هشت انجمن و کانون صنفی در بیانیههایی اهمال در خرید واکسن‌های تایید شده سازمان بهداشت جهانی را کشتار عامدانه نامیدند. جمعی از فعالان مدنی و کادر پزشکی نیز بر تهیه و خرید واکسن‌های معتبر تاکید کردند.
هشت انجمن و کانون صنفی ایران در بیانیههایی جداگانه اهمال در خرید واکسن‌های تایید شده توسط سازمان بهداشت جهانی را برابر با بازی کردن با جان میلیون‌ها ایرانی دانستند و خواستار واکسیناسیون رایگان و سراسری مردم شدند.
به گزارش هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، این هشت انجمن و کانون صنفی متعلق به معلمان، کارگران و بازنشستگان در نقاط مختلف ایران هستند که در بیانیه خود ضمن ابراز مخالفت با تصمیمات ناهماهنگ در خصوص بازگشایی مدارس خواهان عدم اجرای این تصمیم حتی به صورت محدود تا زمان انجام واکسیناسیون سراسری شدند.
در این حرکت جمعی اعضای انجمن صنفی معلمان کردستان-مریوان، کانون صنفی فرهنگیان گیلان، اتحاد بازنشستگان، اتحادیه آزاد کارگران ایران، کانون صنفی فرهنگیان قزوین، انجمن صنفی بازنشستگان کشوری و سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران شرکت کردهاند.
کشتار عامدانه
اتحاد بازنشستگان در بیانیه خود ضمن مقایسه عملکرد مسئولان کشور با سایر کشورها نوشته‌اند: «بسیاری از کشورها برای مقابله با ویروس کرونا به واکسیناسیون رو آورده‌اند تا جمعیت خود را در برابر ویروس مرگبار کرونا ایمن کنند، اما مسئولان و دست اندرکاران کشور ما تا کنون فقط حرف زده‌اند؛ بدون داشتن کمترین دانش علمی حکم ممنوعیت استفاده از واکسن‌های فایزر و واکسن مشترک انگلیس و سوئد را صادر کردهاند؛ تا امروز کمترین اهمیتی به افکار عمومی و مطالبه‌ی واکسیناسیون عمومی و رایگان نداده و از هیچ جای دیگری هم به صورت انبوه واکسنی وارد نکرده‌اند.»
کانون صنفی فرهنگیان استان گیلان حسن روحانی را به عنوان رئیس‌جمهوری مسئول دانسته و گفته است او«موظف به تسریع تهیه واکسن معتبر» است. این کانون از روحانی خواسته‌است «جان مردم را وجه‌المصالحه نگرش‌های ایدئولوژیک و دعواهای سیاسی مرسوم قرار ندهد و در مواجهه با این امر به غایت خطیر، حداکثر تدبیر را به خرج دهد».
کانون صنفی فرهنگیان استان گیلان تاکید کرده است که «هرگونه اصراری بر محروم کردن مردم از واکسن مطلوب، مطابق با استاندارهای جهانی و سازمان بهداشت جهانی، تلاش و مشارکت در مسیر مرگ و میرهای ناشی از کرونا، کشتار عامدانه محسوب می‌شود».
«هماهنگ با سازمان بهداشت جهانی اقدام کنید»
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ۱۹ دی ماه در یک سخنرانی واردات “واکسن آمریکایی و انگلیسی” به ایران را ممنوع اعلام و به این ترتیب ایرانیان را از دسترسی به سه واکسنی که مجوزهای بین‌المللی را دریافت کردهاند محروم کرد. او در این سخنرانی گفت که مسئله ممنوعیت واردات واکسن شرکت‌های آمریکایی و بریتانیایی را قبلا به مسئولان گوشزد کرده و اکنون آن را به طور عمومی اعلام می‌کند.
امضاکنندگان بیانیه انجمن صنفی معلمان کردستان- مریوان ضمن هشدار به مسئولان کشور در خصوص «عواقب تاخیر در واکسیناسیون فوری و سراسری کشور» مسئولیت هرگونه رخدادی را متوجه آنان کرده و پیشنهاد داده‌اند «هماهنگ با سازمان بهداشت جهانی و همراستا با استانداردهای جهانی به واکسیناسیون فوری و سراسری مردم اقدام کنند».
به گزارش هرانا، کانون صنفی معلمان ایران (تهران) نیز با انتشار بیانیه‌ای خواهان لغو تصمیم وزارت آموزش و پرورش مبنی بر بازگشایی مدارس شدند. این کانون به تصمیم‌گیری‌های «متناقض و سردرگمی مدیریتی، در ساختار آموزشی کشور» انتقاد کرده و گفته است: «اصرار وزارت آموزش و پرورش در بازگشایی مدارس عملا موجب افزایش مبتلایان کرونا در میان معلمان و دانش‌آموزان شد». اعضای این کانون نوشته‌اند با «اصرار غیرمنطقی بر بازگشایی مدارس شاهد جان باختن تعدادی از همکاران‌مان در استان‌های مختلف بوده‌ایم. از سوی دیگر کاستی‌ها و نواقص ساختاری نرم‌افزار شاد در این مدت همکاران را در آموزش دانش‌آموزان با مشکلات فراوان روبرو ساخت.»
آنها انتقاد کردهاند که «علیرغم این شرایط و بالا رفتن پیک بیماری کرونا، وزارت آموزش و پرورش طرحی را برای بازگشایی محدود مدارس از اول بهمن ماه ارائه کرده است».
اعضای این کانون ضمن مخالفت با «تصمیمات ناهماهنگ و جدید وزارت آموزش و پرورش در بازگشایی مدارس» هشدار داده است که «عدم وحدت رویه در تصمیم‌گیری‌ها و ناهماهنگی بین وزارتخانه و ستاد ملی کرونا می‌تواند عواقب وخیمی هم چون گستردگی شیوع کرونا و قربانی شدن تعداد دیگری از همکاران و دانش‌آموزان را به همراه داشته باشد و پیامدهای آن به عهده مسئولین» خواهد بود. آنها پیشنهاد کردهاند تا زمان انجام واکسیناسیون سراسری، آموزش‌ها همچنان به صورت مجازی انجام شود و از بازگشایی مدارس حتی به صورت محدود خودداری شود.
حمایت از نظر کارشناسان در تهیه و خرید واکسن کرونا
هم‌زمان جمعی از فعالان سیاسی و مدنی و کادر پزشکی در حمایت از نامه ارکان دو نهاد علمی و صنفی ایران درباره تهیه و خرید واکسن با انتشار بیانیه‌ای به حسن روحانی، درباره ضرورت تهیه هرچه سریع‌تر و بیشتر واکسن کرونا صرفا بر اساس مبانی علمی و کارشناسانه تاکید کردهاند.
آنها گفتهاند که «تسریع در واکسیناسیون همگانی کرونا برای پیشگیری از مرگ‌های اجتناب‌پذیر و نیز کاهش هزینه‌های اقتصادی کرونا و بهبود معیشت شهروندان ضرورت تام دارد». در بخش دیگری از بیانیه آمده است که ایمنی جمعی نیازمند واکسیناسیون حدود ۷۵ درصد جمعیت کشور است. آنها تلاش برای تولید واکسن معتبر داخلی و حمایت از آن را لازم دانسته‌اند اما تاکید کردهاند که برای دستیابی میلیونی به آن ماه‌ها زمان لازم است و «بنابراین کشور نیازمند بسیج همهٔ توان و امکانات بخش دولتی و خصوصی خود برای خرید هرچه سریع‌تر واکسن‌های معتبر است».
شفافیت در اطلاع‌رسانی برای جلوگیری از سواستفاده مدیران
این فعالان هشدار داده‌اند که «تعلل و تاخیر و ضعف و ممنوعیت در این زمینه برخلاف مسئولیت مسلم حکمرانان در صیانت از جان و سلامت شهروندان است و می‌تواند نارضایتی گسترده‌ای ایجاد کند».
آنها خواسته‌اند که مسئولیت تشخیص بهترین واکسن‌ها برای واکسیناسیون مردم ایران به عهده کارشناسان و نهادهای تخصصی واگذار شود تا براساس موازین علمی تصمیم بگیرند و عمل کنند» و گفتهاند: «از این جهت توجه به نامه ارکان سازمان نظام پزشکی و مجمع انجمن‌های علمی گروه پزشکی به رئیس‌جمهور، به عنوان دو نهاد معتبر و مستقل پزشکی کشور، اهمیت زیادی دارد.»
این افراد همچنین خواستار برخورد شفاف مسئولان در رابطه با موانعی که در برابر خرید واکسن کرونا است، از جمله تحریم‌ها شده و آنها در پایان اعلام کردهاند که برای «کاهش خطا در تصمیمات نهادها و جلوگیری از سواستفاده مدیرانی که ذی‌نفع و در موقعیت تعارض منافعند»، اطلاع‌رسانی شفاف درباره همه نهادها و شرکت‌هایی را ضروری می‌دانند «که برای واردات واکسن اقدام کردهاند یا خواهند کرد». همچنین تاکید کردهاند که اطلاع رسانی در مورد تعداد دقیق واکسن‌ها و تاریخ وصول و نحوه دقیق توزیع عادلانه آنها را ضروری می‌دانند.
علی خامنه‌ای در حالی فرمان ممنوعیت خرید واکسن‌های ساخت آمریکا و بریتانیا را صادر که مسئولان وزارت بهداشت پیش از آن از خرید ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار دوز واکسن از طریق سازوکار سازمان بهداشت جهانی برای توزیع عادلانه واکسن کرونا خبر داده بودند و در آن زمان فقط محصول شرکت‌های فایزر و بیون‌تک مجوز گرفته بود.
اظهارات خامنه‌ای در مورد ممنوعیت واردات واکسن‌های آمریکایی و بریتانیایی با اعتراض گسترده کاربران ایرانی در فضای مجازی روبرو شد و برخی نهادهای حقوق بشری بین‌المللی هم به آن واکنش نشان دادند.
خبرگزاری برنا روز یکشنبه ۲۸ دی (۱۷ ژانویه) از قول مینو محرز، عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا و مسئول ارزیابی علمی واکسن کرونا نوشت: «هر کشوری هر نوع واکسن تائیدشده‌ای که دارد موثر است و باید تزریق کرد چرا که باید سطح ایمنی دنیا بالا برود.»
سازمان عفو بین‌الملل نیز در بیانیه‌ای فرمان خامنه‌ای و محروم کردن میلیون‌ها ایرانی از دسترسی به واکسن کرونا را “نادیده انگاشتن حق حیات و حق سلامت” شهروندان خواند و آن را به عنوان “بی‌اعتنایی شرم‌آور به تعهدات حقوق بشری” محکوم کرد.