ده سال پیش فرانسه پوشش برقع در این کشور را ممنوع کرد. سنای فرانسه حالا ممنوعیت پوشش روسری برای دختربچهها را تصویب کرده است. ممنوعیت بورکینی در استخرها هم بخشی از این مصوبه است. تصمیم نهایی اما با مجمع ملی فرانسه است.
یک دهه از ممنوعیت پوشش کامل چهره در فرانسه در اماکن عمومی و ملاعام میگذرد. اگر مصوبه تازه مجلس سنا از رای اکثریت نمایندگان در مجمع ملی (مجلس شورا) هم برخوردار شود “پوشش اسلامی” در فرانسه مشمول محدودیتهای تازهای میشود.
مجلس سنای فرانسه به ممنوعیت پوشش حجاب توسط دختربچهها و همچنین همراهانشان در گردشهای دستهجمعی مدارس رأی داده است. افزون بر این قرار است که پوشش بورکینی در استخرهای سرپوشیده هم ممنوع شود. این تلاشها اما هنوز تا قانونشدن کامل باید از مراحل دیگری هم بگذرند.
فرانسه خود را کشوری سکولار میداند که در آن جدایی کامل دین و سیاست حکمرفاست. بر پایه تخمینها در این کشور با ۶۷ میلیون جمعیت تقریبا بین ۵ /۳ تا ۶ میلیون مسلمان زندگی میکنند. ممنوعیت پوشش کامل چهره در ملاعام روز ۱۱ آوریل سال ۲۰۱۰ به اجرا درآمد؛ قانونی که در نوع خود در مورد محدود کردن نوع پوشش در میان کشورهای غربی بیسابقه بود.
وزیر کشور مخالف قانونی شدن ممنوعیت
تدابیر جدید سنای محافظهکار فرانسه در ممنوع کردن حجاب در چارچوب اصلاحاتی در قانون موسوم به “تقویت أصول جمهوری” صورت میگیرد؛ قانونی که دولت امانوئل مکرون در واکنش به حملات تروریستی و در مبارزه با اسلامگرایی و مقابله با نفرتپراکنی در شبکههای اجتماعی به آن متوسل شده است.
ژان کاستکس، نخستوزیر فرانسه اطمینان داده است که این قانون قانونی بر علیه دین نیست. عفو بینالملل اما با توجه به بحثهای انگزننده در مورد مسلمانان و اسلام در فرانسه، از اعمال تبعیضآمیز این قانون در این کشور بیم دارد.
تغییرات مورد تأیید سنا در این قانون اما هنوز نهایی نشده و برای قانونی شدن باید به تأیید مجمع ملی فرانسه (مجلس شورا) برسد.
هنوز معلوم نیست که آیا این ممنوعیت تصویب میشود یا در مجلس ملی غالبا لیبرال این کشور شکست میخورد. ژرالد دارمانین، وزیر کشور فرانسه مخالفت خود با این ممنوعیت را اعلام کرده است.
واکنشها در شبکههای اجتماعی
تلاش سنا برای قانونی کردن این ممنوعیت در همین مقطع هم با مخالفتهای شدید بینالمللی روبرو شده است. کاربران زیادی با هشتگ #HandsOffMyHijab (دست از سر حجاب من بردارید) در شبکههای اجتماعی این تلاشها را زیر سئوال بردهاند. در میان واکنشها، انتقادهایی هم از آلمان و آمریکا دیده میشود.
ویدیوی یک دختر مسلمان ۱۷ ساله فرانسوی در پلتفرم تیک تاک را (nevtalkspolitics@) که در اعتراض به این تلاش منتشر شده بیش از سه میلیون نفر دیدهاند.
پیشینه مبارزه با نمادهای مذهبی در فرانسه
کشمکش در مورد حجاب و ممنوعیت آن در فرانسه پیشینهای قدیمیتر از ممنوعیت برقع در سال ۲۰۱۰ در این کشور دارد. در سال ۱۹۹۴ قانونی به تصویب رسید که به دانشآموزان اجازه میداد که نمادهای مذهبی را تنها در صورتی که جلب توجه نکنند، استفاده کنند. ده سال بعد از آن تاریخ، پوشش حجاب (روسری) در مدارس را به کل ممنوع کردند اما کیپا و صلیب را نه. سال ۲۰۱۰ ممنوعیت پوشش کامل چهره در ملاعام به اجرا درآمد. متخلفان از این قانون با جریمه نقدی روبرو میشوند. تخلفهای متعدد خطر اجبار شرکت در کلاسهای ویژهی شهروندی برای فرد مذبور را به دنبال دارد.
مشخص نیست که این قوانین سختگیرانه واقعا شامل حال چند درصد از زنان مسلمان فرانسوی میشود چرا که تنها بخش کوچکی از جامعه زنان مسلمان این کشور از این نوع پوششها استفاده میکنند.