وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در اولین گزارشی رسمی با عنوان «پایش فقر»، جزئیاتی از وضعیت اقتصادی مردم ایران و جدیدترین میزان خط فقر در این کشور را منتشر کرده است. بر اساس این اعلام، خط فقر در ایران در سال ۱۳۹۹ به یک میلیون و ۲۵۴ هزار تومان رسید.
براساس این بررسی خط فقر سرانه یک خانوار سه نفره، ۲ میلیون و ۷۵۸ هزار تومان و برای خانواده‌های چهارنفره این رقم ۳ میلیون و ۳۸۵ هزار تومان برآورد شده است.
رسانه‌های ایران تاکید کرده‌اند که آمارهای ارائه شده مربوط به سال ۹۹ است؛ سالی که میانگین نرخ تورم در آن ۳۶.۴ درصد گزارش شد و احتمالا این آمار در سال ۱۴۰۰ رشد قابل توجهی داشته، زیرا نرخ تورم تیرماه از مرز ۴۴ درصد گذشته است.
بر اساس این گزارش، نرخ فقر در سال ۹۸ حدود ۳۲ درصد بود که با توجه به جمعیت ۸۴ میلیونی ایران، در آن سال، بیش از ۲۶ میلیون نفر زیر خط فقر زندگی می‌کردند.
روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: اما این عدد در سال ۹۹ افزایش یافت و در بخشی از گزارش آمده که خط فقر سال ۹۹ نسبت به سال ۹۸، رشد ۳۸ درصدی داشته که با این حساب، تعداد افراد زیر خط فقر در ایران به ۳۶ میلیون نفر رسیده است.
در گزارش وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره علت افزایش فقر در سال ۹۹ آمده است: «مهم‌ترین عامل افزایش خط فقر در سال ۹۹ تورم بالا در دو بخش خوراکی‌ها و مسکن بوده است.» براساس این گزارش، تورم و رکود اقتصادی ناشی از تحریم‌ها و کرونا، باعث سخت‌تر شدن معیشت مردم شده است و دهک‌های کم‌درآمد بیشترین فشار را تحمل می‌کنند.
اما نکته قابل توجه این است که سه عامل تشدیدکننده فقر در سال ۹۹، در سال جاری هم با قوت ادامه دارد. هم کرونا و رکود اقتصادی زندگی مردم را نشانه گرفته و هم نرخ تورم در حال ثبت رکوردهای جدید است. بر این اساس اگر اقدامات خاصی انجام نشود این آمار می‌تواند افزایش قابل توجهی داشته باشد.
براساس این گزارش مهم‌ترین عامل افزایش خط فقر در سال ۹۹ تورم بالا در دو بخش خوراکی‌ها و مسکن بوده است. نرخ تورم نقطه به نقطه در اسفند ۹۹ معادل ۴۸٫۷ درصد بوده اما نرخ تورم خوراکی‌ها ۶۷ درصد بوده است. این یعنی افراد کم درآمدی که بخش مهم درآمد آنها صرف خوراک و مسکن شده تورم بیشتری را تجربه کرده‌اند.
از طرف دیگر، آمارهای اشتغال نشان می‌دهد در بهار ۹۹ حدود ۱٫۵ میلیون شغل از دست رفته است. از طرفی ۱۰۰ درصد مشاغل از دست رفته مشاغل غیررسمی و ناقصی بوده که دهک‌های پایین درآمدی به آن اشتغال داشته‌اند.
این یعنی تورم ۶۷ درصدی از یک طرف قدرت خرید دهک‌های پایین را نشانه گرفته و کرونا از طرف دیگر، شغل این افراد را از آنها گرفته است. ترکیب بیکاری و تورم حتما سبب می‌شود که هم در سال ۹۹ و هم در سال جاری تعداد افراد زیر خط فقر در ایران افزایش یابد.