در آستانه چهارمین سال ساقط شدن هواپیمای مسافربری اوکراینی بر فراز ایران، ایرانیان مخالف جمهوری اسلامی ایران در چند کشور جهان تجمع اعتراضی برگزار کرده‌اند.

ایرانیان از جمله روز شنبه، ۱۶ دی، در برلین، پایتخت آلمان و روز یکشنبه، ۱۷ دی، در سیدنی در استرالیا تجمع اعتراضی برگزار کردند.

معترضان از این‌که با گذشت چهار سال از آن رویداد، جمهوری اسلامی ایران هنوز مسئولیت خود را در سرنگون کردن هواپیما نپذیرفته و همکاری مورد درخواست با نهادهای جهانی و انجام تحقیقات بی‌طرفانه را عملی نکرده، ناخشنود هستند.

انجمن خانواده‌های قربانیان روز شنبه در بیانیه‌ای در این سالروز تأکید کرد که در انتظار فرجام‌خواهی از روند حقوقی و روشن شدن حقیقت و اجرای عدالت است.

قرار است روز یکشنبه نیز آیینی در شهر تورنتو بر مزار شماری از قربانیان هواپیمای ساقط شده که در این شهر کانادا خاکسپاری شده‌اند، برگزار شود.

بامداد روز ۱۸ دی سال ۱۳۹۹، پنج روز پس از کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده وقت نیروی قدس سپاه پاسداران در عملیات آمریکایی در فرودگاه عراق، در روزی که سپاه پاسداران توسط نیروی هوافضای خود درصدد «انتقام» از آمریکا در عراق بود، در پی بسته نشدن آسمان ایران به روی پروازهای غیرنظامی، یک هواپیمای مسافربری اوکراینی با شلیک دو موشک ساقط شد.

در آن رویداد ۱۶۷ مسافر و ۹ خدمه اوکراینی هواپیما جان باختند. اکثر مسافران شهروندان ایران و دارای تابعیت دوگانه کانادایی و شماری نیز با تابعیت چند کشور اروپایی بودند.

با وجود تکذیب‌های اولیه مقامات جمهوری اسلامی ایران، امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضا، پس از سه روز تأیید کرد که موشک شلیک‌شده از پدافند آن نیرو عامل سقوط هواپیما بوده است.

پرونده حقوقی علیه رهبر جمهوری اسلامی ایران به عنوان فرمانده کل قوا و فرماندهان ارشد سپاه شامل امیرعلی حاجی‌زاده در دادگاه‌های کانادا، ضمن درخواست غرامت ۱.۱ میلیارد دلاری از ایران درجریان است.

اما ایران خود در یک محاکمه در پشت درهای بسته در دادگاه نظامی چند متهم از عوامل نظامی دون‌پایه را که از مسئولان و مجریان سامانه‌های پدافند هوایی بودند، به احکام حبس از یک سال تا سه سال محکوم کرد.

خانواده‌های بسیاری از قربانیان بارها از روند دادگاه در ایران انتقاد کرده و آن را لاپوشانی حقیقت دانسته‌اند.