در ایران مقام‌های مختلف از برخورد قاطع با بازداشت شده‌ها در اعتراضهای اصفهان خبر می‌دهند. رسانه‌های حکومتی معترضان را “وابسته به خارج” و “معاند” خوانده و اعتراف‌هایی هم از دو نفر از آنها از تلویزیون دولتی ایران پخش شده است.
در سالهای گذشته هم بعد از هر اعتراض خیابانی اتهاماتی مشابه به معترضان نسبت داده می‌شد.
هنوز تعداد دقیق بازداشت‌شده‌ها در اعتراضهای اصفهان مشخص نیست، اما فرمانده نیروی انتظامی اصفهان گفته ۶۷ نفر دستگیر شده‌اند. در همین حال سازمان حقوق‌بشر ایران هم گفته بر اساس بررسی‌هایش در روز جمعه ۱۲۰ نفر در اصفهان بازداشت شده‌اند.
خبرگزاری‌های نزدیک به حکومت ایران تصویرهایی را منتشر کرده‌اند. از جمله تصویر زنی که مقابل دوربین می‌گوید “چادرها را به آتش کشیده” و کشاورزان را “تحریک” کرده؛ و همچنین تصویر مردی که مقابل دوربین می‌گوید صحنه‌سازی کرده. البته شرایطی که این اعترافات تحت آن ضبط شده روشن نیست و سازمان حقوق بشری بارها حکومت ایران را به پخش اعترافات اجباری و نادرست متهم کرده‌اند.
در پی پخش این تصاویر اسدالله جعفری، رئیس کل دادگستری اصفهان گفته: “در حوادث اخیر افرادی آگاهانه و با برنامه‌ریزی، نظم عمومی و آرامش و آسایش جامعه و مردم را به مخاطره انداختند. بدون شک حساب کشاورزان زحمتکش که بدنبال مطالبات قانونی خود بودند با عاملان این حوادث جداست.”
پیش از این هم فرمانده نیروی انتظامی اصفهان ادعا کرده بود که در جریان این اعتراض‌ها، گروهی که او آن را “آشوبگران و افراد فرصت طلب” خوانده از مواد منفجره و تفنگ ساچمه‌ای علیه مردم و نیروهای امنیتی استفاده کرده‌اند.
این در حالی است که پخش ویدیوهایی در شبکه‌های اجتماعی ، نشان می‌داد که نیروهای امنیتی به سوی معترضان در اصفهان تیرهای ساچمه‌ای و گاز اشک‌آور شلیک می‌کنند.
همزمان کمپینی در حمایت از معترضانی که چشمشان در روز جمعه در اصفهان آسیب دیده راه افتاده است.
صدمه به چشم
در روزهای گذشته بسیاری از پزشکان و مردم از شلیک گلوله‌های ساچمه‌ای به چشم معترضان اصفهان خبر داده‌اند. خبرهایی از مراجعه آسیب دیدگان به بیمارستانهای اصفهان به ویژه در روز جمعه که اعتراضهای اصفهان در اوج خود بود، منتشر شده است. پارگی قرنیه دلیل مراجعه بسیاری از این افراد به بیمارستان بوده است.
بعضی از خبرها حاکی از آن است که بسیاری چشمشان را از دست داده‌اند.
سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفته ۱۹ نفر که چشمشان آسیب دیده بود در بیمارستان بستری شده‌اند و سازمان حقوق‌بشر ایران می‌گوید چشم‌های دست‌کم ۳۰ نفر از معترضان آسیب دیده است.
مادران پژمان قلی‌پور و نوید بهبودی ، دو جان باخته اعتراضهای آبان ۹۸، با پوشاندن چشمانشان از کسانی که در اعتراضهای اصفهان چشمشان آسیب دیده حمایت کردند.
آنچه که پیش از این در اصفهان گذشت
اعتراض‌ها در اصفهان از نارضایتی کشاورزان نسبت به کم آبی شروع شد و آنها در در بستر خشک زاینده‌رود تجمع کرده و چادر زدند . بعد از آن شمار انبوهی از مردم این شهر در روزهای جمعه به جمع کشاورزان معترض در بستر خشک زاینده‌رود پیوستند.
کشاورزان اصفهان خواهان تامین حق‌آبه کشت پاییزه خود مخصوصا برای کشت گندم بوده‌اند.
اصفهان، مرکز یکی از مهم‌ترین استان‌های ایران از نظر اقتصاد و کشاورزی است. اما طی سالهای اخیر خشکسالی صدمات زیادی به کشاورزی در استان اصفهان وارد کرده است.
اصفهان در کنار کشاورزی، قطب صنعتی مهمی در ایران است و کشاورزان می‌گویند که “صرف شدن آب در صنایعی نظیر کاشی و فولاد که باید در کنار دریا ساخته شوند و نه در استانی که کیلومترها از دریا فاصله دارد، تبعیض علیه کشاورزان است.”
تحصن کشاورزان استان اصفهان جمعه با حضور گسترده مردم اصفهان در کنار کشاورزان به اوج خود رسید. تجمع بزرگی در کنار پل خواجو برگزار شد و رسانه‌های دولتی ایران هم این وقایع را پوشش خبری دادند. پس از آن هم تجمعات گسترده و مشابهی در شهرکرد برگزار شد.
بعد از تجمع جمعه ۲۸ آبان در اصفهان، محمد مخبر معاون اول رئیس جمهوری ایران گفته بود که “دولت دنبال حل مشکل است.”
محمد مخبر در مصاحبه تلفنی با شبکه خبر به مردم اصفهان وعده داده که وزرای نیرو و جهاد کشاورزی قرار است “به سرعت مشکل آبریز زاینده‌رود در هر سه استان چهارمحال‌و بختیاری، اصفهان و یزد را مدیریت کنند تا این دوره سخت پشت سر گذاشته شود.”
دو روز پیش هم خبرگزاری‌های ایران خبر دادند بین کشاورزان و مقام‌های استانی توافقنامه‌ای به امضا رسیده و کشاورزان در بیانیه‌ای اعلام کرده‌اند که با مشورت “شورای میرآب‌ها و آب‌بران و صنف کشاورزی”، یک مهلت سه ماهه به مسئولان داده شده تا مطالبات ۹ گانه آنها را برآورده شود.
واکنش‌ها نسبت به اعتراضهای اخیر در اصفهان
اعتراض‌ها در اصفهان و مقابله پلیس با آن واکنشهایی را در ایران و جهان برانگیخت. از جمله وزارت امور خارجه آمریکا هفته پیش گفت گفت که اعتراض‌ها در ایران را دنبال می‌کند و یک سخنگوی این وزارتخانه به بخش فارسی صدای آمریکا گفته بود مردم ایران حق دارند “آزادانه سرخوردگی خود را ابراز کنند و از دولت پاسخ بخواهند.”
در ایران روزنامه جمهوری اسلامی از برخورد با کشاورزان در اصفهان انتقاد کرد و نوشت این اقدامات “اوضاع را پیچیده‌تر و گره کار را کورتر می‌کند.”
روزنامه اعتماد هم نوشت آنچه در اصفهان رخ داد، “شايد شعله زير خاكستری بود كه دوباره گر گرفت.”
روزنامه کیهان اما در صفحه اول خود “اراذل اجاره‌ای” را مسئول خشونت‌ها دانست و نوشت “عناصر فرصت‌طلب و ضد انقلاب از ابتدا تلاش کردند که مسیر مطالبات کشاورزان را تغییر دهند.”
بحران کم‌آبی در ایران
اما بحران آب که اعتراض‌ها در اصفهان هم از آنجا شروع شد مختص این استان نیست و کشاورزان در سراسر ایران از کم‌آبی دهه گذشته در ایران آسیب جدی دیده‌اند و بعضی از اعتراض‌ها مانند تجمعات مردم خوزستان در این زمینه در سال جاری به بحران امنیتی برای دولت ایران تبدیل شده است.
علاوه بر سوءمدیریت آب، خشکسالی بی‌سابقه یکی از دلایل عمده کم آبی در ایران بوده است.
سازمان هواشناسی ایران در اواسط بهار امسال با اشاره به کاهش ۸۵.۵ درصدی بارندگی نسبت به میانگین بلند مدت کشور، از بروز “خشکسالی بی‌سابقه” در برخی مناطق کشور خبر داد.
بر اساس گزارشها سال ۲۰۲۱ خشک‌ترین سال ایران در نیم‌قرن گذشته بوده است.
و بعضی از کارشناسان هشدار داده‌اند که کاهش مداوم ذخایر آب ایران طی سالهای آینده، محرکی برای بروز بحران‌های زیست‌محیطی و اجتماعی بزرگ‌تر خواهد بود.