بهدنبال انتشار گزارش تحقیقی شماری از رسانههای عمده غربی در این زمینه که یک نرمافزار جاسوسی اسرائیلی امکان تعقیب و تجسس از حدود ۵۰ هزار فعال مدنی، روزنامهنگار و وکیل را برای دولتها فراهم کرده، کمیسر اتحادیه اروپا روز دوشنبه، ۲۸ تیر، گفت این گزارش باید تأیید شود اما اگر چنین باشد، «کاملاً غیرقابل قبول است».
۱۷ نهاد عمده رسانهای، روز یکشنبه، ۲۷تیر، نتایج تحقیقی را منتشر کردند که نشان میدهد نرمافزار جاسوسی «پگاسوس»، ساخت شرکت اسرائیلی «اناساو» از سوی دولتها برای هک تلفن همراه و رایانه دستکم ۵۰ هزار روزنامهنگار، فعال حقوق بشری و وکیل به کار رفته است.
رسانههایی مانند واشینگتن پست، نیویورک تایمز، اکونومیست، گاردین، لوموند، سیانان، دیتسایت و خبرگزاریهای آسوشیتدپرس و رویترز بانی این تحقیق جامع بودهاند. این تحقیقات چند سال طول کشیدهاست.
تلفنهای همراه حدود ۲۰۰ خبرنگار ارشد، شامل سردبیران و مدیران بسیاری از رسانههای یادشده هدف هک بودهاست. هک شامل سامانه اندروید و نیز سیستم اپل بودهاست.
این تحقیق نشان داده که دولت ویکتور اوربان در مجارستان از این نرمافزار علیه روزنامهنگاران و رقیبان استفاده کردهاست. آقای اوربان یکی از متحدین عمده اسرائیل در اروپای مرکزی است.
اورسولا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپا، که به پراگ سفر کرده، روز دوشنبه گفت که اتحادیه اروپا هک سایبری تلفن همراه و رایانه خبرنگاران و فعالان را محکوم کرده و «آزادی رسانهها را یکی از ارزشهای اصیل میداند».
عفو بینالملل نیز روز دوشنبه در بیانیهای، خواهان توقف فوری فروش و استفاده از این فناوری جاسوسی شد.
در این میان، شرکت پیامرسان واتسآپ با شکایت از شرکت اناساو تأکید کرده که این شرکت، با نفوذ در رایانههای واتساپ در کالیفرنیا، عامل هک شدن پیامهای واتساپ میان کاربرانی بوده که عمدتاً از فعالان و روزنامهنگاران یا مقامات رقیب در دولتها بودهاند.
بر اساس این تحقیق، اطلاعات افراد مرتبط با جمال خاشقجی، روزنامهنگار سعودی، که پاییز سه سال پیش در کنسولگری عربستان در استانبول قطعه قطعه شد، با نرمافزار اسرائیلی «پگاسوس» هک شده بود.
رونن برگمن، نویسنده ارشد امور جاسوسی اسرائیل، نیز روز شنبه، ۲۶ تیر، در روزنامه نیویورک تایمز نوشته بود که بدنبال قتل جمال خاشقجی، معاملات شرکت «اناساو» و چند شرکت اسرائیلی دیگر با عربستان، با «تشویق دولت بنیامین نتانیاهو»، در چارچوب همکاریهای محرمانه پشت پرده اسرائیل و سعودی، ادامه یافت.
سران دولت اسرائیل در برابر تحقیق ۱۷ رسانه عمده غربی و واکنش خشمگینانه کمیسر اروپا، سکوت کردهاند.
اما وزارت دفاع اسرائیل در مورد معاملات شرکتهای نرمافزاری اسرائیلی با عربستان گفته بود که در دادن مجوز برای این معاملات حساس با مشتریان، «دقت لازم» را رعایت کردهاست.
شرکت «اناساو» در بیانیهای مشروح که آن را در واکنش به تحقیق گسترده رسانهها تنظیم کرده، نوشتهاست که با اقدامات «مشتریانش» ارتباطی ندارد. این شرکت به نیویورک تایمز نیز گفته بود که فناوری آن عامل تعقیب و قتل جمال خاشقجی نبودهاست.
اما نهادهای رسانهای که بانی تحقیق از نرمافزار جاسوسی «پگاسوس» بودهاند، بیانیه «اناساو» را رد کردهاند.