جمشید اسدی : “آینده در نظر من بسیار تاریک است. هیچ دورنمای مثبت اقتصادی قابل رؤیت نیست. اوضاع اقتصادی کشور از این بدتر خواهد شد. اقتصاد ایران فروپاشیده و ورشکسته است. اما، برای آنکه چنین وضعی جای خود را به یک نظام جدید بدهد،یک گزینۀ سیاسی لازم است. به محض این که چنین گزینۀ سیاسی شکل بگیرد، من عمر بلندی برای نظام ولایی نمی بینم. اگر از برون نظام یا از درون آن، تغییرات مهم سیاسی روی ندهد این شرایط سخت، یعنی شرایط یک حکومت شکست خورده و ورشکسته، مدت‌ها به درازا خواهد کشید.
به موجب یک توافق دولت‌های ایران و آمریکا ده زندانی را با یکدیگر مبادله می‌کنند و به این مناسبت دولت واشنگتن می‌پذیرد که شش میلیارد دلار از دارایی‌های مسدود شدۀ ایران در کره را نیز آزاد و به حساب ویژه‌ای در قطر جهت خریداری غذا و دارو واریز کند.
از مناسبت این توافق که بگذریم برای حکومت ایران آزاد شدن این شش میلیارد دلار بسیار مهم بوده، به طوری که این اواخر ابراهیم رئیسی در نامه‌ای به محمدباقر قالیباف خواستار شکایت از دولت سئول برای آزاد شدن آنها شده بود.
آیا موافقت آمریکا با آزاد شدن این شش میلیارد دلار تصادفی است در حالی که رژیم اسلامی ایران آنهم در آستانۀ یک سالگی جنبش “زن، زندگی، آزادی” با تنگناهای شدید اقتصادی روبرو است؟ و آیا این مبلغ که قرار است خارج از کنترل دولت ایران فقط صرف خریداری غذا و دارو شود قادر است تنگناهای اقتصادی ایران را برطرف کند؟
جمشید اسدی، اقتصاددان و استاد اقتصاد در فرانسه، در پاسخ به این پرسش‌ها و پرسش‌های دیگر از جمله گفته است :
“تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا تازگی ندارد. این از شگردهای جمهوری اسلامی ایران به ویژه در مناسباتش با غرب برای پیشبرد اقتصاد مبتنی بر گروگانگیری است. اما، شکی نیست که چنین اقتصادی هیچیک از گره های کور اقتصاد ایران را بازنخواهد کرد. سال‌هاست که اقتصاد جمهوری اسلامی با کسری بودجه روبرو است و قیمت مایحتاج عمومی اکنون تا شصت درصد افزایش یافته است. به همین دلیل بسیاری از اقلام خوراکی دیگر در سفره‌های مردم پیدا نمی‌شود.
با این حال، دست جمهوری اسلامی ایران، برغم آزاد شدن دارایی‌اش در کره، باز نیست و این پول لزوماً در چارچوب تحریم‌ها یعنی خرید مواد غذایی و دارو خرج می‌شود. با این حال، دارایی های آزاد شده در کره حتا کفاف تأمین چند ماه دارو و غذای مورد نیاز ایران را نمی دهد.
بعید نیست که دولت بایدن خواسته باشد با توافق اخیر و با توجه به تنگناهای شدید اقتصادی جمهوری اسلامی بیشترین امتیاز را از آن در آستانۀ یک سالگی جنبش مهسا بگیرد.
در این بین هیچ دورنمای مثبت اقتصادی قابل رؤیت نیست. به گمان من اوضاع اقتصادی کشور از این بدتر خواهد شد. دلار و به تبع اقلام خوراکی گرانتر خواهند شد. نه فقط تولید در کشور خوابیده، بلکه سرمایه‌گذاری نیز صورت نمی‌پذیرد و سرمایه‌های موجود نیز بدون جایگزین مستهلک می شوند. به همین خاطر من آینده را بسیار تاریک می بینم. در این وضع، نه فقط بهره برداری از میادین نفت و گاز کشور روز به روز سخت تر می‌شود، بلکه فرار سرمایه از کشور نیز دائماً افزایش می یابد. دیگر حتا خود پایوران نظام اسلامی هم به مانایی آن باوری ندارند.
اقتصاد ایران فروپاشیده است. این اقتصاد ورشکسته است زیرا واحدهای تولیدی ناتوان از تأمین و تضمین تعهدات مالی خود هستند. یکی از بارزترین نمونه‌های این ورشکستگی وضعیت صندوق‌های بازنشستگی کشور است. اما، برای آنکه چنین وضعی جای خود را به یک نظام جدید بدهد، فروپاشی اقتصادی کافی نیست، باید یک گزینۀ سیاسی نیز شکل بگیرد. به محض این که چنین گزینۀ سیاسی شکل بگیرد، من عمر بلندی برای نظام ولایی نمی بینم. اگر از برون نظام یا از درون آن، تغییرات مهم سیاسی روی ندهد این شرایط سخت، یعنی شرایط یک حکومت شکست خورده و ورشکسته، مدت‌ها به درازا خواهد کشید.”
توسط:ناصر اعتمادی