در ادامۀ مذاکرات وین، کمیسیون مشترک برجام نشست دیگری را در بعدازظهر سه‌شنبه ۲۷ آوریل/۷ اردیبهشت برگزار می‌کند. هیئت آمریکایی نیز مثل هفته‌های گذشته در وین حضور یافته اما با ایرانی‌ها رو در رو نمی‌شود. در عمل، تبادل نظر میان ایران و آمریکا از طریق سایر شرکت‌کنندگان و به ویژه با وساطت نمایندۀ اتحادیۀ اروپا صورت می‌گیرد. این در حالی است که با نزدیک شدن موعد انتخابات ریاست جمهوری ایران، مذاکرات وین به موضوعی برای کشاکش‌های سیاست داخلی تبدیل شده است.
به گزارش خبرگزاری‌های ایرانی نشست کمیسیون مشترک برجام با حضور هیأت‌های ایران و گروه ۱+۴ (آلمان، فرانسه، بریتانیا، روسیه و چین) و همچنین نمایندۀ اتحادیۀ اروپا از ساعت ۱۵ به وقت وین آغاز به کار می‌کند. ریاست جلسه به عهدۀ آقای انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیۀ اروپا است (معاون خاویر سولانا). هیئت ایرانی به ریاست عباس عراقچی روز گذشته (دوشنبه) از تهران به وین بازگشت. هیئت آمریکایی نیز به ریاست رابرت مالی در این شهر حضور ادارد.
کمیسیون مشترک برجام چنان که از قبل تعریف شده، وظیفۀ اجرای توافق اتمی را برعهده دارد. از زمانی که آمریکا هنوز عضو برجام بود، قرار بر این بود که این کمیسیون هر سه ماه (یا هر زمان که یکی از اعضا درخواست کند) تشکیل جلسه دهد. اتحادیۀ اروپا نیز از همان آغاز نقش هماهنگ‌کننده را به عهده داشت.
حوالی ظهر سه‌شنبه اعلام شد که قبل از شروع نشست مشترک، رؤسای هیئت‌های ایران و چین و روسیه جلسۀ جداگانه‌ای در محل سفارت جمهوری اسلامی برگزار کرده‌اند. وزارت خارجۀ ایران هدف این گفتگوهای حاشیه‌ای را “هماهنگی” میان سه کشور اعلام کرده و گفته است که تهران و پکن و مسکو “خواستار لغو یک‌جای تحریم‌های آمریکا” شده‌اند.
دشواری‌های مذاکرات
نشست قبلی کمیسیون مشترک برجام هفتۀ گذشته (۳۱ فروردین) پایان یافت. عباس عراقچی قبل از این که به وین بازگردد، در جلسۀ کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی حضور یافت و توضیحاتی به نمایندگان داد. عراقچی سپس به خبرنگاران گفت: “چالش‌هایی در مذاکرات وجود دارد. البته در مسیری قرار گرفته‌ایم که می‌تواند به سرانجام برسد، اما درباره اینکه آیا می‌توانیم بر چالش‌ها فائق آییم، زود است و نمی‌توان گفت که خوشبین یا بدبین هستیم اما ناامید نیستیم”.
عراقچی تکرار کرد که “مواضع قطعی ما کاملا روشن و مشخص است: تحریم‌ها باید برداشته شود، راستی‌آزمایی انجام گیرد و سپس ایران به تعهدات خود بازگردد”. به گفتۀ او زمان پایان مذاکرات مشخص نیست اما “ما اجازه نخواهیم داد که مذاکرات فرسایشی شود”.
معاون وزارت خارجه همچنین توضیح داد که تحریم‌های آمریکا دو نوع است: تحریم‌های موضوعی یا بخشی، مانند تحریم‌های نفتی، بانکی، بیمه‌ای، کشتی‌رانی و… اما تحریم‌های نوع دوم به اشخاص حقیقی و حقوقی مربوط می‌شود.
عراقچی گفت: “فهرست تحریم‌های مربوط به اشخاص، بسیار طولانی و حدود ۱۵٠٠ مورد است اما ما در هر دو جهت حرکت می‌کنیم… مباحث پیچیده‌ای در این زمینه مطرح است که در حال بررسی آنها هستیم”.
ند پرایس سخنگوی وزارت أمور خارجۀ آمریکا نیز در گفتگویی با شبکۀ الجزیره تأیید کرد که تفکیک تحریم‌ها یکی از محورهای مذاکرات وین است. به گفتۀ او بعضی تحریم‌ها که در زمان دولت ترامپ وضع شد، با برجام تناقض دارد و طبعاً باید برداشته شوند، اما برخی تحریم‌ها تداخلی با برجام ندارند و باید حفظ شوند.
جنگ سیاسی در تهران
به موازات مذاکرات وین، دو جناح موافق و مخالف مذاکرات موضع‌گیری‌های خود را هر روز علنی‌تر و تندتر ابراز می‌کنند. در این میان، انتشار سه ساعت از مصاحبۀ محمد جواد ظریف با سعید لیلاز بهانۀ بزرگی برای ادامۀ نبرد سیاسی ایجاد کرده است. مخالفان معتقند که آمریکا یک بار دیگر “سر هیئت ایرانی کلاه خواهد گذاشت”.
خبرگزاری تسنیم – منتقد مذاکرات وین – می‌نویسد: “مقامات دولت جو بایدن با زبانی متفاوت از دولت ترامپ و با بهره‌گیری از شیوه‌های خدعه‌آمیز تلاش دارند که با دستیابی به متن توافقی که از قبل تدارک دیده‌اند، از فشار حداکثری ترامپ علیه ایران برای دستیابی به نیات شوم خود بهره بگیرند”…
در مقابل، خبرگزاری ایرنا – مدافع دولت و مذاکرات – می‌نویسد در حالی که آمریکا پس از سال‌ها تحریم، “در آستانۀ تن دادن به خواست ایران برای احیای برجام قرار دارد، افرادی می‌خواهند از دلسوزی‌ها و صداقت وزیر خارجه علیه خود او بهره برده و موضع ایران را تضعیف کنند”…
در این شرایط، امید نسبت به گشایش در مذاکرات، حتی بازار معاملات و ارز را تحت تأثیر خود گرفته است. سایت “طلا” که به خبرهای اقتصادی اختصاص دارد می‌نویسد: “بار دیگر چشم بازاری‌ها به مذاکرات دوخته شده و هر خبری از مذاکرات بیرون بیاید مستقیماً در این بازار اثر می گذارد”. نرخ ارز از چند هفته قبل در ایران کاهش داشته و چنان که سایت “طلا” می‌نویسد: “خوش‌بینی‌ها به دور جدید مذاکرات هسته ای موجب شده تا بازار طلا و ارز شاهد ریزش قیمت‌ها باشند”…