متحدان ایالات متحده در همسایگی ایران ایجاد کند.
روابط نظامی و امنیتی تهران و مسکو بعد از حمله روسیه به اوکراین وارد مرحله تازهای شده است، زیرا مسکو برای تداوم جنگ که هنوز در تحقق بخش بزرگی از هدفهای آن ناکام مانده، به دریافت سلاح از ایران نیازمند شده است.
بر اساس گزارشهای متعدد، ایران به روسیه صدها فروند پهپاد انتحاری داده و گزارشهای فزایندهای در مورد احتمال تجهیز روسیه به موشک توسط ایران نیز وجود دارد.
در همین حال، رفت و آمدهای مقامات ایرانی و روسیه به کشورهای یکدیگر در هفتههای اخیر افزایش یافته است.الکساندر فومین، معاون وزیر دفاع روسیه، در صدر یک هیئت نظامی روز ۱۲ آذر به تهران سفر کرده بود.