مجید گلپور : “به محض این که اتحادیۀ اروپا سپاه پاسداران را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار بدهد خود به خود از منظر اروپا سیاست تغییر رفتار رژیم ایران، به سیاست تغییر رژیم در ایران تبدیل خواهد شد. در این بین، اگر نیروهای جامعۀ مدنی و سیاسی ایران بازی اروپا را خوب نفهمند، نخواهند توانست به زبان مشترک و تفاهم و هماهنگی برای تغییر رژیم در ایران دست یابند.”
بیست و هفت کشور عضو اتحادیۀ اروپا به اضافۀ انگلستان، در نظر دارند در روزهای آینده دربارۀ قراردادن سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی تصمیم‌گیری کنند. به غیر از انگلستان سه کشور عضو اتحادیۀ اروپا، یعنی آلمان، جمهوری چک و هلند قویاً با قراردادن سپاه پاسداران در فهرست گروه های تروریستی موافقند و توانسته‌اند تا حدودی فرانسه را نیز برغم برخی ملاحظات اولیه به موضع خود نزدیک کنند.
انگیزه های چنین چرخشی از سوی اروپا کدام‌ها هستند و قراردادن سپاه پاسداران در فهرست گروه های تروریستی چه پیامدهایی خواهد داشت؟ در پاسخ به این پرسش و پرسش‌های دیگر، مجید گلپور، کارشناس و مشاور مستقل اتحادیۀ اروپا در امور ایران از جمله گفته است :
“چرخش راهبردی اتحادیۀ اروپا در قبال جمهوری اسلامی ایران از ماه سپتامبر گذشته آغاز شد، هر چند این چرخش از سوی ایرانیان هنوز به خوبی فهمیده نشده است…
در پی این چرخش، در نوامبر گذشته پارلمان اروپا در اقدامی بی سابقه طی چهل و سه، چهار سال گذشته و با تصویب قطعنامه‌ای رابطۀ خود را با مجلس شورای اسلامی ایران به طور کامل قطع کرد. خود مقامات ایران هنوز به معنا و اهمیت این تصمیم پی نبرده‌اند. معنای این قطع رابطه این است که از نظر بزرگترین پارلمان قارۀ اروپا مجلس شورای اسلامی ایران خارج از هر گونه قاعده و ضابطۀ قانونی است و این به نظر من دستاورد بزرگی است. همزمان کمیسیون اروپا نیز کلیه تحریم‌های نظامی، اقتصادی و امنیتی خود را علیه اشخاص و نهادهایی که در سرکوب مردم ایران و تهاجمات نظامی منطقه دست دارند تشدید و تکمیل کرد.
روی‌هم ١٥٥ شخصیت حقیقی و حقوقی آنهم در جزئیات هدف تحریم‌های اروپا قرار گرفته‌اند. بیش از ٣٨٥٣ تحریم علیه ایران وضع شده و جمهوری اسلامی ایران بعد از روسیه مقام دوم را از حیث شمار تحریم‌ها داراست. آنچه اکنون در دستور کار اروپا است این است که نه فقط تحریم‌های بیشتری علیه جمهوری اسلامی ایران تحمیل شود، بلکه این تحریم‌ها موثرتر از گذشته نیز اعمال بشوند. برای این منظور این تحریم‌ها حتی می‌توانند با تحریم‌های سایر کشورها از قبیل کانادا، استرالیا و… ترکیب شوند.
اقدامات جدید اروپا همزمان است با اوضاع وخیم سیاسی-اقتصادی حکومت ایران در داخل و در خاورمیانه و همدستی حکومت ایران با روسیه – یعنی در واقع دشمن اصلی اروپا در حال حاضر – در جنگ اوکراین. در چنین شرایطی است که اتحادیۀ اروپا می‌خواهد دربارۀ سپاه پاسداران تصمیم بگیرد. در واقع، و به ویژه بعد از درگیر شدن جمهوری اسلامی ایران و به ویژه سپاه پاسداران در جنگ اوکراین، برای دستگاه‌های امنیتی اروپا سیاست خاکستری جمهوری اسلامی، یعنی سیاست نه جنگ و نه صلح، خاتمه یافته و جای خود را به تصویر سیاه سپاه پاسداران به عنوان دشمن مهم اروپا داده است.
با قرار گرفتن سپاه پاسداران در فهرست گروه های تروریستی تحریم‌های اروپا علیه ایران عملاً به جنگ تبدیل خواهد شد. در واقع، اکنون ما آخرین روزهای سیاست اروپا برای تغییر رفتار رژیم ایران را سپری می کنیم، هر چند این مطلب هنوز رسماً اعلام نشده است. این اعلان زمانی صورت خواهد گرفت که جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیۀ اروپا، رسماً مرگ برجام را اعلان کند. تنها چیزی که این اعلان مرگ را تاکنون به تأخیر انداخته “تعارف” میان آمریکا و اروپا است. به این معنا که آمریکا مایل است که گواهی مرگ برجام را اروپا صادر کند و اروپا مایل است این مسئولیت را بر عهدۀ آمریکا بگذارد.
اکنون مدت‌هاست که برجام به جسدی بدل شده که در سردخانه نگهداری می‌شود و برای آن هنوز مراسم ترحیم برگزار نشده است. علت آن این است که این جسد هنوز فایده دارد. چه فایده‌ای؟ تا زمانی که مراسم تدفین برجام برگزار و مرگ آن رسماً اعلان نشود، می‌توان جمهوری اسلامی ایران را نه به احیای برجام، که به تسلیم مطلق واداشت. صدور گواهی مرگ برجام این راه را برای غرب می بندد و غرب مایل نیست که این راه در حال حاضر بسته شود.
هدف دونالد ترامپ از قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی در درجۀ اول مسدود کردن مجاری مبادلات اقتصادی اروپا با ایران یعنی در واقع با سپاه پاسداران بود. به همین خاطر دولت ترامپ برای سودبردن از رابطه با ایران بر سر جسد برجام قمار کرد و خود را برای یک برجام جدید یا یک بُرد بزرگ آماده کرده بود.
شرایط در اروپا تا حدود زیادی متفاوت، زمانبر و پیچیده‌تر است : به محض این که اتحادیۀ اروپا سپاه پاسداران را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار بدهد خود به خود از منظر اروپا سیاست تغییر رفتار رژیم ایران، به سیاست تغییر رژیم در ایران تبدیل خواهد شد. در این بین، اگر نیروهای جامعۀ مدنی و سیاسی ایران بازی اروپا را خوب نفهمند، نخواهند توانست به زبان مشترک و تفاهم و هماهنگی برای تغییر رژیم در ایران دست یابند.”