همزمان با انتشار گزارشهایی از استقرار گسترده نیروهای ضدشورش در شهرستان زلزلهزده خوی، ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور، صبح یکشنبه ۱۶ بهمن به خوی رفت و از شهروندان آسیبدیده خواست به آنچه او «شایعه» میخواند، توجه نکنند.
درحالیکه انتقادهای گسترده از عدم کمکرسانی به زلزلهزدگان خوی در حال افزایش است، ابراهیم رئیسی این انتقادها را «شایعه» خواند و وعده داد که «انشاءالله در خدمت شما خواهیم بود و اگر نیازهایی هست، حتماً سریع باید مرتفع شود و انشاءالله سریع مرتفع شود».
این در حالی است که نیازهای مردم زلزلهزده روشن است و بارها اعلام شده که به امکانات گرمایشی استاندارد و غذا و بهداشت مناسب نیاز دارند.
ابراهیم رئیسی در پایان ابراز امیدواری کرد که «آرامش دوباره به خوی باز خواهد گشت» و این ابراز امیدواری او همزمان است با استقرار نیروهای ضدشورش به مناطق زلزلهزده.
روزنامه اعتماد در شماره یکشنبه شانزدهم بهمن ماه در گزارشی میدانی از وضعیت زلزلهزدگان در خوی، از استقرار گسترده «نیروهای ضد شورش» با «صورتهای پوشیده و اسلحهبهدست» در میادین و مناطق مختلف شهرستان خوی خبر داد و نوشت: «اینجا مسئولی نیست. بودهاند. آمدهاند. اما سرک کشیده و رفتهاند. قولهایی دادهاند و رفتهاند پی کارشان. مردم میگویند هنوز نماینده شهرشان نیامده که ببیند مردم چه حال و روزی دارند.»
این روزنامه همچنین وضعیت امدادرسانی به زلزلهزدگان خوی را بحرانی توصیف کرد و با اشاره به اینکه بیشتر مردم این شهر زلزلهزده از وضعیت امدادرسانی ناراضی و خشمگین هستند، نوشت: «در کشوری که مدام در حال سپری کردن بحران است، مدیریت بحران از نگاه مردم زلزلهزده تا این اندازه ضعیف و ناکارآمد است.»
زمینلرزهای به بزرگی ۵.۹ درجه شامگاه شنبه ۸ بهمن شهر خوی در شمال استان آذربایجان غربی و روستاهای اطراف آن را لرزاند که بر اثر آن سه نفر جان باخته و ۱۳۹۷ نفر مصدوم شدند.
وضعیت وخیم مردم این شهرستان در فصل سرما در حالی ادامه دارد که ادامه پسلرزههای بزرگ در منطقه ایجاد نگرانی کرده و خبرگزاری مهر به نقل از مرکز لرزهنگاری کشور از وقوع زمینلرزهای به بزرگی ۳.۹ ریشتر در ساعت ۱۲ و ۳۷ دقیقه امروز یکشنبه در عمق ۹ کیلومتری زمین در خوی خبر داد.
یک روز پیش از ابراهیم رئیسی، حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران هم به شهرستان خوی رفت و «به فرماندهان سپاه در منطقه» موضوعاتی را «ابلاغ کرد».
جلوگیری از ارسال کمکها
با وجود ناتوانی و ضعف دستگاههای حکومتی در امدادرسانی به آسیبدیدگان زلزله که تاکنون به چند تجمع اعتراضی مردم مقابل فرمانداری خوی و برخورد خشونتآمیز نیروهای یگان ویژه با زلزلهزدگان منجر شده است، مقامهای جمهوری اسلامی از ارسال کمکهای مردمی از داخل و کمکهای خارجی، از جمله کمکهای ترکیه و جمهوری آذربایجان، به شهر زلزلهزده خوی جلوگیری کردهاند.
در همین زمینه، شماری از زندانیان سیاسی نیز با اشاره به ممانعت حکومت از دریافت کمکهای بینالمللی و داخلی، خواستار ایجاد کارزار مردمی برای کمک به شهروندان زلزلهزده شدهاند.
قوه قضائیه حتی حسابهای بانکی کریم باقری، چهره شناختهشده ورزشی را که برای جمعآوری کمکهای مردمی به زلزلهزدگان خوی معرفی کرده بود، مسدود کرده و خبرگزاری قوه قضائیه دلیل این اقدام «درخواست هلال احمر جمهوری اسلامی» عنوان کرده است.
پیشتر نیز حکومت حساب افراد معروف دیگری همچون علی دایی و مؤسسه خیریهای چون «جمعیت امداد دانشجویی مردمی امام علی» را مسدود کرده بود. دامنه این برخوردها تا آنجا پیش رفت که قوه قضائیه و وزارت کشور در نهایت این مؤسسه خیریه را که پیشتر بهویژه در بحرانهایی چون وقوع سیل و زمینلرزه نقش فعالی در رساندن کمکهای مردمی به آسیبدیدگان داشت، منحل کردند.
در سالهای اخیر و در پی رواج بیشتر بیاعتمادی به حکومت، بسیاری از مردم ایران کمکهای خود به زلزلهزدگان را به نهادهای غیر حکومتی میدهند و کاربران در شبکههای اجتماعی اقداماتی چون مسدود کردن حساب کریم باقری را در راستای تلاش حکومت برای جلوگیری از چنین اقدام فراگیری ارزیابی کردهاند.