رابرت مالی، نماینده ویژه دولت جو بایدن در امور ایران، روز دوشنبه، سوم بهمن‌ماه، در مصاحبه‌ای تاکید کرد که دولت ایالات متحده «مدتی است» دیگر بر بازگشت به توافق اتمی موسوم به برجام متمرکز نیست، گرچه هنوز دیپلماسی را مهم‌ترین راه می‌داند.
آقای مالی در گفتوگو با تلویزیون خبری بلومبرگ در آمریکا تاکید کرد که پس از «پشت کردن» ایران به فرصت بازگشت به برجام در پایان ماه اوت ۲۰۲۲، تابستان ۱۴۰۱، «برجام مدتی است که دیگر در دستور کار ما نیست».
این چندمین بار است که دولت آمریکا از زبان مقام‌های مختلف اعلام می‌کند که شرایط به گونه‌ای در ماه‌های اخیر تغییر کرده که بازگشت به برجام دیگر در اولویت این دولت نیست.
از جمله جان کربی، هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی در شورای امنیت ملی کاخ سفید، روز جمعه هفته گذشته بر همین نکته تاکید کرد: این که توافق اتمی موسوم به برجام در دستور کار دولت جو بایدن قرار ندارد، بلکه واشینگتن بر اقدامات جمهوری اسلامی در سرکوب مردم ایران و حمایتش از روسیه در تهاجم به اوکراین متمرکز است.
این دقیقا نکاتی است که رابرت مالی نیز در مصاحبه جدید خود به آنها اشاره کرده است.
به گفته آقای مالی، از زمانی که موضوع استفاده از پهپادهای ایران معروف به کامیکازه [انتحاری] علیه اوکراین مطرح شده و جمهوری اسلامی پاسخ اعتراضات مردم ایران را با سرکوب بسیار خشن داده، «دیگر تمرکز ما بر برجام نبوده» است.
این موضع‌گیری جدید از طرف مامور وزارت خارجه ایالات متحده در کنار اعلام مواضع پیشین می‌تواند پاسخی هم به وزیر خارجه جمهوری اسلامی باشد که هفته گذشته در چند مصاحبه تلاش کرد مذاکرات برجام را زنده و جاری جلوه دهد.
حسین امیرعبداللهیان از جمله در گفتوگو با یک شبکه ترک‌زبان گفت: «اکنون ما در نقطه‌ای قرار داریم که آمریکایی‌ها از مجرای دیپلماتیک همچنان از ضرورت رسیدن به توافق صحبت می‌کنند و ما برای رسیدن به نقطه پایانی توافق بدون پیش‌شرط آمادگی داریم تا در چارچوب گفت‌وگوهایی که در گذشته انجام شده، گام نهایی برداشته شود.»
رابرت مالی بر ضرورت و اولویت دیپلماسی و گفتوگو برای دولت بایدن تاکید می‌کند، اما برخلاف اظهارات مقام ایرانی طوری سخن می‌گوید که گویی دست‌کم فعلا درباره برجام صحبتی در میان نیست.
او اشاره کرد که در تابستان ۱۴۰۱ «توافقی کامل روی میز بود» و همه طرف‌ها در انتظار پاسخ و تصمیم دولت ابراهیم رئیسی بودند، اما ایران «به این فرصت پشت کرد».
آقای مالی در عین حال اشاره کرد که «هر روز در حال تلاش برای رسیدن به ترتیباتی بشردوستانه هستیم» تا سیامک نمازی، مراد طاهباز و عماد شرقی، سه ایرانی آمریکاییِ زندانی در ایران، «به خانه بازگردند».
سیامک نمازی بیش از هفت سال است که به اتهام «همکاری با دول متخاصم» در زندان جمهوری اسلامی به سر می‌برد. عماد شرقی و مراد طاهباز دو زندانی دیگر ایرانی – آمریکایی در ایران هستند که اولی به جاسوسی و دومی به «همکاری با دول متخاصم» متهم شده است.
رابرت مالی پیش از انتشار مصاحبه با بلومبرگ و در پی اعلام تحریم ده مقام انتظامی و اطلاعاتی ایران به همراه بنیاد تعاون سپاه پاسداران به دلیل مشارکت در سرکوب معترضان توسط آمریکا تاکید کرده بود که این اقدام نشان از هماهنگی کامل آمریکا، بریتانیا و اتحادیه اروپا در قبال جمهوری اسلامی دارد.
اعتراضات «زن زندگی آزادی» که بیش از چهار ماه است در ایران در جریان است، بیش از پیش نگاه خارج را بر نقض حقوق بشر در کشور به‌ویژه به دست سپاه پاسداران متمرکز کرده است.