وب‌سایت مؤسسه دریانوردی آمریکا روز یکشنبه ۲۷ تیر بر اساس تصاویر ماهواره‌ای جدید گزارش داد که دو شناور نیروی دریایی ایران در نزدیکی کانال مانش، آبراهی که اقیانوس اطلس را به دریای شمال متصل می‌کند، مشاهده شده‌اند.

بنابر این گزارش، تصور می‌شود که این دو کشتی جنگی برای شرکت در رزمایش دریایی به مناسبت ۳۲۵-مین سالروز تأسیس نیروی دریایی روسیه که روز دوم مرداد برگزار می‌شود، عازم سواحل سن پترزبورگ هستند.

این دو شناور، ناوچه سهند و ناو بندر مکران هستند که پس از دور زدن قاره آفریقا چندی پیش از آب‌های همجوار با اسپانیا و فرانسه گذشته و اکنون به سواحل جنوبی بریتانیا رسیده‌اند. این دو شناور در ماه آوریل با تسلیحات و به احتمال فراوان سوخت اضافی، بنادر جنوبی ایران را ترک کردند.

ابتدا تصور می‌شد که این کشتی‌ها به سوی ونزوئلا در حرکت هستند ولی پس از رسیدن به حوالی سنگال در غرب آفریقا مسیر حرکت به سوی شمال اقیانوس اطلس را در پیش گرفتند.

به احتمال فراوان، ناتو حرکت شناورهای نیروی دریایی ایران در آب‌های اروپا و عبور آنها از کانال مانش را زیر نظر دارد. پیش از انتشار تصاویر ماهواره‌ای اخیر مشخص نبود که آیا ناو مکران کماکان قایق‌های تندرویی را که حمل می‌کرد در عرشه خود دارد یا نه. در عین حال، با توجه به سرعت کم این ناو حدس زده می‌شود که حامل حجم زیادی سوخت اضافی است.

«مرین ترافیک» یکی از موسسات بین‌المللی ردگیری شناورها براساس اطلاعات مختصری که از سامانه خودکار تشخیص موقعیت این کشتی‌ها جمع‌آوری کرده می‌گوید آنها حدود یک هفته در آب‌های نزدیک سنگال در حالت توقف بودند.

به گفته کارشناسان غربی ناو مکران که اولین بار در نوامبر ۲۰۲۰ مشاهده شد برای پشتیبانی از عملیات دریایی طراحی شده‌است. این ناو که نتیجه بازسازی یک کشتی باربری برای اهداف نظامی است تحت عنوان یک ناو کوچک در اوایل سال جاری میلادی به ناوگان نیروی دریایی ایران پیوست.

وب‌سایت مؤسسه دریانوردی آمریکا می‌افزاید ناو مکران در رزمایش‌های اخیر نیروی دریایی ایران به عنوان پایگاه پرتاب پهپاد و حمل زیردریایی‌های کوچک که مناسب عملیات یگاه‌های نیروی ویژه است به‌کار گرفته شده است.

این ناو بر خلاف ناوچه‌های نیروهای دریایی بزرگ جهان قادر به حمل جنگنده نیست ولی باند پرواز بالگرد و حمل قایق‌های تندرو و زیردریایی‌های کوچک به آن قابلیت‌های ویژه‌ای می‌دهد.

ارزیابی‌های اولیه براساس تصاویر ماهواره‌ای این بود که مأموریت این شناورها حمل چندین قایق مجهز به موشک به یک کشور دیگر است. مقامات آمریکایی حدس می‌زدند که مقصد آنها ونزوئلا باشد. ولی بعد از تغییر مسیر آنها به سوی دریای مدیترانه این فرضیه مطرح شد که مقصد آنها ممکن است سوریه باشد.

ایران درگذشته به مقصد ونزوئلا و سوریه سوخت ارسال کرده است. در ماه اوت ۲۰۲۰ تعدادی از نفتکش‌های حامل سوخت ایران توسط آمریکا توقیف و محموله آنها مصادره شد. در سال ۲۰۱۹ نیز نفتکش گریس ۱ حامل سوخت ارسالی ایران برای سوریه در آب‌های جبل‌الطارق توقیف شد.

تمامی شناورهای قبلی نفتکش‌های تجاری بودند ولی ناو مکران به عنوان یک شناور نظامی طبق قوانین بین‌المللی از مصونیت برخوردار است. طبق کنوانسیون ملل متحد در مورد حقوق دریایی، شناورهای نظامی نسبت به دخالت سایر کشورها مصونیت دارند و بنابراین ناو مکران و محموله آن را نمی‌توان همچون کشتی‌های تجاری توقیف کرد.

ولی اگر ناو مکران در ادامه تردد بین‌المللی خود محموله‌ای را به سوریه یا کشور دیگری منتقل کند یک شناور باربری نظامی تلقی خواهد شد و بنابر این در دوران جنگ از مصونیت کشتی‌های تجاری برخوردار نخواهد بود.