فضای انتخاباتی سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ایران با یک دوگانه‌ی اساسی رای دادن و رای ندادن، همراه شده است. فضای مبتنی بر رای ندادن، تا پیش از این، در میان مخالفان نظام جمهوری اسلامی ایران، حاکم بود. اما در چریان انتخابات اخیر، تنها مخالفان و به گفته مقامات ارشد جمهوری اسلامی ایران، «معاندان» نیستند که دعوت به عدم حضور در پای صندوق‌های رای می‌کنند بلکه کم نیستند افرادی از درون حاکمیت که تمایلی برای حضور در انتخابات ندارند. نظرسنجی‌های انجام شده هم از مشارکت حداقلی گزارش می‌دهند.
علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران، در سخنرانی روز چهارشنبه ٢۶ خرداد، بر لزوم مشارکت گسترده مردم در انتخابات تاکید کرده و گفت: «قطعا سرنوشت کشور در برهه زمانی در همه زمینه‌ها، در اقتصاد، مسائل فرهنگی، امنیت و سلامت و غیره وابسته به عملی است که شما مردم ایران روز جمعه ان‌شاالله انجام خواهید داد و با حضور و رأی خود سرنوشت کشور را در واقع رقم می‌زنید، در همه مسائل عمده».
در طی هفته‌ها و روزهای پس از اعلام اسامی نامزدهای انتخاباتی بارها گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن بود که نظام جمهوری اسلامی ایران بدنبال مشارکت حداقلی است، اما صحبت‌های اخیر آقای خامنه‌ای، نشان از دعوت برای حضور مردم در صحنه در معنای پشتوانه نظام داشت.
به گفته گروهی از موافقان حضور در انتخابات، مشارکت حداقلی، زمینه را برای پیروزی نامزد اصولگرا و یکدست شدن حاکمیت و خاموشی هر گونه صدای انتقادی فراهم می‌کند.
علی خامنه‌ای در اظهارات خود، در کمتر از دو روز به برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران، از «انتخابات» با «حضور مردم در صحنه» بعنوان «پشتوانه مردمی نظام» نام برد، حضوری که «در اقتدار نظام»، «تاثیر بی‌نظیر دارد»، تاثیری «که قدرتی فراتر از ابزار نظامی دارد».
شیرین عبادی، وکیل سابق دادگستری و برنده جایزه نوبل صلح، در گفتگو با رادیو بین‌المللی فرانسه، با اشاره به اظهارات اخیر علی خامنه‌ای تاکید کرد: رهبر جمهوری اسلامی ایران می‌خواهد فضای انتخابات را هر چه پرشورتر ببیند و این حضور را به معنای تایید مردم از نظام جمهوری اسلامی ایران به ایرانیان و خارجی‌ها اعلام نماید. اما با توجه به فضای یاس حاکم بر جامعه ایران، امیدی که بن‌بست رسیده است منجر به آن شده است که حتی آن عده که به تغییر از راه صندوق رای معتقد بودند، به این نتیجه رسیدند که این موضوع امکانپذیر نیست و اکنون علی خامنه‌ای، صحنه‌ای از یک انتخابات بدون شور در برابر دارد که نمی‌تواند از آن به نفع نظام برای گرفتن امتیاز در برجام استفاده نماید.
به گفته این فعال حقوق بشر، شرکت و حضور در انتخابات به این معناست که امید به تغییر حتی در اندازه کوچک داشته باشیم اما قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، با اختیارات فراقانونی به رهبر، زمینه برای انجام هرگونه تغییر را بسته است. بنابراین، نه تنها روسای جمهوری اصلاح‌طلب نتوانستند برنامه‌های خود را پیاده کنند بلکه راه برای هرگونه تغییری بسته است و با توجه به این بن‌بست، مردم ایران ترجیح دادند که به جهان نشان دهند که راه حکومت از راه مردم جداست.
مشروح گفتگو با شیرین عبادی، وکیل سابق دادگستری و برنده جایزه نوبل صلح، از طریق فایل صوتی و پادکست در بالای صفحه در دسترس قرار دارد.