بمباران و تهاجم زمینی اسرائیل برای از بین بردن حماس تقریباً همه فلسطینی ها را به سمت جنوبی ترین شهر غزه، رفح، سوق داده است. با افزایش جمعیت آواره، زندگی در شهر مرزی با مصر هر ساعت دشوارتر می شود، مردم برای یافتن غذا و آب آشامیدنی تلاش می کنند.
آسوشیتدپرس در گزارش از غزه می نویسد:
فلسطینی هایی که به دنبال پناهندگی در جنوب غزه هستند ، می گویند که هر روز برای یافتن غذا، آب، دارو و می جنگند. در تمام این مدت، آنها در ترس از حملات هوایی اسرائیل و تهدید فزاینده بیماری ها روزگار می گذرانند.
بمباران و تهاجم زمینی اسرائیل به غزه که در سیزدهمین هفته خود قرار دارد، تقریباً تمام فلسطینی ها را به سمت شهر جنوبی رفح در امتداد مرز مصر سوق داده است. بر اساس گزارش آژانس پناهندگان فلسطینی سازمان ملل، این منطقه قبل از جنگ حدود ۲۸۰۰۰۰ نفر جمعیت داشت، این رقم در روزهای اخیر به بیش از یک میلیون نفر افزایش یافته است.
بلوک های آپارتمانی رفح مملو از مردمی است که درب خانه های خود را به روی اقوام آواره باز کرده اند. در غرب شهر، هزاران چادر نایلونی برپا شده است. با وجود هوای سرد و اغلب بارانی زمستانی، هزاران در فضای باز می خوابند.
بخش اعظم شمال غزه در حال حاضر تحت کنترل ارتش اسرائیل است که در اوایل جنگ از فلسطینیان خواسته بود تا به سمت جنوب بروند. با ادامه جنگ، دستورهای تخلیه بیشتری برای مناطق جنوبی صادر شد و غیرنظامیان فلسطینی را وادار به تجمع در فضاهای کوچکتر از جمله رفح و قطعه زمینی نزدیک به نام مواسی کردند. حتی این فضاهای ظاهراً ایمن اغلب مورد حملات هوایی و بمباران توپخانه ای قرار می گیرند.
به گفته وزارت بهداشت در منطقه تحت کنترل حماس بیش از ۲۲۴۰۰ فلسطینی در جنگ گشته شده اند.
فلسطینی ها چگونه زندگی می کنند؟
اعضای خانواده ابوجراد که در گوشه ای از جنوب غزه گیر افتاده و سخت برای ادامه ی بقا تلاش می کنند. آنها پس از شروع جنگ اسرائیل و حماس تقریباً سه ماه پیش از خانه سه خوابه راحت خود در شمال غزه فرار کردند. این خانواده ۱۰ نفره اکنون در یک چادر ۱۶ متری در زمینی شنی پر از زباله، که بخشی از اردوگاه گسترده فلسطینیان آواره است، جمع شده اند.
به هر یک از اعضای خانواده وظایف روزانه محول می شود، از جمع آوری شاخه ها برای برافروختن آتش جهت پخت و پز گرفته تا جستجو در بازارهای شهر برای یافتن سبزیجات. اما هر چه تلاش می کنند نمی توانند بر ناامیدی خود غلبه کنند.
عواطف ابوجراد، یکی از اعضای مسن تر خانواده، می گوید شب ها «سگ ها در میان چادرها می گردند. ما مثل سگ زندگی می کنیم!»
به گفته نعمان، برادر عواطف، این درگیری خانواده را در سراسر غزه آوراه کرده است. آنها در اولین روز جنگ از خانه خود در شهر مرزی بیت حانون گریختند و نزد یکی از بستگان خود در شهر نزدیک بیت لاهیا رفتند.
شش روز بعد، شدت حملات اسرائیل به منطقه مرزی آنها را به سمت جنوب به بیمارستان القدس در شهر غزه راند. هنگامی که مردم دو روز بعد شروع به تخلیه بیمارستان کردند، به اردوگاه پناهندگان شهری نصیرات در مرکز غزه رفتند و مسیر ۱۰ کیلومتری را با پای پیاده طی کردند.
آنها بیش از دو ماه در یک ساختمان تنگ مدرسه سازمان ملل در نصیرات ماندند، اما در ۲۳ دسامبر وقتی ارتش اسرائیل تمرکز خود را به سمت اهداف حماس در اردوگاه های آوارگان مرکزی غزه معطوف کرد، آنجا را ترک کردند.
آنها در ۲۳ دسامبر به موواسی فرار کردند و غکر کردند این امن ترین گزینه است. شب اول در فضای باز خوابیدند. سپس برای ساخت چادر از بازار رفح نایلون و چوب خریدند.
نومان، حسابدار، با همسر، خواهر، شش دختر و یک نوه اش روی زمین پوشیده از نایلون می خوابد. آنها به خاطر کمبود جا به پهلو می خوابند.
او می گوید که قیمت این چادر ۱۰۰۰ مثقال، (حدود ۲۷۶ دلار) است. به گفته ی او: «این کاملاً دیوانه کننده است. در اقتصاد جنگ مبتنی بر تقاضای رفح، چادرهای خانوادگی بزرگتر از پیش ساخته اکنون بین ۸۰۰ تا ۱۴۰۰ دلار قیمت دارند.
سختی خانواده از ساعت ۵ صبح شروع می‌شود، نعمانمی گوید اولین کارش این است که آتش کوچکی برای صبحانه روشن کند، در همان زمان همسر و دخترانش خمیر را برای پختن نان تخت می کنند. سپس ظروف و سینی فلزی پخت و پز خود را می‌شویند.
بعد از غذا خوردن، آنها باید به دنبال تهیه ی آب و غذا باشند. کارهایی که بیشتر ساعات روز را به خود اختصاص می دهند.
نومان می گوید او و چند تن از بستگان کوچکترش کوزه های آب را به یکی از لوله های عمومی نزدیک می برند. آبی که منحصراً برای شستشو استفاده می شود و برای نوشیدن مناسب نیست. سپس به سوی یکی از ده‌ها تانکر آب آشامیدنی در سراسر شهر می‌روند، جایی که ساعت‌ها در صف منتظر می‌مانند.
یک گالن آب آشامیدنی یک مثقال یا ۲۸ سنت قیمت دارد. بعضی ها که به شدت به پول نقد نیاز دارند، فقط در صف قرار می گیرند تا جای خود را به دیگران بفروشند.
پس از تهیه ی آب، اعضای خانواده بین چند بازار آزاد به حرکت می آیند تا سبزیجات، آرد و غذای کنسرو شده را برای غذای شب تهیه کنند. در همین حال، نومان مشغول جستجوی زمین برای یافتن شاخه ها و تکه های چوب جهت روشن کردن آتش است.
قیمت مواد غذایی افزایش یافته است. غزه با کمبود شدید غذا و دارو مواجه است و تا حد زیادی به کمک ها و تدارکاتی وابسته است که از طریق دو گذرگاه، یکی مصری و دیگری اسرائیلی، و آنچه در برداشت اخیر کشت شده است، می رسد. سازمان ملل در اواخر دسامبر اعلام کرد که بیش از نیم میلیون نفر در غزه – تقریباً یک چهارم جمعیت – از گرسنگی با تهدید مرگ مواجه اند.
دالیا ابو سمهادانا، مادر جوانی که به همراه خانواده عمویش در خانه ی شلوغ ۲۰ نفره در رفح پناه گرفته است، می گوید تنها مواد غذایی اصلی در بازار محلی آن ها گوجه فرنگی، پیاز، بادمجان، پرتقال و آرد است. برای آن ها همه این مواد تقریباً غیرقابل دسترس هستند.
یک کیسه ۲۵ کیلوگرمی آرد قبل از ۷ اکتبر حدود ۱۰ دلار قیمت داشت. از آن زمان تاکنون بین ۴۰ تا ۱۰۰ دلار در نوسان بوده است.
ابو سمهادانا نمی داند چگونه باید دخترش را سیر کند، می گوید: «پول من تقریبا تمام شده است.»
فلسطینیان آواره در رفح در صورت ثبت نام در آژانس سازمان ملل متحد برای پناهندگان فلسطینی که آرد، پتو و تجهیزات پزشکی را در ۱۴ نقطه در جنوب غزه توزیع می کند، حق دریافت کمک رایگان خواهند داشت. آنها اغلب ساعت ها در صف منتظر توزیع کمک هستند.
ابو سمهادانا، که اصالتاً اهل شهر جنوبی خان یونس است، می گوید چندین بار تلاش کرده تا برای کمک رایگان ثبت نام کند، اما به دلیل کمبود منابع موجود، او را ثبت نام نکرده اند.
به گفته ژولیت توما، مدیر ارتباطات این آژانس؛ آژانس سازمان ملل به سادگی در انبوه مشکلات غرق شده و در حال حاضر از ۱.۸ میلیون نفر در غزه حمایت می کند. او می گوید نمی داند آیا آژانس ثبت نام کمک جویان جدید را متوقف کرده است یا خیر.
در حالی که گزینه های کمی باقی مانده است، برخی از فلسطینی های گرسنه در رفح به هنگام عبور کامیون های کمک به آن ها یورش می آورند. آژانس پناهندگان سازمان ملل تأیید کرده است برخی از بسته های کمکی از کامیون‌های در حال حرکت ربوده شده است، اما جزئیاتی ارائه نکرده است.
پلیس حماس که کامیون‌های کمک‌رسانی را از گذرگاه‌های مرزی به انبارهای سازمان ملل همراهی می‌کند، مردمی را که عمدتاً نوجوانان هستند و به کامیون ها یورش می آورند، مورد ضرب و شتم قرار می‌دهد. در برخی موارد تیراندازی هوایی کرده اند. در یک حادثه، یک پسر ۱۳ ساله با تیراندازی پلیس حماس کشته شد.
در همین حال، مقامات بهداشتی نسبت به گسترش روزافزون بیماری ها به ویژه در میان کودکان هشدار می دهند.
سازمان بهداشت جهانی ده ها هزار مورد عفونت های تنفسی فوقانی، اسهال، شپش، گال، آبله مرغان، التهابات پوستی و مننژیت را در پناهگاه های سازمان ملل گزارش کرده است.
گسترش سریع بیماری عمدتاً به دلیل ازدحام بیش از حد و بهداشت ضعیف ناشی از کمبود توالت و آب برای شستشو است.
