در پی حمله یک فرد مسلح به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران، مقامات ارشد جمهوری اسلامی با تاکید بر «انگیزه شخصی» مهاجم، بر آمادگی برای «همکاری با آذربایجان جهت روشن شدن ابعاد حادثه» و لزوم ادامه روابط عادی دو کشور تاکید کردند.
رسانههای ایران روز شنبه، هشتم بهمن، گزارش دادند که سفارت آذربایجان تخلیه نشده و در حال فعالیت است، و سفارت ایران در باکو نیز کار عادی خود را دنبال میکند.
همزمان دولتها و مقامات بیشتری از جامعه جهانی پیام «همدردی» با آذربایجان منتشر کردند.
یک مرد میانسال ایرانی صبح جمعه، هفتم بهمن، مجهز به اسلحه کلاشنیکف، پس از کوباندن خودروی خود به خودروی افسر امنیتی سفارت آذربایجان در برابر ورودی، وارد این سفارتخانه شد و این افسر امنیتی را کشت و دو تن دیگر را زخمی کرد.
واصف تقیاف، کارمند بخش امنیتی سفارت، توانست طی درگیری فیزیکی مهاجم را خلع سلاح کند.
مهاجم در جریان حضور فرمانده انتظامی تهران در محل سفارت گفت به دلیل خشم ناشی از عدم پاسخگویی سفارت به مراجعات مکررش در زمینه بازگشت همسر آذربایجانیاش به کشور این حمله را انجام داد.
برادر سالمند مهاجم نیز در تلویزیون ایران گفت که برادرش از دههها قبل بیماری روانی داشته است. دختر ۱۴ ساله و پسر هفت ساله مهاجم نیز گفتند که مادرشان ۹ ماه پیش به کشور خود، آذربایجان، بازگشته و گاهی با او در تماس تلفنی بودهاند.
خبرگزاری فارس با انتشار تصویر شناسنامه مهاجم او را یاسین حسینزاده، ۵۳ ساله، معرفی کرد.
اما در پی این رویداد، آذربایجان تاکید کرد که «یک حمله تروریستی» علیه سفارتش رخ داده است.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران، شامگاه جمعه، هفتم بهمن، در بیمارستان تجریش در شمال تهران حضور یافت تا از روند اقدامات جراحی که از سوی تیم پزشکان ایرانی روی دو شهروند زخمی آذربایجانی صورت گرفته، آگاه شود.
او در توییتر خود نوشت که در تماس تلفنی با جیحون بایراموف، وزیر خارجه آذربایجان، پیام تسلیت ابراهیم رئیسی را منتقل کرده است.
علی علیزاده، سفیر جمهوری آذربایجان در تهران، که در برخی گزارشهای روز جمعه از بازگشت او به باکو پس از حمله خبر داده شده بود، در کنار حسین امیرعبداللهیان در بیمارستان حضور داشت.
امیرعبداللهیان جمعه شب در این باره گفت: «توافق کردیم که سفیر آذربایجان در تهران امشب به ایران برگردند و از نزدیک با تیم همکاران ما در وزارت خارجه… پیگیریهای لازم را در ارتباط با این حادثه انجام دهند.»
اما در حالی که آقای علیزاده در نشست خبری در بیمارستان تجریش حمله را دوباره «تروریستی» نامید، وزیر خارجه ایران گفت حمله «سازماندهی شده و تروریستی نبود».
وزیر خارجه پیش از آن همراه با احمد وحیدی، وزیر کشور، به محل سفارت در خیابان نیستان سوم در منطقه پاسداران در شمال تهران رفته و ضمن گفتوگو با کارکنان و پلیس آگاهی وضعیت را بررسی کرده بود.
رئیس جمهور ایران با «محکوم کردن حادثه تلخ حمله» دستور «بررسی همهجانبه موضوع» را صادر کرده است.
رسول موسوی، دستیار وزیر خارجه جمهوری اسلامی، در توییتر ادعا کرد که این اتفاق که «میتوانست برای کشور پرهزینه شود»، «به سرعت مدیریت شد».
شماری از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، از جمله اعضای فراکسیون نمایندگان استانهای ترکزبان ایران، در بیانیههایی حمله را محکوم کردند.
نظام موسوی، سخنگوی هیئت رئیسه مجلس، از دولت آذربایجان خواست «در دام سمپاشی رسانههای صهیونیسم نیفتند و با مواضع هیجانی، موجب آسیب بیشتر به روابط دو همسایه نشوند».
روحالله حضرتپور، نماینده ارومیه در مجلس، گفت «اقدامات کور ناشی از اغراض شخصی» نمیتواند به پیوند عمیق دو ملت خدشه وارد کند.
سفارت ایران در آذربایجان اخبار منتشره از سوی رسانههای آذربایجان در خصوص تخلیه سفارت را رد کرد. در اطلاعیه سفارت ایران آمده است «تمامی همکاران رسمی و محلی سفارت طبق روال معمول بر سر کار خود حاضر و مشغول انجام وظیفه هستند».
برخی رسانههای آذربایجان فیلمی از دو مرد را نشان دادند که به سرعت از ساختمان سفارت بیرون آمده و سوار خودرو شدند. سفارت ایران در توضیح این فیلم نوشته است که آندو راننده و کارمند محلی سفارت و اهل باکو هستند که برای تحویل مکاتبات اداری از ساختمان کنسولی به ساختمان اصلی سفارت آمده و به ساختمان کنسولی بازگشتند.
از سوی دیگر شمار زیادی از دولتها و نهادهای جهانی در بیانیههای همدردی با آذربایجان، رویداد تهران را محکوم کردند.
از جمله این دولتها بیانیهها صادر کردند: آمریکا، جمهوری چک، مونتهنگرو، کرواسی، رومانی، آلمان، ترکیه، سوئیس، برزیل، روسیه، اوکراین، لیتوانی، لتونی، استونی، سوئد، هلند، بریتانیا، عربستان، پاکستان، قرقیزستان، ازبکستان، قزاقستان، قطر، امارات متحده عربی، ژاپن، سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا، سازمان کشورهای ترکزبان و دفتر مسلمانان قفقاز.
اسرائیل پس از صدور بیانیه همدردی با آذربایجان، جرج دیک، سفیر خود در باکو، را نیز به دیدار مشاور ارشد رئیس جمهوری آذربایجان اعزام کرد.
به نوشته روزنامه اسرائیلی یدیعوت آحرونوت، سفارت کشوری در تهران مورد حمله تروریستی قرار گرفته که در حال گشایش سفارت در تلآویو است.
ماجرای حمله به سفارت آذربایجان در تهران در روزهایی رخ داد که ایران به گفتوگو با دولت باکو برای حل معضل عبور کامیونهای حامل بار از مرز از گمرک آستارا ادامه میدهد اما هنوز راهکاری برای صف صدها کامیون در دو سوی مرز به دست نیامده است.
مقامات ایران گفتهاند که آذربایجان میزان پذیرش روزانه کامیونهای ترانزیتی را از ۴۰۰ دستگاه به ۲۵۰ دستگاه کاهش داده است.
عواملی در ایران در دوره اخیر کماکان نسبت به برنامههای دولت آذربایجان در قبال کریدور زنگزور، برای ایجاد ارتباط میان بخش اصلی آذربایجان با جمهوری خودمختار نخجوان، حساسیت نشان میدهند. اما سفیر آذربایجان در تهران گفته است که این کریدور منجر به قطع دسترسی مرزی ایران و ارمنستان نخواهد شد.
با این حال، علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، امسال به ترکیه نیز نسبت به بسته شدن مرز ایران و ارمنستان هشدار داده بود. ترکیه از حامیان گشایش زودتر این کریدور است.