معاون قوه قضائیه می‌گوید حق افراد برای اطلاع سریع از ممنوع‌الخروجی شامل ایرانیان خارج از کشور هم می‌شود. وزیر خارجه به تازگی گفته بود این وزارت‌خانه امنیت ورود و خروج ایرانیان خارج از کشور را تضمین می‌کند.
در ماه‌های اخیر رئیس قوه قضائیه و وزیر خارجه دولت سیزدهم تلاش‌هایی برای رفع نگرانی ایرانیان خارج از کشور برای ورود و خروج بی‌دردسر به ایران داشته‌اند که تکرار آنها می‌تواند نشانه بی‌اعتمادی به این گونه اظهارات باشد.
در تازه‌ترین نمونه، معاون امور بین‌الملل و دبیر ستاد حقوق بشر دستگاه قضائی گفته است: «باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که هر ایرانی که قصد ورود به کشور را دارد بدون دغدغه بتواند وارد شود.»
به گزارش خبرگزاری میزان، کاظم غریب‌آبادی صبح چهارشنبه، دهم آذر در نشست مشترکی با معاون کنسولی، مجلس و ایرانیان وزارت امور خارجه وعده داد ارائه برخی تسهیلات به ایرانیان خارج از کشور “با تسامح بیشتری از منظر قوانین و مقررات” انجام شود.
او در این نشست گفت: «برخی از ایرانیان خارج از کشور این سئوال را مطرح کردند که اگر زمانی به ایران آمدند آیا در هنگام بازگشت ممنوع‌الخروج هستند یا خیر. اخیرا ریاست قوه قضائیه در این خصوص اظهاراتی داشته‌اند و بخشنامه‌ای نیز صادر شده که حق افراد است تا زمانی که ممنوع‌الخروج شدند بلافاصله از موضوع مطلع شوند و در فرودگاه در جریان موضوع قرار نگیرند؛ همین بخشنامه نیز برای ایرانیان خارج از کشور تسری پیدا می‌کند.»
ممنوع‌الخروجی فراقانونی و “خسارت‌بار”
غلامحسین محسنی اژه‌ای تا کنون چند بار از جمله در ۱۹ مهرماه گفته است به طور دقیق معلوم نیست کدام دستگاه‌ها اجازه دارند افراد را ممنوع‌الخروج کنند و اینکه شهروندان بدون هیچ توجیه قانونی در فرودگاه متوجه شوند ممنوع‌الخروج شده‌اند “خسارت‌بار است”.
رئیس قوه قضائیه می‌گوید مشکل دیگر این است که در برخی موارد بعدا معلوم می‌شود دلیلی برای ممنوع‌الخروج کردن افراد وجود نداشته و گاهی با وجود تصریح قانون مبنی بر بلااثر بودن این احکام پس از شش ماه باز هم کسانی ممنوع‌الخروج می‌شوند.
با توجه به این که بالاترین مقام قوه قضائیه هم از بی حساب و کتاب بودن ممنوعیت خروج افراد حیرت‌زده است، به نظر می‌رسد نگرانی ایرانیان مقیم خارج برای ورود و خروج آزاد توجیه‌پذیر باشد.
ایران هراسی یا هراس از جمهوری اسلامی؟
حسین‌امیرعبداللهیان، وزیر خارجه دولت ابراهیم رئیسی که به تازگی به عنوان جانشین رئیس شورای عالی امور ایرانیان خارج از کشور معرفی شده سی‌ام آبان گفته است: «ایران‌هراسی در بین ایرانیان خودمان در خارج از کشور اکنون یک معضل است.»
آنچه او ایران‌هراسی می‌نامد در واقع هراس و نگرانی ایرانیان خارج از کشور از عملکرد غیرقانونی و خارج از ضوابط نهادهای حکومتی جمهوری اسلامی است.
اعضای خانواده برخی از دوتابعیتی‌های بازداشت شده در ایران و شماری از سازمان‌های حقوق بشری جمهوری اسلامی را به گروگانگیری شهروندان دوتابعیتی برای امتیاز گرفتن از کشورهای غربی متهم می‌کنند.
وزیر خارجه دولت رئیسی گفته حل مشکل دوتابعیتی‌ها از جمله مسائلی است که بایستی یک بار برای همیشه آن را “با لحاظ نظرات تمامی دستگاههای مسئول به سرانجام مناسبی رساند”.
وعده‌باورناپذیر تضمین امنیت دو تابعیتی‌ها
امیر عبداللهیان گفت قرار است تا حدود یک هفته دیگر سامانه‌ای در وزارت خارجه راه‌اندازی شود تا به ایرانیان خارج از کشور اطمینان دهد که برای ورود و خروج‌شان از کشور مشکلی وجود ندارد. او افزود: «اگر مشکلی پیش آمد وزارت خارجه مسئول است و ما این مسئله را تضمین می‌کنیم.»
با گذشت ده روز از دادن این وعده هنوز خبری در مورد تحقق آن منتشر نشده است. افزون بر این معاون امور بین‌الملل قوه قضائیه از برگزاری نشست‌های کارشناسی قوای سه‌گانه و دستگاههای مربوط برای “احصا مسائل حقوقی و قضایی ایرانیان خارج از کشور” خبر داده که به گفته او نتایج آن دست‌کم شش تا ۹ هفته دیگر ارائه خواهد شد.
یکی از مسائلی که در سال‌های گذشته شماری از ایرانیان را برای سفر به ایران دچار تردید کرده بازداشت تعدادی از شهروندان دوتابعیتی است که برخی از آنها مانند نازنین زاغری و ناهید تقوی همچنان در بازداشت به سر می‌برند.
کاظم غریب‌آبادی با استناد به این که در قوانین ایران تابعیت دوگانه به رسمیت شناخته نمی‌شود وجود زندانی دوتابعیتی در زندان‌های جمهوری اسلامی را از اساس منکر می‌شود.
بازداشت و برخورد با ایرانیان مقیم خارج از کشور و دوتابعیتی‌ها در سال‌های اخیر به طور عمده توسط سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انجام شده که به هیچ دستگاهی پاسخگو نیست و وزارت خارجه و قوه قضائیه نمی‌توانند بر اقدام‌های آن نظارتی داشته باشند.
