هم‌زمان با ۱ می، روز جهانی کارگران، سازمان حقوق بشری هه‌نگاو به روال سال‌های گذشته گزارشی آماری از نقض حقوق کارگران را در کُردستان منتشر می‌کند.
با استناد به آمار به ثبت رسیده در مرکز آمار و اسناد سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، از ۱ می ۲۰۲۰ تا ۱ می ۲۰۲۱ دست‌کم ۷۱۲ مورد نقض حقوق کارگران در کُردستان ثبت شده است که شامل، مرگ ۶۸ کارگر در سوانح کاری، کشته و زخمی شدن ۱۶ کارگر، کشاورز و دامدار در اثر انفجار مین، کشته و زخمی شدن ۲۵۵ کولبر و کاسبکار، بازداشت ۱۸ فعال کارگری، کاسبکار و کولبر و همچنین اخراج ۳۵۴ کارگر از کار می‌باشد.
در این بازه زمانی دست‌کم ۵ کارگر زیر ۱۸ سال جانشان را از دست داده‌اند که یکی از آنها در اثر سوانح کاری و ۴ نفر نیز در حین کولبری جان باخته‌اند.
مرگ ۶۹ کارگر در اثر سوانح کاری
با استناد به آمار هه‌نگاو، از ۱ می ۲۰۲۰ تا ۱ می ۲۰۲۱، دست‌کم ۶۹ کارگر کُرد در حین کار و در اثر سوانح کاری جانشان را از دست داده‌اند که یکی از آنها زیر ۱۸ سال بوده است.
از مجموع ۶۹ کارگری که جانشان را از دست داده‌اند ۳۳ کارگر از استان کُردستان (سنندج)، ۱۹ کارگر از استان‌آذربایجان‌غربی (ارومیه)، ۱۲ کارگر از استان کرمانشاه و ۵ کارگر نیز از استان ایلام بوده‌اند.
همچنین، ۷ نفر از این موارد در شهرهای اقلیم کُردستان، ۷ نفر در شهرهای مرکزی ایران و ۵۵ مورد نیز در شهرهای مختلف کُردستان در اثر سوانح جانباخته‌اند.
۲۹ کارگر در اثر سقوط از ارتفاع، ۱۲ کارگر در اثر سوانح رانندگی، ۱۰ کارگر در اثر برق گرفتگی، ۹ کارگر در اثر ریزش دیوار و ۳ کارگر نیز در اثر سوختگی جانشان را از دست داده‌اند.
قربانیان مین
در سال گذشته، دست‌کم ۱۶ چوپان، کشاورز و دامدار در شهرهای مرزی کُردستان در اثر انفجار مین قربانی شده‌اند که ۵ نفر از آنها جانشان را از دست داده و ۱۱ نفر نیز زخمی شده‌اند.
کشته شدن ۶۷ کولبر
با استناد به آمار هه‌نگاو، از ۱ می ۲۰۲۰ تا ۱ می ۲۰۲۱ دست‌کم ۶۷ کولبر در مرزهای کُردستان کشته شده‌اند.
از مجموع این ۶۷ کولبر، ۴۶ کولبر با شلیک مستقیم نظامیان ایران و ترکیه، ۱۶ مورد به دلیل حوادث طبیعی، ۳ مورد در اثر سوانح رانندگی و ۲ مورد نیز در اثر ضرب و شتم نظامیان ترکیه جانشان را از دست داده‌اند.
همچنین طی این بازه زمانی دست‌کم ۱۸۸ کولبر و کاسبکار نیز زخمی شده‌اند.
در این بازه زمانی دست‌کم ۷ کولبر زیر ۱۸ سال قربانی شده‌اند که ۴ نفر از آنها جانشان را از دست داده و ۳ نفر نیز زخمی شده‌اند.
بازداشت فعالین کارگری
با استناد به آمار به ثبت رسیده در مرکز آمار و اسناد هه‌نگاو، از ۱ می ۲۰۲۰ تا ۱ می ۲۰۲۱، دست‌کم ۷ فعال کارگری کُرد و ۱۱ کولبر توسط نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران بازداشت شده‌اند.
اخراج دست‌کم ۳۵۴ کارگر
در سال گذشته علاوه بر بیکار شدن بیشتر کارگرها در پی شیوع ویروس کرونا، دست‌کم ۳۵۴ کارگر با فرمان مسئولی شرکت‌های خود از کار اخراج شده‌اند که به شرح زیر است؛
تعاونی ۱۶۳ سنندج در ژانویه ۲۰۲۱ دست‌کم ۳۰ کارگر خود را اخراج کرد.
پتروشیمی ایلام در فوریه ۲۰۲۱ دست‌کم ۳۰۰ کارگر خود را اخراج کرد.
شرکت سازنده سد چپرآباد پیرانشهر در فوریه ۲۰۲۱ دست‌کم ۲۴ کارگر خود را اخراج کرد.
شایان ذکر است حق بر تجمع، تشکل و آزادی سندیکایی منطبق با استانداردهای جهانشمول حقوق بشر از جمله میثاقین حقوق بشری و حقوق بنیادین کار در نظام حقوقی د جمهوری اسلامی وجود ندارد. این تنها نهادهای کارگری مورد حمایت حاکمیت هستند که اجازه فعالیت در محیط کار را دارا می‌باشند که هیچ تاثیری بر بهبود وضعیت کار و تحصیل حقوق مشروع کارگران نداشته و صرفاً پاسدار ارزش‌های ایدیولوژیک حاکمیت در محیط کار هستند. هیچ گونه تسامح و مدارایی با تشکل‌های کارگری خارج از سازو کار قانونی وجود ندارد و هر گونه عضویت در تشکل هایی نظیر کمیته هماهنگی برای ایجاد تشکل های مستقل کارگری با عناوین اتهامی مبهم نظیر اقدام علیه امنیت ملی مواجه می‌باشند.