ورود نظامیان به انتخابات ۱۴۰۰ همچنان محل بحث است. حسن روحانی به نیروهای مسلح توصیه کرد به وظایف و ماموریت دفاعی خود بپردازند. او با اشاره به وصیت خمینی، دورماندن نیروهای مسلح از سیاست و فعالیت سیاسی را یک “مزیت” خواند.
رئیس دولت دوازدهم میگوید نیروهای مسلح ماموریت صرف نظامی ندارند اما کارشان ورود به رقابتهای سیاسی نیز نیست.
حسن روحانی در بیانیهای به مناسبت “روز ارتش” بر وظایف و ماموریت دفاعی نیروهای مسلح تاکید کرد. او با تمجید از “جایگاه ملی” نیروهای مسلح گفت: «ارتش بزرگتر از آن است که آن را به سیاست فرو بکاهیم. ارتش مهمتر از آن است که حتی آن را به یک مشرب و سیاست فروبکاهیم.»
روحانی در پیام خود به وصیت روحالله خمینی و رهنمود علی خامنهای برای مستقل ماندن ارتش و سپاه از فعالیتهای سیاسی اشاره کرده و این دور ماندن از سیاست را مزیتی برای نیروهای مسلح خوانده است.
در بیانیه از جمله آمده است: «اگر در تاریخ جهان تا مدتها مقامات کشوری و سیاسی از میان مقامات لشگری و نظامی برگزیده میشدند، در دوران جدید این مسئله وارونه شده و حتی برای فرماندهی نیروهای نظامی و تعیین وزیران دفاع معمولا از رجال سیاسی و غیرنظامی استفاده میشود تا ارتشها از سیاست دور بمانند و حرمت آنان حفظ شود.»
تاکید روحانی در حالی است که حسین دهقان، وزیر دفاع اسبق و مشاور نظامی علی خامنهای که خود نامزد انتخابات ریاست جمهوری پیش رو در ایران شده، از حضور نظامیان در انتخابات دفاع کرده اما ورود سازمانیافته آنها را “مذموم” دانسته است.
محسن رضایی، فرمانده اسبق سپاه پاسداران و عضو کنونی مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در دفاع از یک رئیس جمهور نظامی گفته است: «نظامیان امیرکبیر زمانه هستند و دست دزدها را قطع میکنند.»
حسن روحانی اطاعت نیروهای مسلح از حکومتها و دولتها را نیز ضروری دانسته و گفته است: «ارتشها از لحاظ اداری البته جزیی از دولتها و حکومتها هستند و از این رو طبق قانون باید از حکومتها اطاعت کنند. این اصل مردم سالاری است که سرباز از فرمانده اطاعت کند اما این مسئله هم روشن است که ارتشها باید از دولتی حمایت کنند که به ملتاش خیانت نکرده است.»
پیشزمینه سخنان روحانی، کاندیداتوری چند سردار و فرمانده سابق سپاه و ارتش در انتخابات ریاست جمهوری ایران در خرداد ۱۴۰۰ است. در ماههای اخیر نگرانیهایی از استقرار دولتی نظامی در ایران مطرح شده است.
خبرگزاری آلمان به نقل از کارشناسان سیاسی مینویسد، نتیجه انتخابات بیش از آن که به کاندیداها بستگی داشته باشد، به رویکرد آمریکا و سیاست جو بایدن در قبال ایران وابسته است: «اگر مذاکرات مربوط به احیای برجام خوب پیش برود و به لغو تحریمها بیانجامد، اصلاحطلبان شانس بیشتری خواهند داشت، وگرنه کارت در اختیار ژنرالها، محافظهکاران و تندروها قرار میگیرد.»
انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ روز ۲۸ خرداد برگزار میشود. حسن روحانی پس از دو دوره، دیگر نمیتواند کاندیدا شود. در حالی که چند نظامی و سپاهی برای حضور در انتخابات اعلام کاندیداتری کردهاند، جریانهای موسوم به میانهرو و اصلاحطلب هنوز نامزدی را برای رقابت با اصولگرایان معرفی نکردهاند. حسن خمینی، نوه بنیانگذار جمهوری اسلامی که گویا در حال سبک و سنگین کردن حضور در انتخابات بود، به توصیه خامنهای از ورود به این عرصه منع شده است.