منابع….
صلیب سرخ
سازمان حقوق بشر هانا
به قلم…شورش محی
مین یک لغت فرانسوی ( mine) است و در تعریف کلی ..مقداری مواد منفجره یا ماده دیگری است که در محفظه‌ای فلزی.. چوبی یا پلاستیکی در اندازه‌های گوناگون قرار دارد و برای نابودی سربازان پیاده و خودروها و تانکهاو آسیب زدن به آنان و زخمی کردن افراد به‌کار می‌رود.
مین
بر اساس تعریف مندرج درپیمان اتاوا مین وسیله‌ای است که روی سطح زمین یا زیر خاک قرار میگیرد و طوری طراحی شده که در اثر حضور، نزدیکی یا با تماس یک فرد منفجر شود.
در حال حاضر ۱۲۰ تا ۱۴۰ میلیون مین در جهان کار گذاشته شده که ۴ میلیون آن باقی‌مانده جنگ جهانی دوم است و ۲۳۰ میلیون مین نیز در انبار های نظامی وجود دارد. سرعت مین‌گذاری ۴ برابر بیش از سرعت خنثی‌سازی مینها است و گردآوری مین‌های کارگذاشته شده کنونی به ۳۰۰ میلیارد هزینه و هزار سال زمان نیاز دارد.
استفاده از مین به عنوان یک تاکتیک نظامی بسیار بحث‌برانگیز است. مینها تفاوتی بین نظامیان و غیرنظامیان قائل نیستند و پس از پایان درگیری هم همچنان خطرناک باقی‌مانده و زمین‌ها را تا مدتها گذرناپذیر و غیرقابل استفاده می‌کنند. در بسیاری از موارد هم مکان دقیق مین‌گذاری مشخص نیست و این کار مین‌روبی را دشوار و آهسته میکند. این خطرات باعث شده تا مناطق دارای زمین‌های مین‌گذاری‌شده با مشکلات بزرگی در زمینه سکونت مجدد، کشاورزی و گردشگری روبرو باشند. تلاش بین‌المللی برای منع کاربرد مین به ویژه مین هی ضد نفردر قالبپیمان اتاوا در سال ۱۹۹۷ با نام کامل کنوانسیون ممنوعیت استفاده، تولید، انبار و نقل و انتقال مین‌های ضد نفر و نابودی آنها متجلی شده است. تاکنون ۱۵۶ کشور با امضای این پیمان بین‌المللی پذیرفته‌اند که از تولید، استفاده، طراحی، ذخیره و تجارت مین‌های ضد نفر خودداری کنند. در بین کشورهایی که به این پیمان نپیوسته‌اند سه عضو دائم شورای امنیت چین، روسیه و آمریکا هم قرار دارند. بر اساس گزارش سال ۲۰۱۰ کمپین نظارت بر مین‌های زمینی ۱۲ کشور چین، کوبا، هند، ایران، میانمار، کره شمالی، کره جنوبی، پاکستان، روسیه، سنگاپور، آمریکا و ویتنام همچنان تولیدکننده مین ضدنفر هستند. البته کشورهای چین آمریکا و ویتنام و چین اعلام کرده‌اند که تولید مین ضد نفر را متوقف کرده اند/ولی چنانکه مشاهده میشود هر روز در منطقه های مرزی ایران عده ای از مردم غیر مسلح به دلیل انفجار مین مجروح یا جان خود را از دست میدهند/
انواع مین و نوع انفجار
مین صوتی (Acoustic mine): با امواج منتشرشده از هدف منفجر میشود.
مین ضدهوابرد (Anti-airborn mine) در محل‌های احتمالی پیاده شدن نیروهای هوابرد کار گذاشته میشود.
مین ضدنفر (Antipersonnel mine): برای وارد کردن تلفات و ضایعات به افراد پیاده و ناتوان کردن آنان به‌کار می‌رود.
مین ضد تانک (Antitank mine): تانک را از حرکت بازمی‌دارد یا باعث انهدام آن میشود.
مین کف نشین (Bottom mine): پس از رها شدن از ناو یا زیردریایی یا هواپیما در کف دریا قرار میگیرد و حسگرهای عمل‌کننده از نوع مغناطیسی و آوایی و فشاری دارد و برای نابودی شناور سطحی و زیرسطحی به‌کار می‌رود.
مین جهنده ضدنفر (Bounding mine): نوعی مین ضدنفر با خرج کوچک که بدنه مین را به هوا پرتاب کند و در بلندی ۳ یا ۴سانتی‌متر منفجر میشود و تکه‌های آن در همه جهت‌ها پرتاب میشود.
مسن شیمیایی (Chemical mine): دارای مواد شیمیایی سمی برای کشتن افراد یا از کار انداختن یا آلوده کردن وسایل و زمین است.
مین دور فرمان (Controlled mine): از راه دور هدایت و منفجر میشود.
میو تأخیری (Delayed action mine): مدتی پس از تحریک شدن منفجر میشود و اغلب پشت سر نیروهای عقب‌نشینی‌کننده و برای به ستوه آوردن و انهدام نیروهای تعقیب‌کننده دشمن به‌کار می‌رود.
مین آموزشی (Training mine): مانند مین جنگی است و ماده منفجره ندارد.
مین تمرینی (Drill mine): گونه‌ای مین آموزشی که از دید اندازه و شکل و وزن مانند مین جنگی است و برای تمرین‌های لجستیکی به‌کار میشود.
مین مشقی (Practice mine): نوعی مین آموزشی که از دید اندازه و شکل و وزن مشابه مین جنگی است و ماسوره آن مقدار کمی ماده منفجره کندشکن یا دودزا دارد.
مین بی اثر (Inert mine): گونه‌ای مین آموزشی که از دید اندازه و شکل و وزن مانند مین جنگی است؛ اما همه مواد منفجره و آتش‌زای آن بی‌اثر است.
مین فوگاز (Fougasse): نوعی مین است که بجای مواد منفجره از بنزین استفاده میشود، این مورد در جنگ باعث نابودی فرد فعال کننده مین و لو رفتن موقعیت بقیه گروه میشود.
مین کایمور (Claymore mine) : نوعی مین ضد نفر است که استفاده ان بر موارد جنگ های شهری استفاده میشود این مین از نوع لیزری یا صودی بوده و درصورت فعال شدن تکه های ضایعات آهن را پرتاب میکند.
مین مهارشده (Moored mine): با استفاده از لنگربه کف دریا (در مناطق حساس دریا) مهار میشود. این مین در ژرفای متناسب با بخور کشتی‌ها غوطه‌ور است و با برخورد بدنه کشتی به آن منفجر میشود.
مین پخشی (Scatterable mine): هواپیما یا بالگرد یا توپخانه یا خودروها آن را پخش می‌کنند و در زیر خاک قرار داده نمی‌شود.
مناطق آلوده‌شده به مین
در حال حاضر کشورهای مصر، ایران و افغانستان دارای بیشترین اراضی آلوده به مین در سراسر جهان هستند.
ایران در حدود ۴۲۰۰۰ کیلومتر مربع از اراضی ایران آلوده به مین‌های به‌جا مانده و عمل‌نکرده جنگ ایران و عراق است که نظامیان عراقی در زمان اشغال این مناطق در زمین تعبیه کرده‌اند.دولت ایران نیز همچنان به تولید، استفاده و صادرات مین‌های ضدنفر ادامه می‌دهد و معتقد است استفاده از این مینها تنها راه مؤثر برای تأمین امنیت مرزهای طولانی این کشور است. بر همین اساس بخش‌هایی از مرزهای ایران با افغانستان، پاکستان و عراق مین‌گذاری شده‌است. در جریان درگیری‌های دهه ۱۳۶۰ در کردستان هم بسیاری از اراضی این منطقه مین‌گذاری شدند.
پیمان اتاوا با نام کامل پیمان منع استفاده،نگهداری،ساخت، و جابجایی مین ضد نفر، و نابودی اینگونه مینها با نام دیگر پیمان منع مین ضد نفر نیز شناخته میشود.
پیمان اتاوا
نام بلند:
پیمان منع استفاده، نگهداری، ساخت، و جابجایی مین ضد نفر، و نابودی اینگونه مینها
در این پیمان کشورهای عضو بر منع بکارگیری مین‌های ضد نفر، انهدام ذخایر مین‌های ضد نفر، جلوگیری از گسترش، تولید، فروش یا جابجایی مستقیم و غیر مستقیم به دیگر کشورها تأکید کردند.
معاهده اتاوا مین‌های ضد تانک؛ که دارای قدرت انفجاری بیشتری هستند را شامل تحریم‌ها نمی‌داند
با تمام این تفاسیر و تعریف‌ها تا کنون هیچ اقدامی از سوی جامعه بین المللی برای ازبین بردن و منهدم کردن مین های ضد نفر صورت نگرفته است و ما هر روز شاهد قربانی شدن افراد غیر نظامی هستیم
مناطق مرزی که همیشه دستخوش جنگها و تجاوزهای کشورهای همسایه بوده اند و هستند بیشترین میزان کشت مین های ضد نفر به خود اختصاص داده اند.
نبود
نبود یک مهندسی نظامی و دردسترس نبودن نقشه های مناطق مین گزاری شده، و کشت فله ای مین در زمین‌های که به عنوان مرتع یا مناطق گردشگری یاد میشود بیشترین آمار قربانیان را در خود میگیرد
مناطق کورد نشین و عرب نشین که جزء مرزهای مشترک بین عراق و ترکیه هستند بدلیل جنگ ایران و عراق و همین طور وجود احزاب کوردی در مناطق یاد شده و سیاست‌های نژاد پرستانه دولت‌ها در قبال کوردها باعث بالا رفتن آمار قربانیان مین در این مناطق شده است.
هرساله ما شاهد بروز وقایع دلخراش وکشته و زخمی شدن کارگران،مزرعه داران،گردشگران وافرادی که برای امرار معاش به کولبری در مناطق مرزی روی می آورند هستیم.آمار وحشتناک قطع عضو،مرگ و میر،ونابیناشدن در طول این چند سال بعد از جنگ،بی توجهی مقامات جمهوری اسلامی و جامعه جهانی را بیشتر برای اذعان عمومی هویداتر کرده است.به دلیل بی توجهی چند ساله مسئولین جمهوری اسلامی و وجود خاکهای نرم و خیزشی و نزدیکی مکانهای مین گذاری شده به رودخانه ها باعث حرکت مینها به مناطق مسکونی و رودخانه ها که محل صید ماهی است شده است .واین حرکت مینها تلفات بیشتری را در میان غیر نظامیان وحتی کودکان ایجاد کرده است.پایگاههای مرزی و دیدبانی که خالی و مخروبه شده اند در میان کوهستانهای مناطق کورد نشین به صورت علنی نمایان است و نیروهای نظامی هیچگونه اقدامی برای پاک سازی این مناطق انجام نداده اند.
طبق آمار سازمان حقوق بشر هانااز ابتدای سال 2021 تاسه ماهه سال 2023 بر اثر انفجار مین یا گلوله های انفجاری عمل نکرده در مناطق کورد نشین ایران،19 نفر مجروح،18 نفر کشته،4نفر دچار نقص عضوشده اند که در بین آنها 4 زن بوده است
طبق گفته شاهدان و خانواده قربانیان کلیه انفجارها در مناطق گردشگری و مرتع های دامپروری انجام شده است.لازم بذکر مقامهای جمهوری اسلامی حتی برای درمان و بیمه های درمانی هیچ اقدامی صورت نمیدهند
1.کاملرسولپوراهل نقدە کشته شده14-03-2023بر اثر انفجار مهمات رها شده توسط
- عبدالحسین قدیمی ایلام انفجار مین – کشته شده20-02-20233
3.رضاآقایی گیلانغرب انفجار مین – کشته شده14-09-2022وی در اثر انفجار یک گلوله خمپاره جنگی جانش را از دست داد
4شکراحمدی گیلانغربانفجار مین – نقص عضو14-09-20225
5.خسروجانداروگیلانغرب انفجار مین – کشته شده25-08-2022
در حین جمع آوری ضایعات در اثر انفجار مهمات جنگی عمل نکرده باقی مانده از مانور نیروهای سپاه پاسداران جانش را از دست داد.
6امیرصالحی بانەانفجار مین – کشته شده22-07-2022در خاک اقلیم کردستان بر اثر انفجار مین جان باخت.
- مریم عزیزند ارومیەانفجار مین – مجروح11-07-20228
8.روناهی خدایی ارومیەانفجار مین – مجروح11-07-20229
9.بلال دیده‌ورثلاث باباجانی انفجار مین – مجروح26-06-202210
10.مریم غفوری سقز انفجار مین – مجروح12-05-202211
11.ابراهیم قریشی پیرانشهرانفجار مین – مجروح09-05-202212
- حبیب حاتمی سینا آبادی
ارومیەانفجار مین – مجروح26-04-202213
13.عادل قربانی سنندج انفجار مین – کشته شده23-04-202214
14.قاسم قصر شیرین انفجار مین – مجروح06-02-202215
15.سهیل هاشمی مهران انفجار مین – مجروح04-02-202216
16.حمزه دهلران انفجار مین – نقص عضو04-02-202217
17.سلام ذولفقارمرادخانی مهران انفجار مین – مجروح05-01-202218
18.سامان مرادخانی مهران انفجار مین – مجروح05-01-202219
19.عرفان فرضی مهران انفجار مین – مجروح05-01-202220
20ذولفقارفرضی مهران انفجار مین – مجروح05-01-202221
طبق آمار سازمان حقوق بشر هانااز ابتدای سال 2021 تاسه ماهه سال 2023 بر اثر انفجار مین یا گلوله های انفجاری عمل نکرده در مناطق کورد نشین ایران 19 نفر مجروح، 18 نفر کشته،و4نفر دچار نقص عضوشده اند که در بین آنها 4 زن وجود دارد.
ن
طبق گفته شاهدان و خانواده قربانیان کلیه انفجارها در مناطق گردشگری و مرتع های دامپروری انجام شده است.لازم بذکر مقامهای جمهوری اسلامی حتی برای درمان و بیمه های درمانی هیچ اقدامی صورت نمیدهند
طبق آمار سازمان حقوق بشر هانااز ابتدای سال 2021 تاسه ماهه سال 2023 بر اثر انفجار مین یا گلوله های انفجاری عمل نکرده در مناطق کورد نشین ایران 19 نفر مجروح، 18 نفر کشته،و4نفر دچار نقص عضوشده اند که در بین آنها 4 زن وجود دارد.
طبق گفته شاهدان و خانواده قربانیان کلیه انفجارها در مناطق گردشگری و مرتع های دامپروری انجام شده است.لازم بذکر مقامهای جمهوری اسلامی حتی برای درمان و بیمه های درمانی هیچ اقدامی صورت نمیدهند
منابع….
سازمان صلیب سرخ
سازمان حقوق بشر هانا