محمد تقی هاشمی، مدیرکل اتباع و مهاجران خارجی استانداری خراسان رضوی گفته که با توجه به نیاز مردم و دولت افغانستان و افراد محلی به تبادلات مرزی و درآمدهای ناشی از آن در گذرگاه مرزی اسلام قلعه – دوغارون، پیش‌بینی می‌کنیم این مرز طی روزهای آینده بازگشایی شود و فعالیت‌ها در آن به حال عادی بازگردد.
همزمان ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان به بی‌بی‌سی گفت که آنان نیز خواستار باز شدن مرز بودند “تا اموال مردم بند (گیر) نماند و تجاران زیان نبینند، همچنین با کمبود اموال هم در مملکت مواجه نشویم.”
او گفت که هر دو جانب ایران و طالبان، براین نکته تاکید دارند که “روال عادی” فعالیت در گذرگاه اسلام قلعه ادامه یابد. به گفته او هر دوجانب اجازه می‌دهند که اموال به صورت عادی منتقل و قوانینی که در مرزها حاکم است هردو طرف آنرا مراعات خواهند کرد.
آقای هاشمی امروز(یکشنبه ۲۰ سرطان/تیر) به خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) گفته “نیاز مردم افغانستان و افراد محلی مستقر در مرزها به تبادلات تجاری و ترددها اقتضا می‌کند، گذرگاه مرزی اسلام قلعه – دوغارون، امن، باثبات و فعال باشد.”
او گفته که از زمان حضور طالبان در مرز دوغارون تاکنون تردد در این گذرگاه مرزی به صورت رسمی تعیین تکلیف نشده است اما وضعیت مرزها در استان از نظر امنیتی خوب بوده و از ثبات و آرامش برخوردار است.
دولت افغانستان تاکنون در این مورد واکنشی نشان نداده است.
این مقام ایرانی گفته که بعد از استقرار طالبان در اسلام قلعه تعدادی از کامیون‌های ایرانی “بدون مشکل از مرز عبور کرده و به ایران بازگشته‌اند.”
او گفته طلبان به صورت غیررسمی اعلام کرده که مشکلی برای عادی شدن ترددها در مرز ندارد اما بازگشایی مجدد مرز به مذاکرات رسمی، تصمیم‌ها و ابلاغیه‌های کشوری بستگی دارد و “هنوز ابلاغیه‌ای از تهران به ما نرسیده است.”
مدیرکل اتباع و مهاجران خارجی استانداری خراسان رضوی به تجربه سال‌های گذشته از استقرار طالبان در مرزهای غربی افغانستان اشاره کرده و افزوده: “به زودی مرز تعیین تکلیف خواهد شد و فعالیت‌های مرزی به روال عادی باز خواهد گشت.”
سه روز قبل (۱۷ سرطان/تیر) کنترل گذرگاه مهم مرزی اسلام قلعه در مرز ایران و افغانستان به دست طالبان افتاد.
اسلام قلعه در ۱۲۰ کیلومتری شهر هرات یک مسیر مهم استراتژیک میان دو کشور است که میان ولایت هرات و استان خراسان رضوی قرار دارد.
گذرگاه‌های مرزی در کنترل طالبان
به غیر گذرگاه اسلام قلعه تاکنون چندین گذرگاه دیگر از جمله ابونصر فراهی (ماهیرود) با ایران به دست طالبان افتاده است.
سید روح الله لطیفی، سخنگوی گمرک ایران گفته که مرز ماهیرود در خراسان جنوبی (در مرز با افغانستان) از صبح دیروز بازگشایی شده ولی تبادل کالا به کُندی انجام می‌شود.
او دلیل روند کُند کالا را “وجود کامیون‌های رها شده افغان‌ها در نقطه صفر مرزی در سمت افغانستان” دانسته بود.
علاوه بر آن طالبان گفته که کنترل گذرگاه غلام خان در مرز پاکستان، شیرخان بندر در مرز تاجیکستان و تورغندی در مرز ترکمنستان را نیز در اختیار دارند.
در همین حال، پیشروی‌های طالبان در شماری از ولسوالی‌ها ادادمه دارد.
امروز طالبان اعلام کردند که در ولسوالی کلدار ولایت بلخ پیشروی کرده و قرارگاه مهم دفاعی بندر حیرتان را تصرف کرده‌اند. اما محمد شفیع، فرمانده پلیس بندر حیرتان به بی‌بی‌سی گفت که حوالی ساعت ۲:۳۰ نیمه شب طالبان به این پاسگاه حمله کردند که حمله آنان دفع شده است.