جمهوری اسلامی ایران در گزارشی شش صفحهای به شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در ژنو، تلاش کرده به گمانهزنیها علیه حکومت ایران در خصوص مسمومیت مشکوک در مدارس دخترانه پاسخ دهد و خود را بیگناه معرفی کرده است.
نامه دفتر نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل که نسخهای از آن به دست رادیوفردا رسیده است بر اساس بیانیههای وزارتخانههای کشور و بهداشت و نهادهای دیگر حکومتی، ضمن همراه کردن سخنانی از رهبر جمهوری اسلامی، رئیس جمهور و رئیس قوه قضاییه نظام حاکم تنظیم و هفته گذشته برای شورای حقوق بشر ارسال شده است.
ستاد موسوم به «حقوق بشر»، مستقر در قوه قضاییه جمهوری اسلامی، پیشتر در روز شنبه، ۲۰ اسفند، بیانیه مشابهی در دفاع از عملکرد حکومت در ماجرای مسمومیت دختران دانشآموز منتشر کرده بود، که مفاد آن نیز در نامه ارسالی به نهاد سازمان ملل تکرار شده است.
جمهوری اسلامی ایران در گزارش رسمی خود که تاریخ سوم ماه مارس، دو هفته پیش، را دارد نوشته است که ماده استنشاقی که عامل محرک در مسمومیت مشکوک دانشآموزانِ عمدتا دختر در ایران بوده، خطر مرگ نداشته و «هیچ مرگی در این رابطه ثبت نشده است».
به ادعای این نامه، کمتر از ده درصد از دانشآموزان علائم این مسمومیت مشکوک را تجربه کردند و تمامی کودکان انتقال یافته به بیمارستان نیز در زمانی کوتاه مرخص شده و تنها چهار نفر بیش از دو شبانهروز نیاز به بستری بیمارستانی داشتند.
جمهوری اسلامی ایران در این نامه به مسمومیت دانشآموزان در ۲۵۰ کلاس در ۵۲ مدرسه در شهرهای مختلف اشاره کرده است.
وزارت بهداشت ایران اوایل هفته گذشته گفت که ۱۳ هزار دانشآموز در صد شهر از ۲۸ استان مسموم شدهاند.
برخی از مطبوعات ایران اما شمار دانشآموزانی را که هدف قرار گرفتند، دستکم ۳۰ هزار نفر عنوان کردهاند.
در پی این گزارشها، مواردی از مسمومیتها مشاهده شد و از جمله هفته گذشته دختران دانشآموز در یک شهرک حومه سنندج و نیز در مدرسهای در شهر بانه در استان کردستان به بیمارستان انتقال یافتند.
گزارش رسمی ایران از این گونه وقایع نزدیک به چهار ماه پس از آغاز آنها منتشر شده است.
رویدادهای مسمومیت مشکوک در مدارس از اوایل آذرماه سال جاری آغاز شد و در اواخر بهمن و در طول ماه اسفند، امنیت روانی جامعه ایران را بهشدت مختل کرد و هراس زیادی در میان خانواده دانشآموزان ایجاد کرد.
نهادهای حکومتی در کنار تقلا برای کوچک نشان دادن این رویدادها و جلوه دادن آن به عنوان نمایش «بدحالی» و «اضطراب ناشی از جو روانی»، نیروهای خود را برای مقابله با والدین نگران به برابر مدرسهها فرستادند و صحنههای خشونتباری از کتک زدن والدین دانشآموزان در فضای مجازی منتشر شد.
با این حال، به نظر میرسد از بعد از سخنان علی خامنهای در ۱۱ روز پیش که مسمومیتها را «یک جنایت غیرقابل اغماض» نامید و تأکید کرد که عفوی برای عاملان آن در کار نیست، از موارد مسمومیتها کاسته شده است.
معلوم نیست دلیل این امر کنترل حکومتی بر عوامل این رویدادهاست یا تعطیلات مدارس در آستانه نوروز به کاهش موارد مسمومیتها منجر شده است.
رسانهها و منابعی در داخل ایران احتمال داده بودند که مسمومیتها اقدامی سازمانیافته از سوی اسلامگرایان افراطی با نیت مشابه طالبان برای خانهنشین کردن دختران است.
بسیاری از کنشگران سیاسی مخالف جمهوری اسلامی در برونمرز تأکید کردند که مسمومیتها انتقام حکومتی از جنبش «زن، زندگی، آزادی» است که در شش ماه اخیر در جریان بوده، زیرا دختران دانشآموز در این جنبش نقشی فعال و بارز داشته و در صف نخست فریادها برای ساقط شدن نظام حکومتی ایستاده و همچنان علیه رهبر آن شعارهای صریح میدهند.
اما دفتر نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل همراه با نامه خود به شورای حقوق بشر این سازمان، گزارشی طولانی را نیز ضمیمه کرده تا نشان دهد که زنان و دختران در طول جمهوری اسلامی پیشرفتهای تحصیلی زیادی داشتهاند، که «با دوران قبل از انقلاب قابل مقایسه نیست».
در تاریخ پس از ارسال نامه دفتر نمایندگی جمهوری اسلامی ایران، هشت کارشناس سازمان ملل متحد روز ۲۵ اسفند گفتند که دولت جمهوری اسلامی ایران مرتکب «مسمومیت عامدانه» شده و به جای مقابله با حملات و انجام تحقیقات سریع، کوشش خود را مصروف لاپوشانی رویدادها کرده است.
پارلمان اروپا نیز روز ۲۵ اسفند با تصویب قطعنامهای ضمن کاربرد عبارت «مواد شیمیایی»، هدف از مسمومیت دختران دانشآموز در ایران را ساکت کردن آنها دانست.
پارلمان اروپا همچنین از کمیته حقیقتیاب شورای حقوق بشر سازمان ملل که برای بررسی عملکرد حکومت اسلامی در اعتراضات جنبش «زن، زندگی، آزادی» برپا شده، خواست تا در مورد مسمومیتهای دختران دانشآموز تحقیق کرده و از مسئولان جمهوری اسلامی بخواهد پاسخگو باشند.
شیرین عبادی، کنشگر حقوق بشر، یک روز پیش از تصویب قطعنامه پارلمان اروپا، با سخنرانی در این نهاد، به اعضای آن گفت به خاطر بسپارید که در تاریخ مینویسند یک حکومت برای انتقام از مردم خود، با گاز شیمیایی به دخترمدرسهایها حمله کرد.