کشورهای عضو نشستی موسوم به “ترویکا پلاس” در اسلام‌آباد، پایتخت پاکستان روز پنجشنبه (۲۰ عقرب/آبان) در بیانیه‌ای نسبت به وخامت شدید اوضاع اقتصادی و انسانی در افغانستان ابراز نگرانی و بر حمایت بی‌دریغ “از مردم افغانستان” تاکید کردند.
در این نشست که به میزبانی پاکستان درباره افغانستان برگزار شده، توماس وست، نماینده ویژه آمریکا برای افغانستان، ضمیر کابلوف، نماینده روسیه برای افغانستان و یاو یاو، نماینده چین نیز شرکت کرده‌اند.
هیأتی از طالبان نیز به اسلام آباد سفر کرده است اما در این نشست شرکت ندارد اما گفته شده که اعضای این هیات با امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان دیدار خواهند کرد.
بیانیه این نشست چه دارد؟
این نشست در بیانیه خود از طالبان خواسته که در همکاری با گروه‌های دیگر برای ساختن یک دولت همه‌شمول و فراگیر که در آن به حقوق همه افغان‌ها احترام گذاشته شود کار کنند و در زمینه دادن حقوق برابر به زنان و دختران به خاطر شرکت در همه بخش‌های جامعه گام بردارند و فرصت مساوی برای تحصیل و آموزش دختران را مهیا کنند.
اعضای این نشست نگرانی عمیق خود را در مورد مشکلات جدی نقدینگی که افغانستان با آن مواجه است ابراز کردند و گفتند که به دنبال راه‌هایی برای سهولت دسترسی به “خدمات بانکی قانونی” هستند.
در این بیانیه نمایندگان کشورها از متعهد بودن طالبان برای اجازه عبور مصون همه کسانی که مایل به خروج از افغانستان هستند، استقبال کردند و از پیشرفت در زمینه فعال‌سازی فرودگاه‌ها در سراسر کشور با شروع زمستان که باعث تسهیل کمک رسانی‌های جهانی می‌شود، نیز استقبال کرده‌اند.
این نشست از ارائه فوری کمک های بشردوستانه جامعه جهانی به افغانستان استقبال کرده اما از احتمال سقوط اقتصادی و بدتر شدن هرچه بیشتر بحران انسانی و به وجود آمدن موج جدید پناهجویان ابراز نگرانی شدید کرده است.
در بیانیه این نشست آمده که اعضای آن حملات تروریستی اخیر در افغانستان را با شدیدترین الفاظ محکوم می‌کند و از طالبان می‌خواهد تا روابط خود را با تمام “گروه‌های تروریستی بین‌المللی” قطع کند و به تعهد خود مبنی بر عدم استفاده از خاک افغانستان از سوی این گروه‌ها علیه کشورهای دیگر پایبند بمانند.
در این بیانیه آمده که استقلال و احترام به تمامیت ارضی افغانستان و همچنین عاری بودن این کشور از تروریسم و جنایات مربوط به مواد مخدر به ثبات و اتصال منطقه کمک می‌کند.
این نشست همچنین از طالبان خواسته تا رویکردی دوستانه در قبال کشورهای همسایه اتخاذ کنند و از تعهدات حقوقی بین‌المللی، از جمله اصول پذیرفته‌شده جهانی حقوق بین‌الملل و حقوق بشر و حمایت از امنیت و حقوق مشروع اتباع و نهادهای خارجی در افغانستان حمایت کند.
پیش از این شاه محمود قریشی، وزیر امور خارجه پاکستان گفته بود طالبان خواهان تعامل با جامعه جهانی است و جامعه جهانی هم باید “اشتباهات گذشته” را تکرار نکند و با طالبان گفتگو کند.
آقای قریشی گفت وخامت بیشتر اوضاع در افغانستان توانایی طالبان برای اداره کشور را به شدت محدود می‌کند.
آقای قریشی به اعضای این نشست گفت به افغانستان باید کمک‌های فوری بشردوستانه باید انجام شود تا از فاجعه انسانی جلوگیری شود.
او افزود:”ما همه نگرانی مشابه نسبت به افغانستان داریم و منافع مشترکی نیز داریم که رسیدگی به این وضعیت مسئولیت مشترک همه ماست.”
در همین حال توماس وست، نماینده جدید آمریکا برای افغانستان که اخیراً جانشین زلمی خلیلزاد شده است برای نخستین بار است که در یک نشست منطقه‌ای به عنوان نماینده آمریکا شرکت می‌کند.
پیش از برگزار شدن این نشست، دولت پاکستان اظهار امیدواری کرده بود که این نشست به تلاش‌های جاری برای صلح و ثبات افغانستان کمک کند.
حضور نمایندگان طالبان
در همین حال، یک هیأت بلندپایه طالبان در پاکستان به سر می‌برد.
امیر خان متقی، وزیر خارجه و هدایت‌الله بدری، وزیر مالیه/دارایی طالبان با “یک هیات فنی” به پاکستان رفته‌اند تا به گفته یک سخنگوی این گروه، درباره تجارت و ترانزیت کالا، رفت و آمد مردم و وضعیت دشوار در مرزهای دو کشور با مقامات پاکستانی گفتگو کنند.
طالبان به دنبال به رسمیت شناخته شدن از سوی جامعه بین المللی و رفع توقیف دارایی‌های جهانی افغانستان است. پاکستان روابط دیرینه و نزدیکی با طالبان دارد، اگرچه هنوز رسماً آنها را به رسمیت نشناخته است.
در همین حال روز گذشته (چهارشنبه، ۱۹ عقرب/آبان) مشاوران امنیت ملی و نمایندگانی از کشورهای همسایه افغانستان، به استثنای چین و پاکستان در دهلی نو نیز گردهم آمدند تا در مورد چگونگی تعامل با حکومت طالبان در افغانستان گفتگو کنند. نمایندگان طالبان به این نشست دعوت نشدند و چین و پاکستان هم قبلا اعلام کرده بودند که در آن شرکت نمی‌کنند.
این دیدارها در حالی صورت می‌گیرد که جامعه جهانی از به رسمیت شناختن دیپلماتیک دولت طالبان به دلیل نگرانی‌های حقوق بشری خودداری کرده است.
کمک‌کنندگان بین‌المللی در هفته‌های اخیر بیش از ۱.۱ میلیارد دلار برای کمک به افغانستان متعهد شده‌اند. هزاران افغان روزانه برای رهایی از فقر و گرسنگی که از زمان به قدرت رسیدن طالبان بدتر شده است، از کشورشان فرار می‌کنند.