داریوش معمار نو – ایندیپندنت فارسی: مژگان افتخاری، مادر مهسا (ژینا) امینی، روز پنجشنبه ۱۹ مرداد، در آستانه سالگرد قتل حکومتی دخترش، با انتشار تصویری از مهسا در استوری صفحه اینستاگرام نوشت: «حضرت عشق سه روز قبل از شهید شدنش.»
با توجه به اینکه در هفتههای گذشته و با نزدیک شدن سالگرد آغاز خیزش مردمی، تصاویر و مطالب مرتبط با مهسا مورد توجه مردم ایران قرار گرفته است، این تصویر و متن واکنش برخی افراد و رسانههای اصولگرا را برانگیخت.
کانال «بیسیمچی مدیا»، از رسانههای نزدیک به دستگاه امنیتی جمهوری اسلامی، در واکنش به انتشار تصاویر مهسا، در مطلبی ضمن مسئلهدار دانستن این موضوع تاکید کرد: «مادر مهسا بعد از یک سال یادش افتاده عکسهای بچهاش را منتشر کند!»
این ادعا در حالی طرح میشود که در یک سال گذشته، مژگان افتخاری بارها و به مناسبتهای متعدد تصاویر و فیلمهای گوناگونی از مهسا (ژینا) امینی منتشر کرده است. چهرههای نزدیک به نهادهای امنیتی ظاهرا انتشار عکس مهسا را خطری برای تشویق جامعه به حضور مجدد خیابانی در سالگرد قتل او میدانند.
در ماههای گذشته، برخی دیگر از خانوادههای کشتهشدگان نیز با انتشار تصاویری به روزهای سال ۱۴۰۱ و ناپدید شدن و قتل فرزندانشان اشاره کردهاند. نسرین شاکرمی، مادر نیکا شاکرمی، در نوشتهای ضمن یادآوری خاطره نیکا خطاب به مردم گفته است: «دردهایمان را به انگیزهای برای ساختن ایران آباد و آزاد تبدیل کنیم.»
افراد و رسانههای اصولگرا در حالی خواستار برخورد با مادر مهسا امینیاند که خانواده آنها در یک سال گذشته بارها از فشار نهادهای امنیتی خبر داده است. عوامل جمهوری اسلامی با تهدید، ممانعت از برگزاری مراسم چهلم، پروندهسازی برای اعضای خانواده، کارشکنی در روند رسیدگی قضایی، و تلاش برای تخریب مزار مهسا، خانواده او را زیر فشار گذاشتهاند.
عرفان مرتضایی، پسرخاله مهسا، ۲۸ اسفند ۱۴۰۱ به شبکه آیتیوی بریتانیا تصریح کرده بود خانواده مهسا امینی خواهان تعقیب مقامهای جمهوری اسلامی از سوی دیوان کیفری بینالمللیاند، اما تهدید شدهاند که در صورت مصاحبه با رسانهها، پسرشان نیز بازداشت خواهد شد.
سی و یکم اردیبهشت ۱۴۰۲ نیز امجد امینی، پدر مهسا، اعلام کرد افراد ناشناس شیشه قاب عکس او بر سر مزارش را شکستهاند. صالح نیکبخت، وکیل خانواده مهسا امینی، نیز تاکید کرد که نیروهای امنیتی حتی جوشکاری را که قرار بوده است سایهبانی برای مزار مهسا بسازد تهدید کرده و به او گفتهاند اگر این سفارش را بپذیرد، مغازهاش را پلمب میکنند. نیکبخت در اسفند ۱۴۰۱ نیز اعلام کرده بود که بهعلت گفتوگو با رسانهها در مورد پرونده مهسا، به شعبه دوم بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب مقدس مستقر در زندان اوین تهران احضار شده است.
در یک سال گذشته، نهادهای امنیتی از منع برگزاری مراسم یادبود، تهدید مکرر خانوادهها، تخریب سنگ مزار قربانیان، اخراج از محل کار، پروندهسازی، و احضار و بازداشت بهمثابه ابزاری برای خاموش نگه داشتن این خانوادههای دادخواه استفاده کردهاند.
همچنین، در ماه گذشته، نگرانی از شروع مجدد اعتراضها در سخنان چهرههای حکومتی مشهود بوده است. حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران، روز سهشنبه دهم مرداد ضمن هشدار دادن در مورد تکرار حضور خیابانی مردم گفت دشمن قصد دارد در سالگرد حوادث پاییز ۱۴۰۱ بار دیگر فتنهانگیزی کند.
مصطفی رستمی، رئیس نهاد نمایندگی رهبر جمهوری اسلامی، نیز روز سیام تیرماه گفته بود اگر معترضان نتوانند در سالگرد اعتراضها به خیابان بیایند، شکست کامل میخورند.
رستمی در جمع استادان بسیجی دانشگاهها نگرانی خود را از فضای دانشگاهها در سالگرد اعتراضها اعلام و تاکید کرد که نقطه آغاز مجدد اعتراضها میتواند از دانشگاهها باشد.
همچنین، هراس دستگاههای امنیتی از اعتراضهای دانشجویی در سالگرد خیزش، همزمان با روزهای آغاز سال تحصیلی، سبب شده است مجازی شدن کلاسهای دانشگاه در ده روز ابتدایی مهر مطرح شود.
مهدی گلشنی، مدیرکل حملونقل عمومی، از مکاتبه برای مجازی شدن دانشگاهها در۱۰ روز اول مهر برای کاهش ترافیک پایتخت خبر داده بود؛ پیشنهادی که به نظر میآید با انگیزه امنیتی برای مهار اعتراضها مطرح شده است.
در کنار تلاش برای نظارت و مهار امنیتی فضای دانشگاهی در ایران، در هفتههای اخیر اخبار متعددی از احضار فعالان سیاسی، دانشجویی، مدنی، روزنامهنگاران، و بازداشتشدگان سال گذشته نیز منتشر شده است.
با توجه به اینکه از ۲۵ شهریور ۱۴۰۲ (سالگرد قتل مهسا امینی) تا پایان سال، در فاصلههای کوتاه، سالگرد قتل و اعدام و همچنین تولد بسیاری از کشتهشدگان خیزش مردمی از راه میرسد، حکومت اسلامی با مسئله مهار خشم انباشته جامعه مواجه است، که با سرکوب بیشتر میتواند به جرقهای برای حضور مجدد مردم در خیابان بدل شود.