نجیب میقاتی، نخست‌وزیر لبنان از وزارت خارجه این کشور خواست کاردار سفارت جمهوری اسلامی در بیروت را احضار کند و از او در مورد سخنان قالیباف توضیح بخواهد.
میقاتی سخنان قالیباف درباره آمادگی تهران برای مذاکره با فرانسه جهت اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ سازمان ملل و آینده لبنان را «مداخله علنی» در امور کشور و تلاشی برای ایجاد «قیمومیت غیرقابل قبول» بر لبنان خواند.
این اقدام نخست‌وزیر لبنان، نجیب میقاتی، نشان‌دهنده نارضایتی شدید لبنان از دخالت‌های جمهوری اسلامی در امور داخلی این کشور است. سخنان محمدباقر قالیباف درباره آمادگی تهران برای مذاکره با فرانسه و نقش‌آفرینی در مسائل لبنان به عنوان مداخله‌ای آشکار و تلاشی برای تحمیل نظرات ایران بر امور داخلی لبنان تلقی شده است.
واکنش میقاتی بیانگر تلاش دولت لبنان برای حفظ استقلال و حاکمیت کشورش در برابر هرگونه نفوذ خارجی است. درخواست احضار کاردار سفارت جمهوری اسلامی در بیروت نیز اقدامی دیپلماتیک در راستای تقویت این پیام به حساب می‌آید. قطعنامه ۱۷۰۱ سازمان ملل که به آتش‌بس میان لبنان و اسرائیل می‌پردازد، همچنان از حساس‌ترین موضوعات برای دولت لبنان است و هرگونه دخالت خارجی در این مسئله به شدت مورد واکنش قرار می‌گیرد.
با توجه به رویداد اخیر و واکنش نخست‌وزیر لبنان، نجیب میقاتی، به سخنان محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی ایران، به نظر می‌رسد موضوع دخالت‌های جمهوری اسلامی در امور داخلی لبنان وارد مرحله جدیدی از تنش دیپلماتیک شده است.
زمینه‌ی ماجرا:
محمدباقر قالیباف در اظهاراتی اخیر خود اعلام کرد که تهران آماده است با فرانسه درباره اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ سازمان ملل و آینده لبنان مذاکره کند. این قطعنامه که در سال ۲۰۰۶ پس از جنگ میان اسرائیل و حزب‌الله تصویب شد، به طور خاص به ایجاد آتش‌بس و حفظ امنیت مرزهای لبنان با اسرائیل می‌پردازد. این اظهارات از سوی جمهوری اسلامی ایران به‌طور تلویحی حاکی از تمایل تهران به نقش‌آفرینی در مسائل مربوط به لبنان و تحکیم موقعیت حزب‌الله، به عنوان یکی از نیروهای نیابتی خود در منطقه است.
واکنش نجیب میقاتی:
نجیب میقاتی با موضع‌گیری قاطع در برابر این اظهارات، آن را «مداخله علنی» در امور داخلی لبنان و تلاش برای تحمیل نوعی قیمومیت غیرقابل قبول توصیف کرد. او از وزارت خارجه لبنان خواست که کاردار سفارت جمهوری اسلامی ایران در بیروت را احضار کرده و از او توضیح بخواهد.
این واکنش از سوی نخست‌وزیر لبنان قابل پیش‌بینی بود، چرا که هرگونه نشانه‌ای از دخالت خارجی در امور داخلی این کشور به خصوص در مسائلی که به حاکمیت ملی لبنان و نقش نیروهای داخلی مانند حزب‌الله ارتباط دارد، همواره با حساسیت زیادی همراه است.
زمینه‌های تاریخی و سیاسی:
روابط ایران و لبنان در دهه‌های اخیر همواره تحت تأثیر حمایت جمهوری اسلامی از حزب‌الله لبنان بوده است. حزب‌الله به عنوان یک نیروی سیاسی و نظامی قدرتمند در صحنه لبنان، بخش بزرگی از نفوذ ایران در این کشور را نمایندگی می‌کند. این نفوذ که گاه به شکل کمک‌های نظامی و مالی و گاه به شکل دخالت در تصمیم‌گیری‌های سیاسی لبنان نمود پیدا می‌کند، بارها مورد انتقاد گروه‌های سیاسی و دولت‌های مختلف لبنان قرار گرفته است.
به همین دلیل، اظهارات قالیباف از سوی میقاتی به عنوان تلاشی برای اعمال نفوذ غیرمستقیم در سیاست‌های داخلی لبنان و تقویت موقعیت حزب‌الله در برابر سایر نیروهای سیاسی لبنان تعبیر شد.
تحلیل:
واکنش نجیب میقاتی نشان‌دهنده تلاش لبنان برای حفظ حاکمیت و استقلال ملی خود در برابر نفوذهای خارجی است. لبنان، به عنوان یک کشور چندفرهنگی و چندقومی، همواره با چالش‌های داخلی ناشی از توازن قدرت میان گروه‌های سیاسی مختلف روبرو بوده است. حزب‌الله به عنوان یکی از این گروه‌ها، با داشتن حمایت جمهوری اسلامی ایران، نقش مهمی در تصمیم‌گیری‌های سیاسی و امنیتی کشور دارد.
به نظر می‌رسد میقاتی در تلاش است تا به جامعه بین‌المللی و به ویژه کشورهای غربی پیام روشنی ارسال کند که لبنان تمایلی به پذیرش دخالت‌های خارجی در امور داخلی خود ندارد و آماده است برای مقابله با چنین تهدیداتی، از ابزارهای دیپلماتیک و بین‌المللی استفاده کند.
چشم‌انداز آینده:
این حادثه می‌تواند به تشدید تنش‌ها بین جمهوری اسلامی و لبنان منجر شود، به خصوص اگر بیروت تصمیم بگیرد اقدامات دیپلماتیک جدی‌تری در برابر نفوذ تهران اتخاذ کند. از سوی دیگر، این موضع‌گیری ممکن است به فشارهای بیشتری بر حزب‌الله برای کاهش وابستگی‌اش به ایران منجر شود و احزاب دیگر لبنان را به سوی تقویت روابط با کشورهای غربی سوق دهد.
نتیجه‌گیری:
دخالت‌های ایران در امور داخلی لبنان و واکنش‌های شدید مقام‌های لبنانی، بار دیگر نشان می‌دهد که تنش‌ها در خاورمیانه همچنان پابرجا بوده و هرگونه تلاش برای اعمال نفوذ در کشورها با حساسیت و واکنش‌های شدیدی مواجه می‌شود. در این میان، واکنش قاطع نجیب میقاتی به عنوان نخست‌وزیر لبنان بیانگر اراده دولت برای حفظ حاکمیت ملی و مقابله با هرگونه دخالت خارجی است که تلاش می‌کند این کشور را تحت نفوذ خود قرار دهد.