محافل دیپلماتیک اروپا ضمن اشاره به پیشرفت مذاکرات برجامی با ایران گفته‌اند، گفت‌وگوها وارد دشوارترین مرحله شده است. از سوی دیگر عباس عراقچی، رئیس هیأت مذاکره‌کننده ایران گفته است، دور آینده می‌تواند دور پایانی باشد.
به گفته محافل دیپلماتیک اروپایی در دور پنجم مذاکرات کمیسیون مشترک برجام که چهارشنبه ۱۲ خرداد (۲ ژوئن) در وین به پایان رسید، پیشرفت‌هایی حاصل شده است.
به گزارش خبرگزاری آلمان دیپلمات‌های اروپایی در عین حال تصریح کرده‌اند که گفت‌وگوهای برجامی با جمهوری اسلامی وارد “دشوارترین مرحله” شده و طرفین باید هنوز “سخت‌ترین تصمیم‌ها را بگیرند”.
عباس عراقچی، رئیس هیأت مذاکره‌کننده ایران پس از پایان دور پنجم گفت‌وگوها تصریح کرد: «امروز بعد از تقریبا ده روز فشرده کاری به نقطه‌ای رسیدیم که همه هیأت‌ها احساس کردند، یک بار دیگر باید به مشورت‌های بیشتر در پایتخت‌هایشان بپردازند.»
خبرگزاری دولتی جمهوری اسلامی، ایرنا بامداد پنجشنبه ۱۳ خرداد به نقل از عراقچی نوشت: «اعضای برجام و آمریکایی‌ها باید تصمیات سخت خودشان را بگیرند.» به گفته او دور بعدی مذاکرات می‌تواند دور پایانی باشد.
البته این نخستین بار نیست که از دور پایانی سخن می‌رود. عراقچی اذعان داشت، خیلی از هیأت‌ها امید داشتند که این دور آخر مذاکرات باشد. او در این رابطه افزود: «حدس می‌زدم که ما هنوز با نقطه‌ای که یک توافق را جمع‌بندی کنیم، فاصله داریم، البته دور هم نیستیم.»
از ماه آوریل به این سو نمایندگان آلمان، فرانسه و بریتانیا به همراه نمایندگان چین و روسیه میان جمهوری اسلامی و آمریکا در راستای احیای برجام تلاش و میانجی‌گری می‌کنند.
به گفته تحلیلگران بحث بر سر این پرسش‌های دشوار است که آمریکا حاضر به رفع چه تحریم‌هایی علیه جمهوری اسلامی است و چگونه می‌توان مانع از آن شد که ایران از تأسیسات اتمی خود برای مقاصدی تسلیحاتی و نظامی استفاده کند.
گفت‌وگوهای طرفین قرار است در روز پنجشنبه آینده ۱۰ ژوئن (۲۰ خرداد ماه) در وین ادامه یابد. تا آن زمان طرف‌های مذاکرات فرصت مشورت و رایزنی در پایتخت‌های خود را خواهند داشت.
بنا بر اظهارات عراقچی درباره مسائل اصلی مورد اختلاف بحث‌های بسیار زیادی صورت گرفت و در باره هر کدام از آن‌ها راه‌حل‌هایی وجود دارد که “این راه‌حل‌ها باید مورد بررسی قرار گرفته و بهترین آن‌ها انتخاب شود”.
گفته می‌شود علت به تعویق افتادن ادامه مذاکرات دور پنجم کمیسیون مشترک برجام در وین، گزارشی است که روز دوشنبه گذشته ۳۱ مه از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منتشر شد.
رافائل گروسی، دبیرکل آژانس اعلام کرد که جمهوری اسلامی هنوز در ارتباط با آثار اورانیوم در دو سایت اعلام نشده اطلاعات کافی را به آژانس تحویل نداده است.
در این گزارش همچنین آمده بود که ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران در سه ماه اخیر، ۲۷۳ کیلوگرم افزایش یافته و به ۱۶ برابر سقف تعیین‌شده در برجام رسیده است. میزان کل ذخایر اورانیوم ایران در حال حاضر ۳۲۴۱ کیلوگرم تخمین زده شده است. طبق برجام این میزان باید حداکثر ۲۰۲ کیلوگرم باشد.
در پی خروج آمریکا از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۸ در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، جمهوری اسلامی نیز گام به گام از تعهدات برجامی خود کاسته است.
جو بایدن، رئیس جمهور کنونی آمریکا گرچه از بازگشت ایالات متحده به توافق هسته‌ای جانبداری می‌کند، اما لغو تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی را مشروط به بازگشت ایران به تعهدات برجامی و مذاکره در مورد برنامه موشکی ایران و نقش بی‌ثبات‌کننده تهران در منطقه کرده است. از دید ایران اما این آمریکاست که باید گام نخست را در راستای رفع تحریم‌ها بردارد.
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران و بسیاری دیگر از اعضای ارشد دولت بارها ابراز اطمینان کرده‌اند که مذاکرات وین پیش از پایان عمر دولت دوازدهم به نتیجه نهایی برسد.
این در حالی است که عباس‌عراقچی در مورد دست‌یابی به یک توافق پیش از انتخابات ریاست جمهوری ایران ابراز تردید کرده است. انتخابات ریاست جمهوری در ایران روز ۲۸ خرداد برگزار می‌شود.
