تهیە کنندە: شورش محی
درهنگام دستگیری یا بازداشت، فرد متهم به مکانی بنام بازداشتگاه موقت برای تکمیل پرونده و ارسال به دادگاه برای صدور حکم انتقال داده میشود. بازداشتگاەها در ایران به بازداشگاه سپاه، بازداشتگاه نیروی انتظامی، و بازداشتگاه مرکزی و امنیت تقسیم میشود.
در هر کدام نسبت به نوع اتهام، توسط بازجو یا مامور تفتیش، متهم مورد سوال و بازجویی قرار گرفته میشود.
شاید خلاصه ترین تعریف از بازجو و بازداشتگاه در این چند جمله خلاصه شده باشد، ولی در نظامهای دیکتاتوری و دین محور معنی متهم و بازجو به مشابه شکار و شکارچی است.
در مکانی که انسان از تمامی اختیارت جسمی و روحی خود منع شود و هیچگونه تسلطی بر جان و زندگی خود و حتی جسم نداشته باشد هیچ تعریفی نمیتواند آن را تشریح کند.
بر طبق مشاهدات شخصی و گزارش بازداشت شدگان در بازداشتگاەهای سپاه و اطلاعات، از وجود سلولهایی کوچک که به سلول قبر در بین بازداشتیها مشهور است، پرده برداشته شده است.
ابعاد تخمینی این اتاقکها که به صورت یک مربع یک متر در یک متر از سقف به کف اتاق و طول و عرض مشابه، تشکیل شده است، زندانی مجبوربه نشستن به صورت سرخم و جمع برای ساعتها میشود.
بدترین نوع شکنجه برای افرادی که تجربه آن را نداشتەاند شاید شکنجەهای فیزیکی باشد ولی شکنجەهای سیستماتیک روحی که توسط افرادی دوره دیده که همگی آنها دارای سادیسم های مزمن آزار جسمی هستند که هنگام شکنجه و دیدن فرد شکنجه شده در هر حالت به یک انزال روحی می‌رسند، تفهیم یا متقاید کردن روحی آنها هیچ امکانی ندارد.
وزارت اطلاعات، سازمان اطلاعات سپاه، اطلاعات نیروهای انتظامی و پلیس امنیت هر کدام به صورت مجزا دارای بازداشتگاههای مخفی در شهرهای مختلف کوردستان هستند.
سازمان اطلاعات سپاه پاسداران در هر یک از استان‌های آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه و ایلام در شهرهای مرکز استان دارای چندین بازداشتگاه مخفی است و محل تعدادی از آنها تاکنون مشخص نشده است.
همچنین وزارت اطلاعات در هر یک از مراکز استان‌ها یک بازداشتگاه مرکزی دارد که معمولا کلیه بازداشت‌شدگان از مناطق مختلف به این بازداشتگاه مرکزی منتقل می‌شوند و مورد بازجویی قرار می‌گیرند.
اداره اطلاعات هر شهرستان نیز در محل اداره خود دارای یک بازداشتگاه کوچک است که در مواقع اضطراری مورد استفاده قرار می‌گیرد مثلا در مواردی که اعتراضات ناگهانی خیابانی، اعتصاب به وضعیت معیشتی و مواردی از این دست به وجود می‌آید که اغلب به بازداشت گسترده شهروندان می‌انجامد.
بازداشتگاههای سازمان اطلاعات سپاه علاوه بر قرارگاه‌های این نهاد نظامی-امنیتی، در برخی موارد نیز شامل ویلاهایی در مناطق مسکونی است که به عنوان بازداشتگاه جهت بازجویی از اتباع کشورهای خارجی و پرونده‌های فوق محرمانه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کلیه سلول‌های بازداشتگاه اطلاعات فاقد پنجره‌اند. تنها در سقف این سلول‌ها کانال‌هایی جهت ورود و خروج هوا تعبیه شده‌اند.
با مشاهدات شخصی و از قول برخی از افرادی که مدتی را در این بازداشتگاەها سپری کرده‌اند به این باور رسیدەایم که بازداشتگاههای سپاه و اطلاعات در شهرهای کوردستان از کثیف‌ترین و مخوف‌ترین بازداشتگاههای وزارت اطلاعات در ایران است.
سرویس دستشویی و حمامی که در هر یک از سلول‌های آن وجود دارد به شدت نامناسب و بدبو هستند و پتوهای کثیف در اختیار بازداشت شدگان قرار می‌گیرد.
در این میان شکنجه های جسمی و خلاف عرف انسانی که تمامی غرور و شخصیت انسان را زیر پا مینهند توسط بازجویان اجرا میشود. لخت کردن متهم، تهدید به تجاوز، آویزان کردن وزنه به آلات تناسلی مردان، دست درازی به زنان و لمس بدن آنها توسط بازجویان مرد از عمده شکنجەهای جسمی و روحی است که برای اعترافهای اجباری از متهمان عمدتا سیاسی و مخالفان جمهوری اسلامی به کار گرفته میشود. باچنین مشاهداتی میتوان به عمق فاجعه در زندانها و بازداشتگاەهای جمهوری اسلامی پی برد.
روز ١٧ دی ماه ١٤٠١ شمسی، آقای “ارسلان دیوارگر” شهروند اهل دیواندره پس از احضار به اطلاعات سنندج بازداشت و به مکان نامعلومی انتقال داده میشود.بعد از بازداشت از محل نگهداری و شرایط جسمی و روحی ایشان هیچگونه اطلاعی تا زمان آزادی در اختیار خانواده ایشان قرار نمیگیرد.با کنکاشی اجمالی و نگاه کردن به عکس قبل و بعد از آزادی میتوان شکنجه های روحی وجسمی که توانسته است یک فرد را چنان تغییر دهد مشاهده کرد. شاید هیچکدام از آنان نتوانند بدلایل امنیتی و تهدید نیروهای امنیتی شهادتی بدهند ولی مشاهدات شخصی ومصاحبه با افرادی که از زندان آزاد شده اند ما را به این باور می‌رساند که جمهوری اسلامی ایران در زندانها و بازداشتگاه ها جنایتی غیر قابل تصور انجام می‌دهد که جامعه جهانی نباید سکوت کند
سازمان حقوق بشری هانا
