بنابر اعلام انجمن شرکتهای هواپیمایی در ایران بیش از نیمی از ناوگان هوایی ایران زمینگیر است.
علیرضا برخور، از اعضای انجمن شرکتهای هواپیمایی ایران گفته: “اکنون بیش از ۵۰ درصد از هواپیماهای موجود در کشور به دلیل نبود قطعات به خصوص موتور زمینگیر هستند.”
آقای برخور تعداد هواپیماهایی که در ناوگان هوایی ایران غیرفعال هستند را ۱۷۰ فروند اعلام کرده که با این احتساب حدود همین تعداد فروند هواپیمای فعال در این ناوگان وجود دارد.
علت این زمینگیری “نبود منابع مالی لازم و محدودیتهای ناشی از تحریمها برای تامین قطعات” اعلام شده است.
آقای برخور هشدار داده: “اگر این روند ادامه یابد در آینده نزدیک شاهد زمینگیر شدن تعداد بیشتری از هواپیماهای موجود خواهیم بود.”
سن ناوگان هوایی ایران بالاست و تحریمها و نرسیدن قطعات باعث شده این مشکلات مضاعف شود.
پس از توافق هستهای ایران با قدرتهای بزرگ جهانی در سال ۲۰۱۵ میلادی، ایران در مجموع ۲۰۰ هواپیمای مسافربری از ایرباس، بوئینگ و ایتیآر خریده بود که ۱۱ فروند آن را تحویل گرفت ولی مابقی متاثر از خروج آمریکا از برجام شد.
در جریان توافق جامع اتمی (برجام) میان ایران و گروه ۱+۵، آمریکا متعهد شد با رفع تحریم فروش هواپیماهای مسافربری به ایران موافقت کند و این موضوع در متن توافق گنجانده شد.
به دنبال سقوط پی در پی هواپیماها در ایران طی دهههای گذشته، دولتهای ایران تحت فشار بودند تا ناوگان هوایی ایران را نوسازی کنند.
دولت حسن روحانی امضای قرارداد با شرکتهای هواپیمایی برای خرید هواپیما را یکی از دستاوردهای امضای توافق برجام برشمرده بود.
صنعت هواپیمایی به شدت به قطعات آمریکایی وابسته است که همین تامین قطعات را برای هواپیماهای مسافربری در ایران سخت کرده است.
ناتوانی ایران در تامین کافی قطعات هواپیما و مسن بودن ناوگان هوایی ایران به سوانح متعددی در دهههای اخیر منجر شده است.
دولت ایران در زمان ریاست جمهوری حسن روحانی در صدد بود با تحویل گرفتن هواپیماهای جدید پس از توافق برجام هواپیماهای فرسوده و زمینگیر را از رده خارج کند که این اتفاق نیفتاد.