کانون نویسندگان ایران روز سه‌شنبه، همزمان با روز جهانی «زبان مادری»، از «تنگ کردن دایره کاربرد» زبان مادری و «حصر و حبس» کنشگران این حوزه در ایران انتقاد کرد.
در بیانیه کانون نویسندگان ایران ضمن گرامیداشت روز زبان مادری مصادف با ۲۱ فوریه آمده، «حفظ و یادگیری و آموزش زبان مادری از مهم‌ترین نشانه‌های شکوفایی فرهنگی جامعه‌ای آزاد، فارغ از دیکتاتوری، امیدوار و بالنده به شمار می‌آید و هیچ حکومت و دستگاه و قدرتی به هیچ بهانه‌ای حق انکار و سرکوب آن را ندارد.»
کانون در ادامه تاکید کرده است که «رشد و شکوفایی زبان‌های متنوع کشور را از ارکان اعتلای فرهنگی و پیوند مردم ایران می‌داند و با هر گونه تبعیض و حذف در عرصه چاپ و نشر و پخش آثار به همه زبان‌های موجود» مخالف است.
در این بیانیه همچنین به این نکته اشاره شده که زبان‌های مادری در ایران، «هرگز از گزند یورش حکومت‌های استبدادی در امان نمانده‌اند و گواه روشن آن کوچ‌های اجباری اقوام و تحمیل زبان معیار است.»
موضوع حق آموزش به زبان مادری در ایران سال‌هاست که از سوی کنشگران زبان‌های غیرفارسی در ایران مطرح است.
با این حال جمهوری اسلامی به دلایلی که برخی کنشگران آن را «توهم جدایی‌طلبی» می‌نامند، به این موضوع اهمیت چندانی نمی‌دهد، تا آنجا که به «نابودی زبان‌های غیرفارسی» متهم شده است.
در مقابل، هواداران آموزش به زبان مادری معتقدند توجه به این مسئله، نه تنها تهدیدی برای همبستگی ملی و تمامیت سرزمینی ایران نخواهد بود، بلکه عاملی بازدارنده در این زمینه خواهد بود.
در ایران بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ حدود ۲۸ تا ۳۰ درصد از جمعیت کشور در مناطق و شهرهایی زندگی می‌کنند که در آنها اکثریت شهروندان به زبانی غیر از فارسی حرف می‌زنند.