وزیر خارجه اسبق ترکیه در مقاله ای نوشت: احزاب اپوزیسیون ترکیه در مناقشه های اخیر توانستند مسئله کردهای ترکیه را از چنگ دولت بیرون آورند و آن را به پارلمان که نهادی قانونی برای رسیدگی به چنین مسئله ای است، حواله کنند. با این حال، آنها محتاطانه عمل خواهند کرد زیرا مسئله کردها برای بسیاری از ترکها مسئله ای حساسیت برانگیز است.

به گزارش عرب نیوز مسئله کردهای ترکیه با اظهارات تاریخی کمال قلیچدار اوغلو، رهبر حزب جمهوریخواه مردم به عنوان مهم ترین حزب اپوزیسیون در ترکیه آستانه دیگری را طی کرد؛ قلیچدار اوغلو گفت: « ما به همراه حزب دموکراتیک خلقها یا hdp می توانیم در پارلمان ترکیه مسئله کردها را حل کنیم.»

گذار از این آستانه که احزاب سیاسی ترکیه در پیمودن آن مردد بودند، اهمیت دارد زیرا دست گذاشتن روی این موضوع  همواره اتهامات حزب حاکم عدالت و توسعه ترکیه را در پی داشت و آنهایی که روی مسئله کردها دست می گذاشتند به تجزیه طلبی و همکاری با حزب کارگران کردستان ترکیه یا پ.ک.ک متهم می شدند که یک گروه تروریستی محسوب می شود.

حزب کردگرای دموکراتیک خلقها اولین واکنش را به اظهارات قلیچداراوغلو نشان داد. سزایی تملی، رئیس مشترک سابق این حزب بیاناتی در این مورد ایراد کرد که می تواند به عنوان ایجاد شکاف در این حزب تلقی شود. اگرچه او در حال حاضر هیچ عنوان رسمی در حزب HDP  ندارد اما اظهار کرد: « طرف سخن و کسی که حل دموکراتیک مسئله کردها به او ربط دارد، عبدالله اوجالان است». او بنیانگذار پ.ک.ک است و در حال حاضر محکومیت حبس ابد خود را در زندان ترکیه طی می کند.

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، در گذشته فرستادگانی برای گفتگو با اوجالان به منظور حل جامع و کامل مسئله کردها نزد او فرستاده است اما او را به عدم همکاری متهم کرده است. اما بعدا معلوم شد ک مقامات مختلف ترک با اوجالان مذاکره کرده اند.

سپس صلاح الدین دمیرتاش، رهبر مشترک سابق حزب HDP نیز که علیرغم صدور حکم آزادی او از سوی دادگاه حقوق بشر اروپا، همچنان در زندان دولت ترکیه است، وارد این مبحث شد و گفت: « حزب HDP ای که من می شناسم می خواهد همه مسائل ترکیه از جمله مسئله کردها را حل کند؛ این حزب هم یک بازیگر سیاسی دارای اراده متکی به خود و صدالبته، مخاطب این مسئله است. اما طبیعتا مکانی که این مسئله باید در آن حل شود پارلمان ترکیه است.»

رجب طیب اردوغان در اظهارات روز 23 سپتامبر خود به مسئله کردها اشاره کرد و گفت: « چنین مسئله ای در ترکیه وجود ندارد؛ ما این مسئله را حل کردیم، بر آن فائق آمدیم و آن را خاتمه دادیم.»

البته وقتی مشکل یا مسئله ای در یک کشور وجود دارد با انکار رهبر آن، این مسئله از بین نمی رود. این اظهارات نادیده گرفتن مسئله ای است که 10 میلیون رای دهنده آن را به زبان می آورند. بدون توجه به تایید یا رد این مسئله از سوی اردوغان، یک مسکل واقعی به نام مسئله کردها در ترکیه وجود دارد. (مسئله کردهای ترکیه) یک مسئله هویتی، اقتصادی و اجتماعی است. این مسئله تاثیراتی فراتر از مرزهای ترکیه در عراق، سوریه و ایران دارد. کشورهایی بسیار دورتر از ترکیه مانند آمریکا و روسیه نیز در آن دخیل هستند.

کردهایی در حزب AKP حضور دارند که می خواهند از شر محدودیت هایی که حزب افراطی حرکت ملی ترکیه  یا MHP بر آن تحمیل کرده است خلاص شوند.

باز کردن مجدد مسئله کردها می تواند وضعیتی بغرنج برای اردوغان خلق کند.

حزب کردگرای دموکراتیک خلقها در ترکیه یک حزب تعیین کننده است. این حزب ثابت کرده است که در مواقع لزوم می تواند متفاوت عمل کند.

دولت در آخرین انتخابات شهرداریها در استانبول که در سال 2019 برگزار شد، برای جذب رای کردها تلاش کرد. از اوجالان خواست بیانیه ای ارائه کرده و از کردهای رای دهنده در استانبول بخواهد بیطرف بمانند و یا به عبارتی، به نفع حزب اپوزیسیون جمهوریخواه خلق رای ندهند. دولت همچنین از برادر اوجالان خواست در صفحه تلویزیون طرفدار دولت ظاهر شود و اظهارات مشابهی ارائه کند. عثمان اوجالان زمانی که در تلویزیون طرفدار دولت ظاهر شد در لیست تحت تعقیب قرار داشت. با وجود چنین اقدامات غیرمعمولی، کردها یکپارچه به نفع نامزد اصلی ترین حزب اپوزیسیون ترکیه رای دادند. میزان اختلاف رای حزب جمهوری خواه ترکیه در دور اول انتخابات که 13729 رای بود در دور دوم انتخابات به 836014 رای افزایش پیدا کرد. کردهای ساکن استانبول نقش کلیدی در افزایش رای حزب اپوزیسیون ایفا کرده و ثابت کردند که اگر بخواهند می توانند متفاوت عمل کنند.

حزب دموکراتیک خلقها با داشتن 58 کرسی در پارلمان ترکیه، سومین حزب بزرگ اپوزیسیون است و می تواند امیدوار باشد که بازیگر عمده ای در یافتن راه حلی برای مسئله کردها باشد. این حزب اخیرا بیانیه ای منتشر کرد که راه را برای همکاری با احزاب اپوزیسیون ترکیه باز گذاشته بدون این که این ذهنیت را ایجاد کند که در همه زمینه ها همنظر با آنها عمل خواهد کرد. این حزب همه انتخاب ها و گزینه های خود را باز گذاشته است زیرا به این هم فکر می کند که ممکن است با آغاز شکافتن مسئله، مخالفتها نیز ظاهر شود.

احزاب اپوزیسیون در مناقشه های اخیر توانستند مسئله کردهای ترکیه را از چنگ دولت بیرون آورند و آن را به پارلمان که نهادی قانونی برای رسیدگی به چنین مسئله ای است، حواله کنند. با این حال، آنها محتاطانه عمل خواهند کرد زیرا مسئله کردها که برای بسیاری از ترکها مسئله ای حساسیت برانگیز است.

نویسنده یاشار یاکیش، وزیر خارجه اسبق ترکیه و از بنیانگذاران حزب حاکم عدالت و توسعه ترکیه

منبع: عرب نیوز